شیخ محمد جواد مغنیه

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] شیخ محمدجواد مغنیه (1324- 1400ق / 1904- 1979 م) از جمله عالمانی است که نقش مهمی در تقریب مذاهب اسلامی، دعوت مردم به وحدت و بیداری اسلامی ایفا کرد.
محمدجواد مغنیه، فرزند شیخ محمود در سال 1322 هـ.ق در روستای «طیردبا» لبنان به دنیا آمد. محمدجواد هنوز 4 بهار را ندیده بود که مادرش را از دست داد. پدرش پس از مرگ همسرش که از سلاله پاک سادات بود، لبنان را به قصد عراق ترک کرد و محمدجواد در نجف، خط و حساب و زبان فارسی را آموخت. شیخ محمود که از علمای معروف لبنان بود، بعد از 4 سال اقامت در نجف، به دعوت مردم منطقه عباسیه، به جبل عامل بازگشت.
مردم عباسیه استقبال گرمی از وی نمودند و در ساختن خانه به او کمک کردند. پدر محمدجواد برای تکمیل سقف خانه از زرگری پول گرفت و خانه را گرو گذاشت، اما اجل مهلت بازپرداخت وام را به آن بزرگوار نداد. او در سال 1334 هـ.ق به دیدار حق شتافت. چون زرگر خانه را تصرف کرده بود، محمدجواد همراه برادر کوچک خود به «طیردبا» بازگشت و برادر بزرگش، شیخ عبدالکریم سرپرستی آنان را برعهده گرفت. با کوچ شیخ عبدالکریم به نجف، روزهای سخت محمدجواد آغاز گردید؛ روزهایی که فقط نخود و فندق غذای او را تشکیل می داد. گاه 3 روز می گذشت و چیزی برای خوردن پیدا نمی کرد.
محمدجواد از همان کودکی تلاش کرد که روی پای خود بایستد، جوانان روستا برای کار به بیروت می رفتند و هر کس به فراخور خود حال خویش به کاری مشغول می شد. مغنیه نیز عازم بیروت شد، ولی چون جثه ای کوچک داشت و از انجام کارهای سنگین عاجز بود، دوستانش به او پیشنهاد کردند تا به کارهای سبکی مثل کتاب فروشی بپردازد. او نیز مدتی به دست فروشی پرداخت.
واژه «مغنیه» اگر به ضم میم و سکون غین و تشدید یاء خوانده شود، اسم فاعل به معنای بی نیازکننده خواهد بود. اما این احتمال نیز وجود دارد که میم آن مفتوح و همانند مهدیه و مرثیه، مصدر میمی باشد به معنای بی نیاز بودن. علت این نام گذاری شاید از آن رو بوده که جد اعلای این خاندان در قرن ششم هجری از شهری در الجزایر که به همین نام است(مغنیه) به جبل عامل آمده است و مردم آن منطقه او را «مغنیه» نام نهاده اند.
به هر حال «آل مغنیه» در بیروت مشهور است. از این بیت علم و فضل و ادب، بزرگان زیادی به عظمت و شرافت معروف اند. یکی از آنها علامه «شیخ عبد الکریم بن شیخ محمود بن شیخ محمد بن شیخ مهدی عاملی» است. وی بزرگوار و فاضل جلیل القدر بود. جد اعلایش مرحوم شیخ مهدی از علمای عصر خود و از معاصران شیخ عبد النبی کاظمی ساکن جبل عامل بود. فرزندش شیخ محمد از بزرگان و فرزندزاده او شیخ محمود نیز از علمای معروف آن منطقه به شمار می رفت
محمدجواد تشنه فراگیری دانش بود. او تصمیم گرفت برای تحصیل علم، به نجف برود. بدهی مالیاتی زمین های پدرش، سبب شد تا به او جواز خروج از لبنان را ندهند. او بدون جواز به راه افتاد و به کمک راننده نیکوکاری وارد عراق شد و به خانه برادرش در نجف رفت.
محمدجواد پیش از رفتن به نجف، کتاب «اجرومیه» و مقداری از «قطرالندی» را خوانده بود. او «قطرالندی» را پیش برادر خود تکمیل کرد ولی «اجرومیه» را نزد سید محمد سعید فضل الله دوباره خواند. وی همچنین منطق، مطول و مقداری از اصول را نزد این عالم بزرگوار خواند. سید محمد سعید فضل الله او را دوست داشت و هنگامی که به او درس می داد هیچ نکته ای را فروگذار نمی کرد وتا زمانی که مطمئن نمی شد که محمدجواد درس را کامل فهمیده است؛ درس بعدی را شروع نمی کرد.

پیشنهاد کاربران

بپرس