صادق بیگ افشار

صادق بِیگ افشار (تبریز ۹۴۰/۹۴۵ـ۱۰۱۷/۱۰۱۸ق)
(یا: صادقی کتابدار) متخلص به صادقی، شاعر، نقاش، تذکره نویس، و کتابدار ایرانی. از بزرگان ایل خدابنده لو و امرای قزلباش بود. نزد استاد مظفرعلی نقاشی آموخت. پس از مدتی قلندری پیشه کرد، به سیاحت پرداخت و با بسیاری از عارفان روزگار خود آشنا شد. سپس ندیم امیرخان ترکمان، حاکم همدان، شد. در پادشاهی اسماعیل دوم صفوی به کتابخانۀ شاهی راه یافت. در زمان محمد خدابنده، ریاست کتابخانه به او سپرده شد. در ۱۰۰۷ق علی رضا عباسی جای او را گرفت. در هنر خوشنویسی نیز دست داشت. از شاگردان مظفرعلی بود و در نقاشی هایش، سنت واقع گرایی کمال الدین بهزاد را پی گرفت. در طراحی و بهره گیری از رنگ، شیوه ای فردی و بدیع داشت. با این که مغرور، بدزبان و تنگ حوصله بود، به سبب مهارتش در نقاشی، شاه و درباریان با او مدارا می کردند. صادقی در نظم و نثر فارسی و ترکی مهارت داشت. ایرج افشار از تبار صادقی کتابدار است. از آثارش: فتح نامۀ عباس نامدار یاشاهنامۀ صادقی دربارۀ شاه عباس بر وزن شاهنامه؛ منظومۀ شرح حال؛ مثنوی سعد و سعید؛ تذکرۀ مجمع الخواص به ترکی جغتایی که به قلم عبدالرسول خیام پور به فارسی ترجمه و چاپ شده است (تبریز، ۱۳۲۷ ش)؛ قانون الصور که منظومه ای در قواعد نقاشی است و در متن آن کتاب آرایی در تمدن اسلامی نوشته نجیب مایل هروی چاپ شده است (مشهد، ۱۳۷۲ش). چندین تابلو نقاشی نفیس نیز از او باقی مانده است.