طارمه

طارمه، به طور کلی همان ایوان یا صفه است که در معماری بیشتر نقاط ایران رواج دارد. طارمه فضای است از یک طرف باز و گاهی بدون سقف و به عنوان نشیمن موقت فصلی، دالان و ارتباط دهنده چند فضا مورد استفاده قرار می گیرد. ایوان، تالار و صفه های مناطق مرکزی ایران، هر چند می تواند بخشی یا در بعضی موارد همه عملکردهای یاد شده را داشته باشد ولی اصلی ترین کارکرد آن همان فضای نشیمن موقت فصلی است. طارمه ها تا حدی عملکردی شبیه صفهٔ خانه های چهار صفه زواره دارند. در آنجا نیز صفه ها بنابر کاربرد خاص آنها به نام های صفه دالان، باغچه، زمستانی و غیره خوانده می شوند. واژه طارمه در مجموع برای فضای خاص نشیمن موقت کاربرد دارد و از واژه های «طارمه میانی» ( مابین ) برای فضاهای ارتباطی مثل «راهرو» و «دالان» و «طارمه ری آب انباری» ( روی آب انبار ) نیز استفاده می شود. [ ۱]
اندازه طارمه نسبت به نیاز و ابعاد خانه متغیر و حداقل عرض آن به اندازه عرض یک راه پله دو طرفه یا مدور است. این اندازه از عرض یا طول یک اتاق تا چند اتاق و حتی طول و عرض یک خانه در نوسان است. [ ۲]
طارمه به شکل های گوناگون ساخته شده و ساده ترین نوع آن چهار گوش نزدیک به مربع و غالباً مستطیل خیلی کشیده است. این اشکال ساده می توانند به صورتهای عمود برهم ( L ) و ( U ) با هم ترکیب شوند. در یکی از خانه های طارمه ذوزنقه ای شکل مشاهده شد. یکی از زیباترین طارمه ها با شکلی مرکب، طارمه عمارت شورای شهر فعلی بوشهر است که ترکیبی از دو طارمه ذوزنقه ای شکل است که طارمه ای چهارگوش آنها را به هم پیوند می دهد طارمه در بیشتر موارد مشاهده شده، مسقف است و ارتباط بصری با حیاط و بیرون خانه دارد. در جایی که دهانه تحت پوشش اجازه دهد در محل تیرهای حمال ستونی قرار نمی گیرد ولی اگر این دهانه بزرگ شود از یک تا چند ستون یا شکل جرز در جلوی آن قرار می گیرد و در چند خانه طارمه های بدون سقف نیز دیده شدند. در چند خانهٔ دیگر نیز فضای باز رو به گذرها با کرکره های زیبا بسته شده است. [ ۲]