صدق و کذب در علوم تصوری

[ویکی فقه] در این مقاله اجمالا به بررسی و چگونگی حل تناقض اینکه، تصور مادامی که متعلق حکم واقع نشده باشد، قابل صدق و کذب نیست. به عبارت دیگر تا تصوری، تصدیق نشود، نمی توان در خصوص صدق یا کذب آن ادعایی داشت، می پردازیمهمان طور که می دانیم علم تصوری از اقسام علوم اکتسابی است؛ لذا قاعدتا خطا در آن راه دارد. از طرف دیگر ، حال این تناقض چطور حل می شود
صدق و کذب مربوط به قضیه است و در جایی است که حکمی به ایجاب یا سلب، یعنی حکم به وجود رابطه (اعم از رابطه ایجابی یا سلبی) بین موضوع (نهاد) و محمول (گزاره) وجود داشته باشد. بنابراین تصور تا زمانی که صرف تصور باشد، خطا یا صحت (صدق و کذب) در او راه ندارد؛ لذا در جایی که به تصوری نسبت خطا داده می شود در حقیقت از حالت تصور صرف بیرون آمده و همراه حکم شده است؛ زیرا خطا بودن تصور به این معنا است که این تصور مطابق با واقع نیست؛ یعنی هنگامی می توانیم بگوییم که این تصور خطا است که آن را با واقعیت بسنجیم و در صورت عدم تطابق با واقع آن را تصور خطا می نامیم. سنجش یک ادعا با واقع و حکم به عدم مطابقت همان حکم، قضیه و تصدیق است. و گرنه تصور تا مادامی که با واقعیت سنجیده نشود موصوف به خطا یا صحیح نمی شود؛ زیرا تصور در عالم تصور، تصور است نه چیز دیگر.برای اطلاع بیشتر رجوع شود به: ۳۹۱۸۵ (ملاک صدق و کذب قضایا).