صنیع الملک
/sani~olmolk/
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
صَنیع الملک (ح ۱۲۲۹ـ ح ۱۲۸۳ ق)
(نام اصلی: ابوالحسن غفاری (ابوالحسن ثانی)) نقاش، تصویرگر و چاپگر ایرانی. پیشگام هنر گرافیک در ایران به شمار می رود. آثارش پلی است بین پیکرنگاری درباری و نقاشی کمال الملک. از نقاشان عهد ناصری بود، و در آن زمان اولین هنرکده (مجمع دارالصنایع) را در ایران بنیاد نهاد. در آثارش هنر تصویری ایران را با هنر کلاسیک اروپایی درآمیخت. ابوالحسن غفاری از خانواۀ هنرمندِ غفاری کاشانی بود، و از کودکی با نقاشی آشنایی داشت. به تهران آمد و نزد مهرعلی هنر آموخت. به سبب تابلوی رنگ وروغنی ماهرانه اش در زمان سلطنت محمّدشاه به دربار راه یافت (از ۱۲۵۸ ق). چندی بعد به دستور ناصرالدین شاه به ایتالیا رهسپار شد (ح ۱۲۵۸ ق)؛ در آن جا با فن چاپ آشنا شد، و در موزه های فلورانس و رم به رونگاری از آثار بزرگان هنر غرب، ازجمله رافائل و تیسین، پرداخت. ابوالحسن در آثار آغازینش به شبیه پردازی با روش پرداز گرایش داشت، لیکن پس از سفر به ایتالیا و رونگاری از آثار هنرمندان غربی، در شیوۀ خود تغییراتی به وجود آورد، ازجمله افزودن سایه روشن، رنگ آمیزی به شیوۀ غربی، و رعایت اصول طبیعت پردازیِ اروپایی. با تأسیس هنرستان پس از بازگشت به ایران، آموخته هایش را به نسل های بعد انتقال داد. در چهره سازی بسیار مهارت داشت و شبیه سازی را به خوبی می دانست، و در آثارش به بازنمایی حالات واقعی افراد می پرداخت. با این حال رعایت نکردن دقیق اصول ژرفانمایی غربی در برخی از آثارش، از گرایش وی به سنّت هنر ایرانی نشان دارد. ناصرالدین شاه در ۱۲۶۷ ق مقام «نقاشباشی» را به ابوالحسن اعطا کرد، و در ۱۲۷۷ق، مسئولیت «روزنامۀ دولت علیّه ایران» را به او واگذارد؛ ابوالحسن در هر شماره تصاویری از رجال و شخصیت های مملکتی، و برخی وقایع روز را تصویر می کرد. سرانجام از سوی ناصرالدین شاه به صنیع الملک ملقب گردید و اجازه یافت هنرستان نقاشی و چاپ را در ۱۲۷۸ ق افتتاح کند. در سال های پایانی عمر، علاوه بر آموزش، متصدی کلیۀ امور چاپخانه های ایران شد. ازجمله آثارش عبارت اند از سلام نوروزی، دربرگیرندۀ تصویر شاه و ۸۰ تن از شخصیت های درباری (۱۲۷۰ ق، به سفارش صدراعظم وقت، آقاخان نوری)؛ مصوّرسازی یک نسخۀ خطی هزارویک شب با ۱۱۳۴ برگ مصوّر (برخی از تصاویر این کتاب توسط شاگردان وی به تصویر درآمده اند)؛ پنج تصویر از کتاب شیرین و فرهاد (کتابخانۀ موزۀ گلستان)؛ تصویر ناصرالدین شاه نشسته بر صندلی ( ۱۲۷۶ ق، کتابخانۀ ملی)؛ و زنی زیبارو و جوان که بر متکایی تکیه زده (۱۲۶۷ ق)، نیز نشان فرمان همایون (۱۲۷۷ ق).
(نام اصلی: ابوالحسن غفاری (ابوالحسن ثانی)) نقاش، تصویرگر و چاپگر ایرانی. پیشگام هنر گرافیک در ایران به شمار می رود. آثارش پلی است بین پیکرنگاری درباری و نقاشی کمال الملک. از نقاشان عهد ناصری بود، و در آن زمان اولین هنرکده (مجمع دارالصنایع) را در ایران بنیاد نهاد. در آثارش هنر تصویری ایران را با هنر کلاسیک اروپایی درآمیخت. ابوالحسن غفاری از خانواۀ هنرمندِ غفاری کاشانی بود، و از کودکی با نقاشی آشنایی داشت. به تهران آمد و نزد مهرعلی هنر آموخت. به سبب تابلوی رنگ وروغنی ماهرانه اش در زمان سلطنت محمّدشاه به دربار راه یافت (از ۱۲۵۸ ق). چندی بعد به دستور ناصرالدین شاه به ایتالیا رهسپار شد (ح ۱۲۵۸ ق)؛ در آن جا با فن چاپ آشنا شد، و در موزه های فلورانس و رم به رونگاری از آثار بزرگان هنر غرب، ازجمله رافائل و تیسین، پرداخت. ابوالحسن در آثار آغازینش به شبیه پردازی با روش پرداز گرایش داشت، لیکن پس از سفر به ایتالیا و رونگاری از آثار هنرمندان غربی، در شیوۀ خود تغییراتی به وجود آورد، ازجمله افزودن سایه روشن، رنگ آمیزی به شیوۀ غربی، و رعایت اصول طبیعت پردازیِ اروپایی. با تأسیس هنرستان پس از بازگشت به ایران، آموخته هایش را به نسل های بعد انتقال داد. در چهره سازی بسیار مهارت داشت و شبیه سازی را به خوبی می دانست، و در آثارش به بازنمایی حالات واقعی افراد می پرداخت. با این حال رعایت نکردن دقیق اصول ژرفانمایی غربی در برخی از آثارش، از گرایش وی به سنّت هنر ایرانی نشان دارد. ناصرالدین شاه در ۱۲۶۷ ق مقام «نقاشباشی» را به ابوالحسن اعطا کرد، و در ۱۲۷۷ق، مسئولیت «روزنامۀ دولت علیّه ایران» را به او واگذارد؛ ابوالحسن در هر شماره تصاویری از رجال و شخصیت های مملکتی، و برخی وقایع روز را تصویر می کرد. سرانجام از سوی ناصرالدین شاه به صنیع الملک ملقب گردید و اجازه یافت هنرستان نقاشی و چاپ را در ۱۲۷۸ ق افتتاح کند. در سال های پایانی عمر، علاوه بر آموزش، متصدی کلیۀ امور چاپخانه های ایران شد. ازجمله آثارش عبارت اند از سلام نوروزی، دربرگیرندۀ تصویر شاه و ۸۰ تن از شخصیت های درباری (۱۲۷۰ ق، به سفارش صدراعظم وقت، آقاخان نوری)؛ مصوّرسازی یک نسخۀ خطی هزارویک شب با ۱۱۳۴ برگ مصوّر (برخی از تصاویر این کتاب توسط شاگردان وی به تصویر درآمده اند)؛ پنج تصویر از کتاب شیرین و فرهاد (کتابخانۀ موزۀ گلستان)؛ تصویر ناصرالدین شاه نشسته بر صندلی ( ۱۲۷۶ ق، کتابخانۀ ملی)؛ و زنی زیبارو و جوان که بر متکایی تکیه زده (۱۲۶۷ ق)، نیز نشان فرمان همایون (۱۲۷۷ ق).
wikijoo: صنیع_الملک
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید