شیر غارزی یا شیر غارنشین ( نام علمی: Panthera spelaea ) گونه ای پلنگ مانند منقرض شده است که منشأ فرگشتی آن به کمتر از ۶۰۰٬۰۰۰ سال پیش در اروپا بازمی گردد. این جانور به طور سنتی به عنوان یک زیرگونه پیشاتاریخی از شیر ( Panthera leo ) در نظر گرفته می شود. با این حال بررسی های تازه بر روی نمونه های سنگواره و دی ان ای شیر غارزی نشان می دهند که این جانور گونه ای جدا از شیرهای امروزی که در آفریقا و آسیا زیست می کنند بوده است. طبق تخمین تبارزایشی اجداد شیر غارزی و شیر امروزی حدود ۱٫۹ میلیون سال پیش از هم جدا شده اند. بررسی های ژنتیکی نشان می دهند که میان اجداد این دو گونه تا حدود ۵۰۰٬۰۰۰ سال پیش آمیزش هایی وجود داشته اما از حدود ۴۷۰٬۰۰۰ سال پیش به بعد دیگر هیچ گونه آمیزش ژنتیکی میان آن ها رخ نداده است.
... [مشاهده متن کامل]
قدیمی ترین سنگواره های شیر غارزی که از یاقوتستان روسیه هستند با تاریخ گذاری رادیوکربن به حدود ۶۲٬۴۰۰ سال قبل بازمی گردند. آخرین شیرهای غارزی احتمالاً حدود ۱۳٬۰۰۰ پیش منقرض شدند.
طول سر و بدن ( بدون دم ) این گونه، حدود ۲٫۱ تا ۲٫۵ متر و ارتفاع شانه آن ۱۲۰ سانتی متر بود. سنگین ترین وزن برآوردشدهٔ این گونه شیر ۳۳۹ کیلوگرم بود.
پیدایش نخستین گربه سان مانند شیر به حدود ۱٫۷ تا ۱٫۲ میلیون سال پیش در تنگ الدوای تانزانیا بر می گردد. این گربه سان شیرمانند اولیه در نیمه اول پلیستوسن میانه از آفریقای شرقی به اروپا مهاجرت کرد و نزدیک به حدود ۶۱۰٬۰۰۰ سال پیش منشأ فرگشت گونه ای موسوم به شیر موسباخ ( Panthera fossilis ) شد. شیر غارزی احتمالاً حدود ۴۶۰٬۰۰۰ سال پیش در اروپای مرکزی از این گونه به وجود آمد و بین ۴۵۰٬۰۰۰ تا ۱۴٬۰۰۰ سال پیش در سراسر اوراسیا گسترش یافت. شواهد ژنتیکی حاکی از وجود آمیزش هایی میان نیاکان شیر غارزی با نیاکان شیرهای امروزی است اما به نظر می رسد از حدود ۴۷۰٬۰۰۰ سال پیش به بعد هیچ گونه آمیزشی میان این دو جمعیت رخ نداده است.
قطعات استخوانی یافت شده از شیر غارزی در لهستان دارای قدمتی بین ۱۰۹٬۰۰۰ تا ۵۷٬۰۰۰ سال پیش است. طبق تخمین ها آخرین شیرهای غارزی در اوراسیا بین ۱۴٬۹۰۰ تا ۱۴٬۱۰۰ سال پیش و در برینجیا بین ۱۳٬۸۰۰ تا ۱۳٬۳۰۰ سال پیش منقرض شدند. بررسی داده های دی ان ای حاکی از وجود یک نسب مشترک نزدیک میان شیر غارزی و گونه ای معروف به شیر آمریکایی ( Panthera atrox ) است. طبق این داده ها شیر آمریکایی حدود ۳۴۰٬۰۰۰ سال پیش از جدا شدن گروهی از شیرهای غارزی از جمعیت اصلی در آمریکای شمالی به وجود آمد. دسته نمای زیر نشان دهنده روابط خویشاوندی شیر غارزی با برخی از گونه های پلنگ مانندها است:
... [مشاهده متن کامل]
قدیمی ترین سنگواره های شیر غارزی که از یاقوتستان روسیه هستند با تاریخ گذاری رادیوکربن به حدود ۶۲٬۴۰۰ سال قبل بازمی گردند. آخرین شیرهای غارزی احتمالاً حدود ۱۳٬۰۰۰ پیش منقرض شدند.
طول سر و بدن ( بدون دم ) این گونه، حدود ۲٫۱ تا ۲٫۵ متر و ارتفاع شانه آن ۱۲۰ سانتی متر بود. سنگین ترین وزن برآوردشدهٔ این گونه شیر ۳۳۹ کیلوگرم بود.
پیدایش نخستین گربه سان مانند شیر به حدود ۱٫۷ تا ۱٫۲ میلیون سال پیش در تنگ الدوای تانزانیا بر می گردد. این گربه سان شیرمانند اولیه در نیمه اول پلیستوسن میانه از آفریقای شرقی به اروپا مهاجرت کرد و نزدیک به حدود ۶۱۰٬۰۰۰ سال پیش منشأ فرگشت گونه ای موسوم به شیر موسباخ ( Panthera fossilis ) شد. شیر غارزی احتمالاً حدود ۴۶۰٬۰۰۰ سال پیش در اروپای مرکزی از این گونه به وجود آمد و بین ۴۵۰٬۰۰۰ تا ۱۴٬۰۰۰ سال پیش در سراسر اوراسیا گسترش یافت. شواهد ژنتیکی حاکی از وجود آمیزش هایی میان نیاکان شیر غارزی با نیاکان شیرهای امروزی است اما به نظر می رسد از حدود ۴۷۰٬۰۰۰ سال پیش به بعد هیچ گونه آمیزشی میان این دو جمعیت رخ نداده است.
قطعات استخوانی یافت شده از شیر غارزی در لهستان دارای قدمتی بین ۱۰۹٬۰۰۰ تا ۵۷٬۰۰۰ سال پیش است. طبق تخمین ها آخرین شیرهای غارزی در اوراسیا بین ۱۴٬۹۰۰ تا ۱۴٬۱۰۰ سال پیش و در برینجیا بین ۱۳٬۸۰۰ تا ۱۳٬۳۰۰ سال پیش منقرض شدند. بررسی داده های دی ان ای حاکی از وجود یک نسب مشترک نزدیک میان شیر غارزی و گونه ای معروف به شیر آمریکایی ( Panthera atrox ) است. طبق این داده ها شیر آمریکایی حدود ۳۴۰٬۰۰۰ سال پیش از جدا شدن گروهی از شیرهای غارزی از جمعیت اصلی در آمریکای شمالی به وجود آمد. دسته نمای زیر نشان دهنده روابط خویشاوندی شیر غارزی با برخی از گونه های پلنگ مانندها است:
