صدیق اکبر
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
پیشنهاد کاربران
صِدّیق ، یعنی بسیار راستگو و با صداقت کسی که اندیشه و گفتار و کردارش یکی باشد و در همه ی احوال راستگو و درست کردار باشد
از القاب معروف خلیفه اول ابوبکر می باشد در احادیث و روایات و اشعار عرب و فارسی از ابوبکر با لقب صدیق یاد شده است
... [مشاهده متن کامل]
، بر این اجماع کرده اند که ابوبکر، از آن جهت صدیق لقب گرفت که همواره در تصدیق رسول خداص، شتاب نمود و هرگز از او، هیچ بدی و بزهی دیده نشد. ( 1 )
شعرا نیز در مدح ابوبکر، شعر سروده و او را به صدیق، لقب داده اند؛ ابومحجن ثقفی می گوید:
و سمیت صدیقاً و کل مـهاجر سواک یســمی باسمه غیر منکر
سبقت الی الاسلام والله شاهد وکنت جلیساً فی العریش المشهر ( 2 )
ترجمه: تو ( ای ابوبکر ) ، صدیق نامیده شده ای و هر مهاجر دیگری غیر از تو، بدون انکار باسم خود، نامیده می شود. بی گمان تو، در پذیرش اسلام، از همگان سبقت گرفتی و خدای متعال، خودش شاهد و گواه است. تو همچنین در سایه بان ( 3 ) با رسول خداص، هم نشین بودی.
اصعمی ( عبدالملک بن قریب باهلی ) نیز چنین سروده است:
و لکنی أحب بکل قلبـی وأعلم أن ذاک من الصواب
رسول الله و الصدیق حباً به أرجو غـداً حسن الثواب ( 4 )
�من، با تمام وجودم، رسول خدا و ابوبکر را دوست دارم و محبت آنان را از ته قلبم، درست و سزاوار می دانم و امید وارم که فردای قیامت، به خاطر این محبت، پاداش نیکی بیابم�.
رسول خداص، این لقب را بر ابوبکر نهادند. در حدیث انس آمده است: رسول خداص، به همراه ابوبکر، عمر و عثمان بالای کوه احد رفتند. ( بر فراز کوه که بودند، کوه لرزید ) و آنان را تکان داد؛ رسول اکرم ص فرمودند: ( أُثبُتْ أحد، فإنّما علیکَ نبیٌّ و صدّیقٌ و شهیدانِ ) یعنی: �ای احد! آرام و بی حرکت باش که بر فراز تو یک پیامبر، یک صدیق ودو شهید هستند. �
یکی از دلایل ملقب شدن ابوبکر به صدیق، این است که او، همواره رسول اکرم ص را تصدیق می نمود. در این باره ام المؤمنین عایشه رضی الله عنها می گوید: زمانی که رسول خداص، به مسجد الاقصی برده شد، با مردم از اسراء و معراجش سخن گفت؛ ( این گفته، آن چنان عجیب بود که ) عده ای از کسانی که قبلاً به او ایمان آورده بودند، مرتد شدند و از دین برگشتند. گروهی به نزد ابوبکر رفتند و گفتند: �آیا می دانی که دوست و یارت ( یعنی پیامبر ) چه گفته و او را چه شده است؟ او، گمان می کند که او را به یک شب، به مسجد الاقصی برده اند!� ابوبکر گفت: �آیا واقعاً ایشان چنین گفته اند؟� گفتند: آری، ابوبکر فرمود: �اگر رسول خداص چنین فرموده اند، بی گمان راست گفته اند. � آن ها، به ابوبکرگفتند: �تو واقعاً او را تصدیق می کنی که به یک شب به بیت المقدس رفته و پیش از سپیده دم باز گشته است؟!� فرمود: �بله؛ من، او را در آن چه بعیدتر و عجیب تر است، تصدیق می کنم؛ من، او را به این که به صبحی یا شامی خبر از آسمان می آورد تصدیق کرده ام. � به همین خاطر، ابوبکر، ملقب به صدیق، شد.
این حدیث را حاکم ( 3/62 ) ، روایت کرده و صحیحش دانسته است. ذهبی نیز با موافق است.
1 - الطبقات الکبری ( 2/172 )
2 - أسدالغابة ( 3/310 )
3 - منظور شاعر از سایه بان، اشاره به جنگ بدر است که ابوبکر در سایه بانی که برای رسول خداص درست کردند، همراه ایشان بود تا از آن حضرت، در برابر حملات احتمالی دشمن، دفاع کند. ( مترجم )
4 - ابوبکر الصدیق، علی طنطاوی، ص49
از القاب معروف خلیفه اول ابوبکر می باشد در احادیث و روایات و اشعار عرب و فارسی از ابوبکر با لقب صدیق یاد شده است
... [مشاهده متن کامل]
، بر این اجماع کرده اند که ابوبکر، از آن جهت صدیق لقب گرفت که همواره در تصدیق رسول خداص، شتاب نمود و هرگز از او، هیچ بدی و بزهی دیده نشد. ( 1 )
شعرا نیز در مدح ابوبکر، شعر سروده و او را به صدیق، لقب داده اند؛ ابومحجن ثقفی می گوید:
و سمیت صدیقاً و کل مـهاجر سواک یســمی باسمه غیر منکر
سبقت الی الاسلام والله شاهد وکنت جلیساً فی العریش المشهر ( 2 )
ترجمه: تو ( ای ابوبکر ) ، صدیق نامیده شده ای و هر مهاجر دیگری غیر از تو، بدون انکار باسم خود، نامیده می شود. بی گمان تو، در پذیرش اسلام، از همگان سبقت گرفتی و خدای متعال، خودش شاهد و گواه است. تو همچنین در سایه بان ( 3 ) با رسول خداص، هم نشین بودی.
اصعمی ( عبدالملک بن قریب باهلی ) نیز چنین سروده است:
و لکنی أحب بکل قلبـی وأعلم أن ذاک من الصواب
رسول الله و الصدیق حباً به أرجو غـداً حسن الثواب ( 4 )
�من، با تمام وجودم، رسول خدا و ابوبکر را دوست دارم و محبت آنان را از ته قلبم، درست و سزاوار می دانم و امید وارم که فردای قیامت، به خاطر این محبت، پاداش نیکی بیابم�.
رسول خداص، این لقب را بر ابوبکر نهادند. در حدیث انس آمده است: رسول خداص، به همراه ابوبکر، عمر و عثمان بالای کوه احد رفتند. ( بر فراز کوه که بودند، کوه لرزید ) و آنان را تکان داد؛ رسول اکرم ص فرمودند: ( أُثبُتْ أحد، فإنّما علیکَ نبیٌّ و صدّیقٌ و شهیدانِ ) یعنی: �ای احد! آرام و بی حرکت باش که بر فراز تو یک پیامبر، یک صدیق ودو شهید هستند. �
یکی از دلایل ملقب شدن ابوبکر به صدیق، این است که او، همواره رسول اکرم ص را تصدیق می نمود. در این باره ام المؤمنین عایشه رضی الله عنها می گوید: زمانی که رسول خداص، به مسجد الاقصی برده شد، با مردم از اسراء و معراجش سخن گفت؛ ( این گفته، آن چنان عجیب بود که ) عده ای از کسانی که قبلاً به او ایمان آورده بودند، مرتد شدند و از دین برگشتند. گروهی به نزد ابوبکر رفتند و گفتند: �آیا می دانی که دوست و یارت ( یعنی پیامبر ) چه گفته و او را چه شده است؟ او، گمان می کند که او را به یک شب، به مسجد الاقصی برده اند!� ابوبکر گفت: �آیا واقعاً ایشان چنین گفته اند؟� گفتند: آری، ابوبکر فرمود: �اگر رسول خداص چنین فرموده اند، بی گمان راست گفته اند. � آن ها، به ابوبکرگفتند: �تو واقعاً او را تصدیق می کنی که به یک شب به بیت المقدس رفته و پیش از سپیده دم باز گشته است؟!� فرمود: �بله؛ من، او را در آن چه بعیدتر و عجیب تر است، تصدیق می کنم؛ من، او را به این که به صبحی یا شامی خبر از آسمان می آورد تصدیق کرده ام. � به همین خاطر، ابوبکر، ملقب به صدیق، شد.
این حدیث را حاکم ( 3/62 ) ، روایت کرده و صحیحش دانسته است. ذهبی نیز با موافق است.
1 - الطبقات الکبری ( 2/172 )
2 - أسدالغابة ( 3/310 )
3 - منظور شاعر از سایه بان، اشاره به جنگ بدر است که ابوبکر در سایه بانی که برای رسول خداص درست کردند، همراه ایشان بود تا از آن حضرت، در برابر حملات احتمالی دشمن، دفاع کند. ( مترجم )
4 - ابوبکر الصدیق، علی طنطاوی، ص49
دوست بزرگ و اگر دال با تشدید باشد : درستکار بزرگ