[ویکی نور] شکل گیری سازمان روحانیت شیعه، اثر محمدعلی اخلاقی، با راهنمایی محمود تقی زاده داوری، پژوهشی است پیرامون پیشینه تاریخی، ساختار درونی و عوامل شکل گیری سازمان روحانیت شیعه که به زبان فارسی و در دوران معاصر نوشته شده است.
کتاب با دو مقدمه از محمود تقی زاده داوری و نویسنده آغاز و مطالب در شش بخش، تنظیم شده است.
در مقدمه نخست، در بیان ساختار سازمان روحانیت شیعه، به این نکته اشاره شده است که این سازمان، به لحاظ نوع شناسی، یک سازمان کاملا ویژه و منحصربه فرد است؛ همانند دیگر سازمان های رسمی، از گروهی از افراد رفتارگر (کنش گر) تشکیل شده که در میان آنها، سلسله مراتب اقتدار، تقسیم کار حرفه ای و وابستگی متقابل کارکردی بین نقش ها وجود دارد و از دستمزد، قدرت تصمیم گیری، رهبری، تخصصی شدن و پیچیدگی وظایف برخوردار است. ولی درعین حال، برخلاف همه سازمان های رسمی، هیچ یک از اصول، اهداف و برنامه های آن به صورت مدون، مضبوط، شماره شده و از پیش طراحی شده، موجود نیست؛ بلکه همچون سازمان های غیر رسمی در رفتار واقعی روزمره کنش گران عضو این سازمان، در رویه و عادات دانش آموختگان و عالمان دینی، در سنت صنفی جماعت روحانی و در فرهنگ مرسوم نانوشته جامعه بزرگ شیعی، تقرر دارند.
در مقدمه دوم، نکات ارزشمندی پیرامون ساختار و محتوای کتاب، ذکر شده است.
نویسنده سعی کرده است تا پیشینه تاریخی، عوامل و زمینه های پیداش و شکل گیری حوزه ها و سازمان روحانیت شیعه و نیز مسائلی از قبیل ساخت و سلسله مراتب و کارکردهای اجتماعی آن ها را بررسی کند.
وی در تبیین این مطلب که چرا موضوع مزبور را برای نگارش برگزیده، می نویسد: هرچند در زمینه زندگی علمی و ویژگی های شخصیتی عالمان بزرگ شیعه - اعم از محدث، فقیه، متکلم، رجالی، فیلسوف، عارف و تاریخ نگار - و آثار علمی و تعداد شاگردانشان، کتاب ها و مقاله های متعدد و مفیدی به چاپ رسیده، اما درباره سازمان دهی روحانیت، تحقیق مستقلی صورت نگرفته؛ به ویژه آنکه به ابعاد اجتماعی تشکیلات دینی شیعی در بدو پیدایش، کمتر پرداخته شده است؛ ازاین رو در اثر حاضر، از سازمان روحانیت شیعه به عنوان نهادی با پیشینه تاریخی و جایگاه مشخص در نظام اجتماعی بحث شده است.
کتاب با دو مقدمه از محمود تقی زاده داوری و نویسنده آغاز و مطالب در شش بخش، تنظیم شده است.
در مقدمه نخست، در بیان ساختار سازمان روحانیت شیعه، به این نکته اشاره شده است که این سازمان، به لحاظ نوع شناسی، یک سازمان کاملا ویژه و منحصربه فرد است؛ همانند دیگر سازمان های رسمی، از گروهی از افراد رفتارگر (کنش گر) تشکیل شده که در میان آنها، سلسله مراتب اقتدار، تقسیم کار حرفه ای و وابستگی متقابل کارکردی بین نقش ها وجود دارد و از دستمزد، قدرت تصمیم گیری، رهبری، تخصصی شدن و پیچیدگی وظایف برخوردار است. ولی درعین حال، برخلاف همه سازمان های رسمی، هیچ یک از اصول، اهداف و برنامه های آن به صورت مدون، مضبوط، شماره شده و از پیش طراحی شده، موجود نیست؛ بلکه همچون سازمان های غیر رسمی در رفتار واقعی روزمره کنش گران عضو این سازمان، در رویه و عادات دانش آموختگان و عالمان دینی، در سنت صنفی جماعت روحانی و در فرهنگ مرسوم نانوشته جامعه بزرگ شیعی، تقرر دارند.
در مقدمه دوم، نکات ارزشمندی پیرامون ساختار و محتوای کتاب، ذکر شده است.
نویسنده سعی کرده است تا پیشینه تاریخی، عوامل و زمینه های پیداش و شکل گیری حوزه ها و سازمان روحانیت شیعه و نیز مسائلی از قبیل ساخت و سلسله مراتب و کارکردهای اجتماعی آن ها را بررسی کند.
وی در تبیین این مطلب که چرا موضوع مزبور را برای نگارش برگزیده، می نویسد: هرچند در زمینه زندگی علمی و ویژگی های شخصیتی عالمان بزرگ شیعه - اعم از محدث، فقیه، متکلم، رجالی، فیلسوف، عارف و تاریخ نگار - و آثار علمی و تعداد شاگردانشان، کتاب ها و مقاله های متعدد و مفیدی به چاپ رسیده، اما درباره سازمان دهی روحانیت، تحقیق مستقلی صورت نگرفته؛ به ویژه آنکه به ابعاد اجتماعی تشکیلات دینی شیعی در بدو پیدایش، کمتر پرداخته شده است؛ ازاین رو در اثر حاضر، از سازمان روحانیت شیعه به عنوان نهادی با پیشینه تاریخی و جایگاه مشخص در نظام اجتماعی بحث شده است.
wikinoor: شکل گیری_سازمان_روحانیت_شیعه