صبحی پاشا. [ ص ُ ] ( اِخ ) نام وی عبداللطیف و پدر او عبدالرحمان سامی پاشاست. وی از علما و ادبای عصر خود بود. در آغاز جوانی با پدر خویش به مصر شد و در آنجا به کسب علوم و فنون پرداخت سپس در سلک سپاهیان درآمد و منصب میرآلائی یافت ، و مدتی با رتبه معاون اول در خدمت محمدعلی پاشا والی مصر بسر برد و هنگام مرگ او به استانبول رفت و به سال 1266 هَ. ق. عضویت مجلس معارف عمومی یافت و رتبه اول صنف ثانی را حائز شد و به سال 1271 با رتبه اول صنف اول بعضویت مجلس والا نایل شد، و مناصب عالی دیگر نیز بیافت و به سال 1280 مأمور تفتیش ولایات گردید و بجانب روم ایلی رفت سپس برتبه وزرات در والی گری بعضی از ولایات و نظارت اوقاف همایون رسید و به سال 1302 هَ. ق. درگذشت. صبحی به ادبیات مشرق زمین و مخصوصاً به عربی و فنون جدیده و السنه اروپا آشنا بود، اندکی از تاریخ ابن خلدون را بترکی ترجمه کرد، و چند اثر از او بطبع رسیده است. وی بکتب نادر و آثار عتیق علاقه شدید داشت ، چندین هزار کتب نفیس و مجموعه پربهائی از آثار عتیقه از وی بجا ماند. صبحی شعر نیز میسرود. در معجم المطبوعات نویسد: وی عالمی جلیل و بمعرفت آثار و مسکوکات قدیمه توجهی وافر داشت و به سال 1288 ولایت سوریه یافت و به سال 1303 درگذشت. از آثار مطبوع اوست : تکملة العبر در دو جزء. ( معجم المطبوعات ستون 1196 ).
