صکوک

ابزارهای مالی اسلامی ( صُکوک ) ، اوراق بهادار با ارزش مالی یکسان و قابل معامله در بازارهای مالی هستند که بر پایهٔ یکی از قراردادهای مورد تأیید اسلام طراحی شده اند و دارندگان اوراق به صورت مشاع مالک یک یا مجموعهای از داراییها و منافع حاصل از آن ها می باشند.
۱ - صُکوک بیانگر مالکیت یک دارایی مشخص است در حالی که اوراق قرضه فقط حاکی از تعهد بدهی هستند. یعنی رابطهٔ بین صادرکننده و خریدار اوراق قرضه رابطه وام دهنده و وام گیرنده است که نرخ بهرهٔ وام هم ثابت است و این همان رباست.
۲ - دارایی موضوع انتشار اوراق صُکوک از نظر شرعی باید مجاز و صحیح باشد. در حالی که در اوراق قرضه دارایی هایی که از نظر اسلام پذیرفته نیست نیز می تواند پشتوانه اوراق قرار بگیرد.
۳ - اعتبار اوراق قرضه به اعتبار صادرکننده یا ناشر آن وابسته است و با آن سنجیده می شود در حالی که اعتبار صُکوک به ناشر بستگی ندارد بلکه به ارزش دارایی پشتوانه بستگی دارد.
۴ - فروش صُکوک در بازار ثانویه، فروش مالکیت یک دارایی است اما فروش اوراق قرضه فروش بدهی است.
۵ - در صُکوک امکان افزایش اصل دارایی و در نتیجه ارزش خود ورقه صُکوک وجود دارد در حالی که اصل بدهی در اوراق قرضه قابلیت افزایش ندارد.
صُکوک دارای مزیت های متعددی بوده و به عقیده برخی صاحب نظران، این نوع اوراق بهادار اسلامی پُل ارتباطی بین دو بازار پول و سرمایه به شمار می رود. برخی از عمده مزایای صکوک به شرح زیر می باشد:
۱ - افزایش نقدینگی بانی ( تأمین مالی کننده از طریق انتشار صُکوک )
۲ - در صورت انتشار صُکوک به پشتوانهٔ دارایی هایی که نقدینگی پایینی دارند یا غیر نقد هستند، دارایی های مذکور از ترازنامه خارج شده و وجوه نقد جایگزین آن می شود.
۳ - علیرغم اینکه قسمتی از دارایی ها از شرکت بانی جدا می شود اما با این حال باز هم بانی می تواند از دارایی ها استفاده کند.
۴ - از آنجا که صُکوک با پشتوانهٔ دارایی منتشر می شود لذا دارای ریسک کمتری است و هزینهٔ تأمین مالی را نیز کاهش می دهد.
۵ - کمک به توسعهٔ بازار سرمایه با فراهم کردن امکان تبدیل دارایی ها به اوراق بهادار.