صنعت پتروشیمی

صنعت پتروشیمی، ( به انگلیسی: Petrochemical industry ) بخشی از صنایع شیمیایی است که فراورده های شیمیایی را از نفت یا گاز طبیعی تولید می کند. البته برخی از ترکیبات شیمیایی ساخته شده از نفت و گاز از سایر سوخت های فسیلی مانند زغال سنگ یا منابع تجدیدپذیر مانند ذرت، میوه خرما یا نیشکر نیز به دست می آیند. امروزه فراورده های نفتی علاوه بر مصرف در زمینه سوخت وسایل نقلیه، روغن موتور و غیره در تهیه بسیاری از قطعات مورد نیاز ساخت وسائل نقلیه، نقش ارزنده ای دارد. فراورده های نفتی در تهیه سوخت موشک های هدایت کننده، فضانوردها و ماهواره ها و حتی در ساخت بسیاری از قطعات داخلی آن ها کاربرد اساسی دارد. مادهٔ اولیهٔ بیشتر داروها و حتی آنتی بیوتیکها از ترکیبات نفتی مشتق می شود.
دید کلی صنایع پتروشیمی، بخشی از صنایع شیمیایی است که فراورده های شیمیایی را از مواد خام حاصل از نفت یا گاز طبیعی تولید می کند. تا پیش از وارد شدن نفت به مفهوم امروزی در زندگی انسان، مواد شیمیایی مورد نیاز، بر اثر تغییر و تبدیل صنایع گیاهی و جانوری به دست می آمد. اما در اوایل قرن بیستم نفت خام و گاز طبیعی به عنوان ماده اولیه برای تهیه بسیاری از ترکیبات مورد نیاز انسان، اهمیت حیاتی و روزافزونی پیدا کرده است.
اقوام متمدن دوران باستان، به ویژه سومری ها و آشوری ها و بابلی ها، در حدود چهار هزار و پانصد سال پیش در سرزمین میان رودان ( محل عراق کنونی ) با برخی از مواد نفتی که در دریاچه قیر بدست می آمد، آشنایی داشتند. آنان از خود قیر به عنوان ماده غیرقابل نفوذ، استفاده می کردند. رومی ها و یونانی ها نیز مواد قیری را برای غیرقابل نفوذ کردن بدنه کشتی ها به کار می بردند. همچنین برای روشنایی و گرم کردن نیز از آن بهره می جستند.
با توسعه و پیشرفت تکنولوژی حفاری در اواسط قرن نوزدهم و تکنولوژی تقطیر و پالایش نفت در اواخر قرن نوزدهم و استفاده از آن در موارد غیر سوختی، جهش حیرت آوری به وجود آمد. به طوری که امروزه صنایع پتروشیمی نقش اساسی و بنیادی در رفع نیاز عمومی جامعه به عهده دارد.
نفت و مشتقات آن نه تنها در برآوردن نیازهای انسان در زمینه سوخت، انرژی و الیاف نقشی بنیادی دارد، بلکه پیدایش و تکامل صنایع گوناگون مهمی را موجب شد که به پاره ای از آن ها اشاره می شود.
• همزمان با پالایش نفت خام، کاربرد موتورهای درون سوز جنبه عمومی به خود گرفت و میلیون ها ماشین بنزین سوز به بازار عرضه شد.
• امروزه فراورده های نفتی علاوه بر مصرف در زمینه سوخت وسایل نقلیه، روغن موتور و …، در تهیه بسیاری از قطعات مورد نیاز ساخت وسایل نقلیه، نقش ارزنده ای دارد و تلاش بر این است تا بدنه اتومبیل را از مواد پلاستیکی که آن ها را از پلیمریزاسیون ترکیبات نفتی می توان بدست آورد، بسازند.
• فراورده های نفتی در تهیه سوخت موشک های هدایت کننده فضانوردها و ماهواره ها و حتی در ساخت بسیاری از قطعات داخلی آن ها کاربرد اساسی دارد.
• ماده اولیه بیشتر داروها و حتی آنتی بیوتیکها از ترکیبات نفتی مشتق می شود. به ویژه تقریباً تمام مواد پاک کننده، باکتری کشها و …، از مشتقات نفتی و محصولات پتروشیمی است.