شیخ حسن بن شهید ثانی

[ویکی فقه] شیخ جمال الدین حسن بن شیخ زین الدین شهید ثانی بن علی بن احمد عاملی نحاریری جبعی، معروف به صاحب معالم، در سال ۹۵۹ هجری قمری در روستای جبع از منطقه جبل عامل لبنان، زادگاه بسیاری از علمای شیعه، چشم به جهان گشود. هفت ساله بود که پدر بزرگوارش در سال ۹۶۶ به مقام عظمای شهادت نائل شد و او را با مشکلات زیادی تنها گذاشت.
صاحب معالم از ابتدای تحصیل با خواهر زاده اش صاحب مدارک هم درس بود. این دو نفر هر کدام در نماز به دیگری اقتدا می کرد. در درس اساتید مختلف با هم شرکت می کردند، بلکه هر کدام چیزی می نوشت به دیگری ارائه می کرد تا او نظرش را بیان کند و به اتفاق هم نوشته هایشان را تصحیح می کردند و تا آخر عمر یار و قرین هم بودند و حتی زمان وفات آنها خیلی به هم نزدیک است. آنها در جبل عامل نزد ملا عبدالله یزدی، صاحب حاشیه ملا عبدالله، منطق و ریاضیات و فقه و حدیث آموختند و از محضر سید علی بن حسین موسوی، پدر صاحب مدارک استفاده های شایانی بردند. آنان قبل از سال ۹۸۳ هجری قمری به عراق هجرت کرده و نزد ملا احمد مقدس اردبیلی (متوفای ۹۹۳ قمری) در نجف اشرف متون اصولی و فقهی نظیر شرح عمیدی و شرح ارشاد را آموختند و در زمره مقربین این عالم بزرگوار شمرده شدند به حدی که استاد بعضی عبارتهای شرح ارشاد را به آنان می سپرده و می گفته است، «انظرو فی عباراته و اصلحوا منها ما شئتم فانی اعلم ان بعض عباراته غیر فصیح»
فرزندان
شیخ حسن بن شهید ثانی دارای دو فرزند فاضل و جلیل القدر بود به نامهای شیخ ابو جعفر، پدر شیخ علی صاحب درر المنثور و شیخ زین الدین که به فضل و علم مشهور هستند و سایر فضلا و علمای این خاندان از این دو نفر می باشند و به هر دو اجازه نقل روایت داده است.
کثرت تالیفات
اکثر تالیفات شیخ حسن در نجف اشرف نوشته شده است. از خصوصیات نوشته های این شیخ جلیل القدر آن است که با وجود تعداد زیاد آنها، که حدود ۳۰ تالیف است، متن آنها کامل و تمام نیست، زیرا او مثل علامه و شهیدین در یک زمان مشغول به تالیف و تصنیف کتابهای متعددی بوده است. در نسخه ای از من لا یحضره الفقیه که با مقابله ایشان تصحیح شده نقش خاتمی وجود دارد که این طور نوشته شده است: «بمحمد و الآل معتصم حسن بن زین الدین عبدهم» و در آنجا از اختلاف اساس فقه و نظام حدیث در آن زمان اظهار ناراحتی کرده است.
مشرب علمی
...