شیرگاه

شیرگاه مرکز شهرستان سوادکوه شمالی در استان مازندران است که از جنوب به شهرستان سوادکوه و از شمال به شهرستان قائم شهر راه دارد. این شهر همچنین از سمت شرق به شهرستان ساری و از سمت غرب به شهرستان بابل راه دارد. مردم شیرگاه مازندرانی هستند[ ۲] و به زبان مازندرانی گویش می کنند. [ ۳] همچنین سریال مشهور پایتخت نیز در این شهر ساخته شده است. [ ۴]
در باب وجه تسمیه شیرگاه دیدگاه های مختلفی وجود دارد. شماری علت این نام گذاری را فراوانی درختانی موسوم به شیردار در این منطقه دانسته اند. گروهی معتقدند که رطوبت بالا و شرجی بودن این منطقه، که معادل آن در زبان طبری واژه شیر به معنی خیس است و شیرگاه یعنی مکان خیس و رطوبتی که در اکثر مواقع سال ابری و بارندگی می باشد ، علت نام گذاری آن بوده است . ضمن اینکه در روایتی نیز مبارزه ی شیر و گاو که صاحب آن فردی به نام شیخعلی نادر بود ، حکایت دارد ولی بیشتر از همه به نظر همان شیر یا خیس درست می آید ، البته طبق روایت دیگری در منطقه ایی بالاتر از شهیدآباد و پایینتر از امامزاده قاسم یا آقادار لوله هایی به جهت انتقال شیرِگاو از آنجا به سمت آبدانگ سر یا پادگان فعلی که محل ساماندهی نیروهای نظامی بود ، وجود داشت و این شیر ، از جنگلهای شیرگاه به آنجا با توجه به شیب موجود هدایت می شد علت نامگذاری آن به شیرگاو و سپس شیرگاه بود این مکان که در سابق دامداری بزرگی بود قبرستان گبری های قبل از اسلام بوده که آثار و بقایای آن ( اسکلت انسان و سفال ) در حفاری های غیرمجاز مشهود شد . [ ۵] به گفته علی اصغر یوسفی نیا شیر نام مجموعه آبادی های بخش کوهستانی قائمشهر بود. [ ۶]
برخی نام پیشین شیرگاه را خارخون دانسته اند ولی بر پایهٔ اطلاعات جلد سوم فرهنگ جغرافیایی ایران خارخون نام پیشین روستای زیولا در منطقه شیرگاه بوده است. [ ۷]
شیرگاه شهری است در استان مازندران در شمال ایران، که مرکز شهرستان سوادکوه شمالی نیز می باشد. [ ۸] یکی از جاده های ارتباطی تهران - شمال، معروف به جاده سوادکوه، و راه آهن شمال، که بخشی از راه آهن سراسری ایران است، از این شهر می گذرد. این شهر در فاصله ۲۵ کیلومتری از قائمشهر و ۲۰ کیلومتری از زیراب، ۳۰ کیلومتری از پل سفید و ۴۰ کیلومتری از ساری ( مرکز استان مازندران ) قرار دارد. [ ۹] شیرگاه از همه جهت جز شمال به وسیله رشته کوه های البرز مرکزی احاطه گشته است، کوه تِرز در غرب، کوه وِرزک در شرق و کوه های ساره سر و شاه کوه در جنوب این شهر قرار دارند.

پل شاپور، شهری در استان مازندران، شهرستان سوادکوه، و مرکز اداری بخش شیرگاه، با ارتفاعی حدود ۲۵۰متر. در منطقه ای کوهستانی و جنگلی در ۳۳ کیلومتری جنوب غربی ساری و ۲۶کیلومتری شمال غربی پل سفید، در حاشیۀ شمالی کوهستان البرز مرکزی، محل تلاقی رودخانه های کسلیان و تالار، قرار دارد. این شهر در کنار راه و خط آهن فیروزکوه به قائم شهر و ساری واقع شده است. اقلیم آن معتدل و نیمه مرطوب و جمعیت آن ۹,۵۴۵ نفر است. کارخانه های تراورس سازی و تقطیر چوب نیز دارد.