صادق کیا ( ۲۵ اردیبهشت ۱۲۹۹ – ۱۰ اسفند ۱۳۸۰ ) زبان شناس و متخصص زبان های باستانی ایرانی بود.
صادق کیا، فرزند احمد کیا مقتدرالدوله، در سال ۱۲۹۹ در تهران و در یک خاندان اصالتاً مازندرانی و کجوری به دنیا آمد. تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در آموزشگاه های ادب، ثروت و دارالفنون گذراند. سپس در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی به تحصیل پرداخت و در ۱۳۲۰ دورهٔ لیسانس را به پایان رساند و وارد خدمت وزارت فرهنگ شد. در سال ۱۳۲۳ پس از دفاع از رسالهٔ دکترای خود با موضوع «تصحیح متن منظوم به نام نصاب طبری» به اخذ درجهٔ دکترای ادبیات نایل آمد. از سال ۱۳۲۴ در سِمَت دانشیاری در دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران به تدریس مشغول شد. در سال ۱۳۳۰ به عنوان استاد کرسی زبان و ادبیات پهلوی در دانشگاه تهران ارتقا یافت. در سال های بعد دکتر صادق کیا علاوه بر خدمت دانشگاهی، متصدی سمت های اداری از جمله ریاست ادارهٔ فرهنگ عامه در وزارت فرهنگ و هنر نیز بود. همچنین در تأسیس دوره دوم فرهنگستان زبان ایران در دههٔ ۱۳۴۰ نقش فعالی داشت و ریاست این فرهنگستان را تا پایان فعالیت در سال ۱۳۵۷ در عهده داشت. در سال ۱۳۴۹ به کوشش دکتر صادق کیا پژوهشگاه گویش های ایرانی تأسیس شد که دستور کار آن بررسی گویش های ایرانی، و فراهم کردن واژه نامه برای هر یک از گویش های ایرانی بود که تعدادی از آنها تا سال ۱۳۵۷ انتشار یافت. لغت «گویش» را کیا وضع کرد.
... [مشاهده متن کامل]
صادق کیا شعر هم می گفت و در اشعار خود به فارسی سره گرایش داشت و واژه های پهلوی را که در زبان فارسی امروز از میان رفته به کار می برد و «تیرا» تخلص می کرد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دکتر کیا از تمامی مشاغل برکنار و بازنشسته اجباری شد. دکتر صادق کیا در اسفند ۱۳۸۰ در آمریکا درگذشت. بنا به وصیت کیا جسدش سوزانده و خاکستر آن به دریای مازندران ریخته شد.
• چند نمونه از متن نوشته های پهلوی
• نُقطَویان یا پَسیخانیان، ۱۳۲۰
• کتاب قلب در عربی
• داستان جم ( با همکاری محمد مقدم )
• گشته دبیره یا خط کَستَج، دربارهٔ خط کتیبه ها و سکه ها و مهرهای دورهٔ اشکانی و ساسانی
• گویش آشتیان، ۱۳۳۵
• ماه فروردین روز خرداد ( متن پهلوی و ترجمهٔ فارسی با واژه نامه ) ، ۱۳۳۵
• راهنمای گردآوری گویش ها، ۱۳۴۰
• واژه نامهٔ گرگانی
• واژه نامهٔ طبری، ۱۳۲۷
• مجمع الامثال، محمدعلی هبله رودی ( تصحیح ) ، ۱۳۴۴
• آذریگان؛ آگاهی هایی درباره ی گویش آذری
صادق کیا، فرزند احمد کیا مقتدرالدوله، در سال ۱۲۹۹ در تهران و در یک خاندان اصالتاً مازندرانی و کجوری به دنیا آمد. تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در آموزشگاه های ادب، ثروت و دارالفنون گذراند. سپس در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی به تحصیل پرداخت و در ۱۳۲۰ دورهٔ لیسانس را به پایان رساند و وارد خدمت وزارت فرهنگ شد. در سال ۱۳۲۳ پس از دفاع از رسالهٔ دکترای خود با موضوع «تصحیح متن منظوم به نام نصاب طبری» به اخذ درجهٔ دکترای ادبیات نایل آمد. از سال ۱۳۲۴ در سِمَت دانشیاری در دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران به تدریس مشغول شد. در سال ۱۳۳۰ به عنوان استاد کرسی زبان و ادبیات پهلوی در دانشگاه تهران ارتقا یافت. در سال های بعد دکتر صادق کیا علاوه بر خدمت دانشگاهی، متصدی سمت های اداری از جمله ریاست ادارهٔ فرهنگ عامه در وزارت فرهنگ و هنر نیز بود. همچنین در تأسیس دوره دوم فرهنگستان زبان ایران در دههٔ ۱۳۴۰ نقش فعالی داشت و ریاست این فرهنگستان را تا پایان فعالیت در سال ۱۳۵۷ در عهده داشت. در سال ۱۳۴۹ به کوشش دکتر صادق کیا پژوهشگاه گویش های ایرانی تأسیس شد که دستور کار آن بررسی گویش های ایرانی، و فراهم کردن واژه نامه برای هر یک از گویش های ایرانی بود که تعدادی از آنها تا سال ۱۳۵۷ انتشار یافت. لغت «گویش» را کیا وضع کرد.
... [مشاهده متن کامل]
صادق کیا شعر هم می گفت و در اشعار خود به فارسی سره گرایش داشت و واژه های پهلوی را که در زبان فارسی امروز از میان رفته به کار می برد و «تیرا» تخلص می کرد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دکتر کیا از تمامی مشاغل برکنار و بازنشسته اجباری شد. دکتر صادق کیا در اسفند ۱۳۸۰ در آمریکا درگذشت. بنا به وصیت کیا جسدش سوزانده و خاکستر آن به دریای مازندران ریخته شد.
• چند نمونه از متن نوشته های پهلوی
• نُقطَویان یا پَسیخانیان، ۱۳۲۰
• کتاب قلب در عربی
• داستان جم ( با همکاری محمد مقدم )
• گشته دبیره یا خط کَستَج، دربارهٔ خط کتیبه ها و سکه ها و مهرهای دورهٔ اشکانی و ساسانی
• گویش آشتیان، ۱۳۳۵
• ماه فروردین روز خرداد ( متن پهلوی و ترجمهٔ فارسی با واژه نامه ) ، ۱۳۳۵
• راهنمای گردآوری گویش ها، ۱۳۴۰
• واژه نامهٔ گرگانی
• واژه نامهٔ طبری، ۱۳۲۷
• مجمع الامثال، محمدعلی هبله رودی ( تصحیح ) ، ۱۳۴۴
• آذریگان؛ آگاهی هایی درباره ی گویش آذری
