صنوبر سیاه

راجی، تبریزی، شالک ( نام علمی: Populus nigra ) [ ۲] درختی است از راسته مالپیگی سانان، تیرهٔ بیدیان. نام آن به انگلیسی Black Poplar است.
تبریزی درختی برگ ریز است. برگها سبز براق، پهن، یا لوزی نوک تیز هستند. پیش از ریزش رنگ طلائی روشن تا زرد به خود می گیرند. جوانه های آن زرد رنگ، معطر و چسبناک است. ارتفاع آن تا سی متر می رسد. شاخه های آن موجی و فاقد جهت های ریشه جوش است. تنهٔ آن مستقیم رشد می کند و کم شاخه است و از این جهت برای تیر چوبی سقفها به مصرف می رسیده است. تا ۶ سالگی می تواند به بازده مطلوب برای برداشت چوب برسد.
تکثیر تبریزی از طریق قلمه صورت می گیرد. ارقام مختلفی از آن در ایران می روید. در تبریز با نام لشه قَلَمه مشهور است و در اکثراً باغات آن منطقه به عنوان مرز باغات و مزارع کاشته می شود. شهر گلپایگان دارای یکی از غنی ترین زیستگاه های درخت تبریزی است و تبریزی گلپایگان گونه ای منحصر به فرد است. به این خاطر برخی گلپایگان را به عنوان شهر درختان تبریزی می شناسند.
جوانه های تبریزی ( شالک ) صمغ دارای گلوکوزیدهای سالیسین، [ پانویس ۱] پوپولین[ پانویس ۲] و کریزین[ پانویس ۳] است. مقداری اسانس روغنی فرّار نیز در آن یافت می شود.
در طب سنتی از برگ ها و سرشاخه های گل دار این گیاه برای درمان بواسیر، روماتیسم، نقرس و سیاتیک استفاده می شود. این گیاه مدر، ضد عفونی کننده و مقوی هاضمه نیز می باشد. [ نیازمند منبع مستقل]
تبریزی ها همچون بیدها دارای مجموعه ریشه هائی بسیار قوی و نفوذگر هستند بنابراین آنها را نبایستی نزدیک به ساختمان ها و لوله ها کاشت.
سپیدار و تبریزی از یک تیره اند. ولی پوست سپیدار تقریباً سفید رنگ و پوست تبریزی قهوه ای تیره است. زاویهٔ شاخه ها در سپیدار بازتر و تقریباً عمود بر تنه بوده، در حالی که در تبریزی شاخه ها نزدیک به تنه و به موازات تنه هستند.
در یک اشتباه رایج عامیانه، درختان تبریزی و سپیدار را برخی در گفتار صنوبر می گویند. از نیمهٔ دوم سدهٔ چهاردهم بدین سو این اشتباه به برخی کتابها نیز راه یافته است.
↑ Salicin ↑ Populin ↑ Chrysin