شکل سوم مختلطات

[ویکی فقه] شکل سوم مختلطات، یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای قیاس مرکب از قضایای موجهه و به هیئت شکل سوم است.
اشکال اربعه قیاس اقترانی به لحاظ اینکه مقدمات آنها از قضایای مطلقه باشد یا موجّهه، به اَشکال مطلقات و مختلطات منقسم می شود. انتاج اَشکال اربعه مشروط به شرایطی است که برخی از آنها، میان همه اَشکال مشترک است که از آنها تحت عنوان «شرایط عمومی اشکال» یاد می شود و برخی دیگر، شرایط اختصاصی است که برای هر شکل متفاوت از شکل دیگر است. از سوی دیگر، این شرایط به لحاظ کمّ، کیف و جهت، به شرایط کمّی، کیفی و جهتی تقسیم می شود. شرایط جهتی به اَشکال مختلطات اختصاص دارد که قضایای تشکیل دهنده قیاس در آن اَشکال، از نوع قضایای موجّهه، و اما شرایط کمّی و کیفی، بین اَشکال مختلطات و مطلقات مشترک است.
شرط کمّی شکل سوم
حداقل یکی از دو مقدمه باید کلّی باشد، زیرا اگر هر دو جزئیه باشند ممکن است آن بخش از حد اوسط که حد اصغر بر آن حمل شده است (و با اصغر متحد است) غیر از آن بخشی باشد که با حد اکبر اتحاد دارد و با این احتمال، حد اکبر برای حد اصغر ثابت نشده و اتحاد فی الجمله آنها یقینی نخواهد بود.
شرط کیفی شکل سوم
مقدمه صغرا باید موجبه باشد تا حد اصغر در حد اوسط مندرج شود و حکمی که در مقدمه کبرا در باره حد اوسط صادر می شود به اصغر هم سرایت کند.
شرط جهتی شکل سوم
...