صیدنه فی الطب

صیدنه فی الطب (الصیدنه ). صَیْدَنة فِی الطِّب (الصَّیْدَنة...)
کتابی در زمینۀ داروشناسی از ابوریحان بیرونی (۳۶۲ ـ ۴۴ ۰ ق). این کتاب یکی از ارزشمندترین منابع در تاریخ داروشناسی قرون میانۀ خاورزمین است. در این کتاب حدود ۴,۵۰۰ نام منبع دارویی گیاهی، حیوانی و معدنی به زبان های مختلف توصیف شده است که بسیاری از آن ها نتیجۀ اقامت در سرزمین های گوناگون و مشاهدات مؤلف بوده است. وجه مشخصۀ این کتاب آن است که در آن توجه خاصی به خصوصیات خود گیاه شده است نه صرفاً به خواص دارویی آن. از طرفی بیرونی نام های مختلف داروها را به زبان های عربی، یونانی، سریانی، فارسی، هندی و جز آن ها آورده است. این کتاب آخرین اثر ابوریحان بیرونی است که به صورت تنها دست نویس اصلاح نشده به زبان عربی به ما رسیده است. او برای نوشتن این کتاب از آثار دانشمندان مختلف سرزمین های دور و نزدیک استفاده کرده است. نام ۲۵۰ نفر پزشک، طبیعی دان، مورخ، جغرافی دان، زبان شناس، شاعر و جهانگردان در کتابش دیده می شود. بوریج در ۱۸۸۹، دست نویس ترجمۀ فارسی الصّیدنه را در شهر لکنهو پیدا کرد اما شور چندانی برنیانگیخت تا این که پروفسور زکی ولیدی طوغان اصل عربی کتاب را در کتابخانه جامع قورشونلو در شهر بورسه در ۱۹۲۷ پیدا کرد. از آن زمان به بعد، کتاب الصّیدنة فی الطّب مورد توجه قرار گرفت و به زبان های مختلف ترجمه شد.