ضیاءالسلطنه

ضیاءالسّلطنه (ح ۱۲۱۵ـ۱۲۶۵ق)
بانوی خوشنویس ، هنرمند و شاعر ایرانی در دورۀ قاجار . وی دختر فتحعلی شاه قاجار و مادرش مریم خانم ، زنی یهودی بود که مسلمان شد. به مناسبت فضل و کمال و خط خوب او، پدرش وی را متصدی قرائت و تحریر نامه های محرمانۀ خود و ثبت و ضبط و ارسال آن ها کرد. قصاید و اشعاری که شاعران برای شاه می سرودند به واسطۀ او به شاه عرضه می شد. در زمان پدر، به علت تصدی کارهای مختلف مملکتی ازدواج نکرد و پس از فوت پدرش ، در ۳۵سالگی به همسری میرزا مسعود تبریزی، وزیر امور دول خارجه فتحعلی شاه ، درآمد. از وی مصحف کتاب دعا و زیارت نامه های متعددی به خطی خوش و زیبا موجود است . نفیس ترین اثر به جای مانده از او قرآنی است که هم اکنون در موزۀ آستانۀ مبارکۀ حضرت معصومه (ع ) در قم نگهداری می شود (به تاریخ ۱۲۶۵ق).