شکل

[ویکی فقه] شکل، یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای هیئت قیاس اقترانی، بر اساس جایگاه حد وسط در مقدمات است.
شکل یا سیاق، هیئتی است که از چگونگی ارتباط حد وسط با اصغر و اکبر در دو مقدمه قیاس اقترانی، از لحاظ موضوع یا محمول بودن حاصل می شود. قیاس اقترانی بسیط، از دو مقدمه (صغرا و کبرا) تشکیل می شود و در هر یک از دو مقدمه، حد وسط می تواند موضوع یا محمول واقع شود، از این رو در مجموع برای هیئت قیاس اقترانی بر اساس جایگاه حد وسط، چهار حالت پیدا می شود که به هر کدام، یک «شکل» یا «سیاق» گفته می شود: ۱. شکل اول: حد وسط، محمول در مقدمه صغرا و موضوع در مقدمه کبرا؛ ۲. شکل دوم: حد وسط، محمول در مقدمه صغرا و مقدمه کبرا؛ ۳. شکل سوم: حد وسط، موضوع در مقدمه صغرا و مقدمه کبرا؛ ۴. شکل چهارم: حد وسط، موضوع در مقدمه صغرا و محمول در مقدمه کبرا.
اشکال اربع در شعر
در شعر معروف، اشکال اربعه چنین بیان شده است: اوسط اگر حمل یافت، در بَرِ صغرا و باز • وضع به کبرا گرفت، شکل نخستین شمارحمل به هر دو دوم، وضع به هر دو سوم • رابع اشکال را، عکس نخستین شمار
وجه تسمیه
سبب اینکه چنین چیزی را شکل می گویند مشابهتی است که با اَشکال هندسی دارد، زیرا همچنان که اشکال هندسی در کُره، از احاطه یک سطح و در سایر اشکال، از چند خط یا چند سطح حاصل می شود در اینجا نیز از تالیف حدود صورتی به وجود می آید که «شکل» نامیده می شود.
مستندات مقاله
...

[ویکی الکتاب] معنی شَکْلِهِ: شکل آن - مشابه آن (شکل هر چیزی عبارت است از چیزی که مشابه آن ، و از جنس آن باشد . )
معنی هَیْئَةِ: شکل
معنی صُورَةٍ: صورت - شکل
معنی تُصْبِحَ: که به شکل ...در آید-که به حالتِ ...در آید
معنی تُصْبِحُ: به شکل ...در آید-به حالتِ ...در آید
معنی یُصْبِحَ: که به شکل ...در آید-که به حالتِ ...در آید
معنی إِسْرَافاً: به شکل اسراف-هدر دادن
معنی صَوَّرَکُمْ: شما را صورتگری نمود -شما را شکل داد
معنی صَوَّرْنَاکُمْ: شما را صورتگری نمودیم -شما را شکل دادیم
معنی دَعْوَاهُمْ: شکل خواندنشان - نوع طلب کردنشان
معنی ضَنکاً: تنگ (این کلمه در مذکر و مؤنث به یک شکل استعمال میشود )
معنی مَوْراً: به شکل پیچ وتاب خوردن و محو شدن دود - به شکل جریان سریع (کلمه مور - به به معنای تردد و آمد و رفت چیزی چون دود است ، همچنان که دود در فضا میپیچد و آمد و شد میکند تا از بین برود و به قولی به معنای جریان سریع است )
معنی لَـٰکِنَّ: ولی - ولیکن (همان "لَـٰکِنْ " است منتهی اگر بعدش همزه وصل بیاید به دلیل تقارن با حرف ساکن یا تشدید دار کلمه بعد به این شکل در آمده است)
معنی نَبْتَلِیهِ: اورا از حالتی به حالتی دیگر وشکلی به شکل دیگر درمی آوریم.(ازمصدر ابتلاءبه معنای نقل چیزی از حالی به حالی و طوری به طور دیگر است )
معنی صُّحُفِ: کتابها - نامه ها (جمع صحیفه به معنای هر چیزی که در آن مطلبی نوشته شده باشد، همچنین کتاب چه ورقه و کاغذی باشد و یابه شکل دیگر )
تکرار در قرآن: ۲(بار)

