ضیاءالدین مقدسی محمد بن عبدالواحد

[ویکی نور] ضیاءالدین ابوعبدالله محمد بن عبدالواحد بن احمد بن عبدالرحمن بن اسماعیل بن منصور سعدی مَقدِسی، محدث، فقیه و مورخ حنبلی، در سال 569ق، در خانواده ای اهل علم و مبارزه علیه صلیبیان، در دمشق متولد شد.
از همان آغاز کودکی، به فراگیری علم گمارده شد و در هفت سالگی توانست به استماع حدیث از ابوالمعالی بن صابر و... بپردازد. پدر وی، همان گونه که در خانواده های اهل علم متداول است، در همان دوران کودکی ضیاءالدین، از حسن بن علی بن شیرویه بغدادی برای وی اجازه روایت دریافت کرد و سرانجام ضیاءالدین در زمره ملازمان عبدالغنی مقدسی (م 600ق)، از محدثان و مشایخ مشهور عصر خویش، قرار گرفت و با راهنمایی های وی به آموختن علوم از دانشمندان زمان خود پرداخت.
مؤلف برای فراگیری حدیث و سایر دانش ها به شهرهای مختلفی، از جمله قدس، مصر (قاهره)، بغداد، همدان، اصفهان و... سفر کرد، سپس به دمشق بازگشت و تا سال 605ق، در آنجا ماند. در سال 605ق، برای فراگیری حدیث دوباره عازم سفری طولانی شد و به شهرهای حلب، حران، موصل، اصفهان، همدان، نیشابور، هرات مسافرت کرد و سپس به دمشق بازگشت. وی در این شهرها و نیز زادگاه خویش، احادیث فراوانی را از مشایخ متعدد استماع کرد و در سال 643ق، درگذشت.
الفتح المبین فی المشیخة البلدانیة للإمام الحافظ ضیاء الدین محمد بن عبدالواحد المقدسی الحنبلی