صدرالدّین قونوی، محمّد (قونیه ۶۰۷ـ۶۷۳ق)
(یا: قونیوی) عارف بزرگ جهان اسلام پس از ابن عربی، معاصر مولوی. تمامی شعب علوم رسمی را آموخت و در حدیث، فقه و حکمت از سرآمدان روزگار خود شد. از مکاتباتی که با خواجه نصیرالدین طوسی داشته است، می توان به میزان آگاهی او به حکمت پی برد. عراقی و قطب الدین شیرازی درشمار ارادتمندان او و مؤیّدالدین جَندی و عفیف الدین تلمسانی و سعیدالدین فرغانی سه تن از مبرزترین شاگردان او بوده اند. (جَندی و فرغانی هردو ایرانی بودند و تلمسانی عرب بود) با مولوی و سعدالدین حمّوئی نیز مصاحبت داشته است. مادرش به ازدواج ابن عربی درآمده و بی تردید برترین شاگرد و مصاحب ابن عربی بوده و دقایق آرای او را تفسیر کرده است. شمس الدین ایکی نیز شاگرد او بوده است. صدرالدین و ابن عربی و ابن فارض، سه شخصیت برجستۀ عرفان نظری در تاریخ اسلام اند. نقش او، در ترویج اندیشه های ابن عربی و ابن فارض، نه تنها به مثابۀ ناقل، که به مثابۀ شارحی پیرایشگر و افزایشگر است. او در همان حال که فصوص الحکم و تائیۀ کبری و شماری دیگر از آثار آن دو را تدریس می کرد، چندین تهذیب بر پایۀ آن آراء پدیدآورد که کلید فهم عرفانِ ذوقی غرب اسلامی است. مفتاح الغیب او را منظم ترین پرداخته در حوزۀ عرفان نظری دانسته اند. کتاب الفکوک در شرح فصوص الحکم؛ النصوص؛ النفحات الالهیه، و اعجازالبیان درشمار دیگر آثارِ ارزشمند اویند. شماری از این آثار ترجمه، تحشیه و شرح شده است.
(یا: قونیوی) عارف بزرگ جهان اسلام پس از ابن عربی، معاصر مولوی. تمامی شعب علوم رسمی را آموخت و در حدیث، فقه و حکمت از سرآمدان روزگار خود شد. از مکاتباتی که با خواجه نصیرالدین طوسی داشته است، می توان به میزان آگاهی او به حکمت پی برد. عراقی و قطب الدین شیرازی درشمار ارادتمندان او و مؤیّدالدین جَندی و عفیف الدین تلمسانی و سعیدالدین فرغانی سه تن از مبرزترین شاگردان او بوده اند. (جَندی و فرغانی هردو ایرانی بودند و تلمسانی عرب بود) با مولوی و سعدالدین حمّوئی نیز مصاحبت داشته است. مادرش به ازدواج ابن عربی درآمده و بی تردید برترین شاگرد و مصاحب ابن عربی بوده و دقایق آرای او را تفسیر کرده است. شمس الدین ایکی نیز شاگرد او بوده است. صدرالدین و ابن عربی و ابن فارض، سه شخصیت برجستۀ عرفان نظری در تاریخ اسلام اند. نقش او، در ترویج اندیشه های ابن عربی و ابن فارض، نه تنها به مثابۀ ناقل، که به مثابۀ شارحی پیرایشگر و افزایشگر است. او در همان حال که فصوص الحکم و تائیۀ کبری و شماری دیگر از آثار آن دو را تدریس می کرد، چندین تهذیب بر پایۀ آن آراء پدیدآورد که کلید فهم عرفانِ ذوقی غرب اسلامی است. مفتاح الغیب او را منظم ترین پرداخته در حوزۀ عرفان نظری دانسته اند. کتاب الفکوک در شرح فصوص الحکم؛ النصوص؛ النفحات الالهیه، و اعجازالبیان درشمار دیگر آثارِ ارزشمند اویند. شماری از این آثار ترجمه، تحشیه و شرح شده است.