صفا ذبیح الله

[ویکی نور] ذبیح الله صفا فرزند سید علی اصغر فرزند میر صفی بود که در 1290 خورشیدی در شه میرزاد سمنان زاده شد
وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه اش را در همان جا (شه میرزاد سمنان) و بابل به پایان برد و در 1304 به تهران رفت و در دانش سرای عالی در رشته زبان و ادبیات فارسی، فراگیری دانش را پی گرفت و سرانجام در 1322 فارغ التحصیل شد و رساله دکتری اش را با عنوان «حماسه سرایی در ایران» نوشت.
او دوران کوشش های ادبی خود را از 1312 آغاز کرد و در برخی از جراید مانند مهر، ایران امروز، تعلیم و تربیت، جلوه، سخن، پشوتن، یغما، دانش، فرهنگ، مربی، تمدن و...، مقالات فراوانی در باره موضوع های ادبی، تاریخی و فلسفی چاپ کرد و از 1322 به استادی تاریخ ادبیات فارسی در دانش کده ادبیات منصوب شد و افزون بر این، به کارهای دیگر اداری مانند معاونت و سپس کفالت اداره دانش سراهای مقدماتی (1320) و ریاست اداره تعلیمات عالیه و تعلیمات متوسطه وزارت فرهنگ، ریاست بخش تبلیغات شیر و خورشید سرخ، عضویت یونسکو در ایران و عضویت هیئت نمایندگی ایران در کنفرانس های عمومی یونسکو (1948، 1949، 1950، 1954، 1956 و 1958) پرداخت. وی چند سال نیز رئیس اداره کل انتشارات و تألیفات دانش گاه تهران بود. صفا در باره ادبیات فارسی پژوهش های بسیاری سامان داد و کتاب های فراوانی نوشت.
صفا پس از خدمت وظیفه عمومی با عنوان دبیر زبان و ادبیات فارسی در رشته ادبی دبیرستان شرف تهران کار کرد و پس از دریافت مدرک دکتری، از 1322 برای تدریس تاریخ ادبیات فارسی در دانش کده ادبیات تهران برگزیده شد و از آن پس، نخست با عنوان دانش یار و بعد به عنوان استاد در همان جا به تدریس پرداخت. وی هم چنین زمانی سردبیر مجله مهر بود و در 1315، سردبیری آن را به عهده گرفت تا اینکه در 1320، امتیاز مجله سخن به نامش صادر و به سردبیری دکتر ناتل خانلری و مدیریت او تا یک سال اداره شد. امتیاز روزنامه شباهنگ نیز چهار سال از آن او بود و از 1326 تا پنج سال، مقاله ها و آثارش در مجله ارتش به چاپ می رسید تا دوره بازنشستگی، سردبیری مجله دانش کده ادبیات را به عهده داشت.
آیین سخن، اخوان الصفا، تاریخ ادبیات در ایران، تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی تا میانه قرن پنجم هجری، تاریخ مختصر تحول نظم و نثر پارسی، ترجمه رافائل، ترجمه کیانیان، تصحیح و چاپ اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، حماسه سرایی در ایران، دانش های یونانی در شاهنشاهی ساسانی، گنج سخن، گنج و گنجینه، مزداپرستی در ایران قدیم، مقدمه و تعلیقات و حواشی دیوان عبدالواسع جبلی، داراب نامه محمد بیغمی و دیوان سیف الدین محمد فرغانی، تنها اندکی از آثار و کارهای پر شمار اویند.
تاریخ ادبیات در ایران و در قلمرو زبان پارسی (صفا)