صفحه شانه ای

صفحه های شانه ای، که با نام والانه و استخوان نهنگ نیز خوانده می شوند، صفحه هایی عمودی در فک بالایی نهنگ های بی دندان هستند که آن ها را قادر می سازند تا با فیلتر کردن و تصفیه آب دریا، موجودات کوچک سخت پوست موجود در آن را به دام بیندازند. صفحه شانه ای از کراتین ساخته شده است، ماده ای که در ناخن ها و موی انسان نیز یافت می شود. [ ۱]
بسته به نوع گونه، طول صفحه های شاخه ای می تواند از ۰٫۵ تا ۳٫۵ متر تغییر کند. بعضی نهنگ ها همچون نهنگ قطبی صفحه های شانه ای بلندتری نسبت به دیگران دارند. وزن صفحه ها می تواند تا ۹۰ کیلوگرم نیز برسد. موهای ریز انتهای هر صفحه «موی والانه» یا «موی صفحه شانه ای» خوانده می شوند. این موها در نهنگ سئی به شدت آغشته به کلسیوم هستند چرا که کلسیوم سختی آن ها را بالا می برد. [ ۲]
نهنگ های بی دندان از صفحه های شانه ای برای شکار سخت پوستان ریزی همچون کریل بهره می گیرند. این نهنگ ها نخست آب زیادی را می بلعند، سپس با بستن دهان خود آب را به بیرون فشار می دهند. در این هنگام صفحه های شانه ای مانند یک الک مانع از بیرون رفتن جانوران ریز شده و نهنگ ها می توانند آن ها را با زبان خود جمع کرده و بخورند. در این فرایند گاه ماهی های کوچک نیز شکار می شوند. اگر طعمه های بزرگ چون ماهی های لجه ای و پرنده ها به دام بیفتند نهنگ آن ها را به بیرون تف می کند چرا که مریشان کوچک است و توانایی گذر طعمه های بزرگ را ندارد.
از صفحه های شانه ای برای ساخت چتر بهره گرفته می شد. امروزه اما نه تنها این کار به دلیل حفاظت از نهنگ ها و منع شکارشان انجام نمی شود، بلکه مواد ترکیبی و فلزی بسیار مقاوم تر از این صفحه ها عمل می کنند.