شکل یا دیس از طریق محصور شدن محیطی ویا لکهٔ رنگ به وجود می آید. شکل می تواند به صورت دو بعدی ( سطح ) یا سه بعدی ( حجم ) باشد.
بنا بر صفحهٔ ۲۱۷ مجموعهٔ قوانین سال ۱۳۱۸ شمسی ایران، فرهنگستان ایران ( فرهنگستان اول ) واژهٔ نگاره را به عنوان معادل فارسی شکل انتخاب کرده است. با این حال در پارسی میانه «نگاره» برای مفهوم تصویر به کار می رفته است. شکل در علوم مفاهیم متفاوتی را بیان می کند.
شکل از طریق محصور شدن محیطی ویا لکهٔ رنگ به وجود می آید. شکل می تواند به صورت دو بعدی ( سطح ) یا سه بعدی ( حجم ) باشد. وقتی شکل مثبت وضوح پیدا می کند که اطراف آن را شکل منفی یا بافت احاطه کند. هرگاه شکل مثبت و منفی به یک اندازه انرژی داشته باشند وارونگی شکل و زمینه اتفاق می افتد.
در یک اثر هنری فضاهای منفی نیز به اندازهٔ فضاهای مثبت ارزش مند می باشند. وقتی درجه بندی سایه و روشن صورت می گیرد حجم به وجود می آید. امروزه هنر عکاسی باعث شده که نقاشان و طراحان به اغراق روی آورند. آرمان گرایی ( ایده آلیسم ) به معنای بازگشت معیارهای زیبا شناسانه در هنر است.
آبستره نوعی ساده سازی تصاویر طبیعی به کمک اشکال هندسی است. هنرمندان از ویژگی بصری اشکال پایه ( مثلث، مربع، دایره ) برای القاء مفاهیم استفاده می کنند.
آرت نوو سبکی مربوط به قرن ۱۹ است که تاکید بر روی خطوط منحنی یا شکل های طبیعی دارند. [ ۱]
در هندسه، شکل یا شکل هندسی به انواع موجودات هندسی از قبیل نقطه، خط، و سطح گفته می شود که رفتار و خواص آنها در هندسه بررسی می شود.
در چاپ، شکل به تصویرهایی گفته می شود که برای تزئین متن یا توضیح بیشتر دربارهٔ متن در متن می آیند.
در عروض، شکل تبدیل هجای دراز اول و آخر پایه است به هجای کوتاه.
• شِکِل نام چند واحد پول یا وزن در دوران باستان از جمله سکه های نقرهٔ هخامنشیان بوده است.

شکل (باستان شناسی). شِکِل (باستان شناسی)
(یا: سیکِل؛ در زبان عبری: شقل) سکۀ نقرۀ رایج در شاهنشاهی هخامنشی، نیز نام یکی از اوزان بابلی. شِکِل به صورت پانچ ضرب می شد. یک سوی سکه فرورفته و خالی از نقش و نوشته بود و سوی دیگر آن برآمده بود و نقش تیرانداز پارسی را داشت که بر زانو نشسته و کمان می کشد. شاید آن تیرانداز تمثال شاهنشاه هخامنشی باشد. شکل ها کتیبه و نوشته ای ندارند. همچنین شکل هندسی شکل ها نامنظم است اما بیشتر آنها گرد یا بیضی اند. اولین شکل ها شاید به دستور داریوش اول در ۵۱۶ ق م ضرب شدند. شکل ها خارج از قلمرو پارس و بیشتر در آناتولی و بین النهرین ضرب می شدند. هر بیست شکل معادل یک دَریک بود.

شکل (منطق و فلسفه). شِکل (منطق و فلسفه)
(در لغت به معنی هیئت و صورت) در اصطلاح علوم عقلی به دو معنی به کار رفته است: ۱. یکی از کیفیات مختص به کمیات، یعنی اوصاف و حالاتی که بر جسم عارض می شود. بدین جهت شکل عبارت از هیئتی است که در مقدار یا در جسم از حیث محدود بودن آن به حد حاصل می شود. ۲. در علم منطق، حالات مختلف وضعیت حد وسط نسبت به اکبر و اصغر را شکل های قیاس می خوانند.