[ویکی نور] ضمیمة طلب الثواب أو الهروب من العقاب فی نیة العبادة یکی از 22 رساله از تألیفات شیخ احمد بن صالح آل طوق القطیفى (م بعد 1245 ق) است که در مجموعه ای با نام رسائل آل طوق القطیفی به چاپ رسیده است.
قصد قربت به عنوان شرط صحت اعمال عبادى مهم ترین رکن عبادات و معیار ثواب و عقاب است. نیت داراى مراتبى است چنان که امیرمؤمنان عبادت کنندگان را در سه گروه تاجران، بردگان و آزادگان جاى مى دهند. گروه اول به امید بهشت، گروه دوم از بیم دوزخ و گروه سوم جهت سپاس گزارى از حضرت حق سر بر آستان او مى سایند.
در این رساله این سؤال مطرح شده است که آیا فقط عبادت دسته ى اخیر پذیرفته مى شود و یا این که اگر عبددر هنگام عبادت علاوه بر قصد قربت، بهشت و دوزخ را نیز در نظر گرفت عمل او صحیح است اگر چه از ارزش کمترى برخوردار است.
قول مشهور این است که در چنین صورتى عمل صحیح است به این معنى که تکلیف را ساقط مى کند و تکرار عمل لازم نیست. قول دیگر این است که هر عملى که به انگیزه هاى دیگرى غیر از تحصیل رضاى پروردگار انجام شود فاسد است و باید با قصد صحیح اعاده شود.
مؤلف در ابتدا کلمات فقها و ادله ى دو گروه را نقل و سپس دیدگاه خود را بیان مى کند. بر اساس این دیدگاه اگر انگیزه ى اصلى عبادت تحصیل رضاى معبود باشد عمل صحیح است اگر چه علم به ثواب و عقاب در انگیزه ى شخص اثر گذاشته باشد ولى چنانچه غرض اصلى از عبادت تحصیل ثواب یا فرار از عقاب باشد عمل فاسد است و به این ترتیب جمع بین ادله ى دو قول میسر مى گردد.
قصد قربت به عنوان شرط صحت اعمال عبادى مهم ترین رکن عبادات و معیار ثواب و عقاب است. نیت داراى مراتبى است چنان که امیرمؤمنان عبادت کنندگان را در سه گروه تاجران، بردگان و آزادگان جاى مى دهند. گروه اول به امید بهشت، گروه دوم از بیم دوزخ و گروه سوم جهت سپاس گزارى از حضرت حق سر بر آستان او مى سایند.
در این رساله این سؤال مطرح شده است که آیا فقط عبادت دسته ى اخیر پذیرفته مى شود و یا این که اگر عبددر هنگام عبادت علاوه بر قصد قربت، بهشت و دوزخ را نیز در نظر گرفت عمل او صحیح است اگر چه از ارزش کمترى برخوردار است.
قول مشهور این است که در چنین صورتى عمل صحیح است به این معنى که تکلیف را ساقط مى کند و تکرار عمل لازم نیست. قول دیگر این است که هر عملى که به انگیزه هاى دیگرى غیر از تحصیل رضاى پروردگار انجام شود فاسد است و باید با قصد صحیح اعاده شود.
مؤلف در ابتدا کلمات فقها و ادله ى دو گروه را نقل و سپس دیدگاه خود را بیان مى کند. بر اساس این دیدگاه اگر انگیزه ى اصلى عبادت تحصیل رضاى معبود باشد عمل صحیح است اگر چه علم به ثواب و عقاب در انگیزه ى شخص اثر گذاشته باشد ولى چنانچه غرض اصلى از عبادت تحصیل ثواب یا فرار از عقاب باشد عمل فاسد است و به این ترتیب جمع بین ادله ى دو قول میسر مى گردد.