شکر به معنای ثناگوئی در مقابل نعمت یا اعتراف به نعمت است، توأم با نوعی تعظیم یا اظهار نعمت است. به تعریفی دیگر، شکر، تصور نعمت و اظهار آن است و نقطه مقابل آن کفر است که فراموشی نعمت و پوشاندن آن است.
... [مشاهده متن کامل]
در زبان فارسی، غالباً کلمه «سپاسگزاری» معادل «شکر» انگاشته می شود که معادل دقیقی نیست. برخی نویسندگان، در کنار شکر لغوی، از شکر عرفی هم سخن گفته اند. شکر لغوی اعم از شکر عُرفی است، چرا که هم شکر و سپاس الله و هم غیر آن را دربرمی گیرد، اما شکر عرفی فقط به معنای تشکر از نعمت های الهی است؛ یعنی، بین این دو نوع شکر نسبت عموم و خصوص مطلق برقرار است.
در آیاتی از قرآن، از جمله «فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ وَاشْکُرُوا لِی وَلَا تَکْفُرُونِ» یا «لِیَبْلُوَنِی أَأَشْکُرُ أَمْ أَکْفُرُ»، شکر در برابر کفر آمده است؛ زیرا از معانی کفر، پوشانیدن است و گویی کافر بر نعمت های الهی پرده می کشد و مؤمن با شکر خود، از آنها پرده برمی دارد و به آنها اعتراف می کند. معنای اعتراف به نعمت نیز در کلمه شکر نهفته است و شکر، همراه با نوعی تعظیم، اعتراف و نیز یادآوری نعمت و اظهار آن است و ضد آن کفر به معنای نسیان و پوشاندن نعمت است.
در اولین سوره قرآن از شکر خدا یاد شده است که این آیه بر وجوب شکر خداوند در برابر نعمت هایش دلالت دارد:
«الحمد لله رب العلمین» ( سپاس و ستایش از آن خداست که مدبّر و ولیّ امر و پرورش دهنده جهان هاست )
آیات دیگر دلالت بر شکر:
«. . . واشکروا لی ولا تکفرون»
«. . . واشکروا لله ان کنتم ایاه تعبدون» ( ای کسانی که ایمان آورده اید، از چیزهای پاکیزه ای که روزی شما کرده ایم بخورید و خدا را سپاس گزارید اگر تنها او را می پرستید )
«. . . ولتکبروا الله علی ما هدکم ولعلکم تشکرون» ( . . . و خدا را به پاس آنکه شما را هدایت نموده تکبیر گویید و بزرگ شمارید، و شاید سپاس گزارید )
«. . . وکن من الشکرین» ( ( خدای ) : ای موسی، من تو را به ( اداء ) رسالت ها و پیام هایم و به سخن گفتنم ( با تو ) بر سایر مردم برگزیدم، پس آنچه به تو دادم برگیر و از سپاسگزاران باش )
... [مشاهده متن کامل]
در زبان فارسی، غالباً کلمه «سپاسگزاری» معادل «شکر» انگاشته می شود که معادل دقیقی نیست. برخی نویسندگان، در کنار شکر لغوی، از شکر عرفی هم سخن گفته اند. شکر لغوی اعم از شکر عُرفی است، چرا که هم شکر و سپاس الله و هم غیر آن را دربرمی گیرد، اما شکر عرفی فقط به معنای تشکر از نعمت های الهی است؛ یعنی، بین این دو نوع شکر نسبت عموم و خصوص مطلق برقرار است.
در آیاتی از قرآن، از جمله «فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ وَاشْکُرُوا لِی وَلَا تَکْفُرُونِ» یا «لِیَبْلُوَنِی أَأَشْکُرُ أَمْ أَکْفُرُ»، شکر در برابر کفر آمده است؛ زیرا از معانی کفر، پوشانیدن است و گویی کافر بر نعمت های الهی پرده می کشد و مؤمن با شکر خود، از آنها پرده برمی دارد و به آنها اعتراف می کند. معنای اعتراف به نعمت نیز در کلمه شکر نهفته است و شکر، همراه با نوعی تعظیم، اعتراف و نیز یادآوری نعمت و اظهار آن است و ضد آن کفر به معنای نسیان و پوشاندن نعمت است.
در اولین سوره قرآن از شکر خدا یاد شده است که این آیه بر وجوب شکر خداوند در برابر نعمت هایش دلالت دارد:
«الحمد لله رب العلمین» ( سپاس و ستایش از آن خداست که مدبّر و ولیّ امر و پرورش دهنده جهان هاست )
آیات دیگر دلالت بر شکر:
«. . . واشکروا لی ولا تکفرون»
«. . . واشکروا لله ان کنتم ایاه تعبدون» ( ای کسانی که ایمان آورده اید، از چیزهای پاکیزه ای که روزی شما کرده ایم بخورید و خدا را سپاس گزارید اگر تنها او را می پرستید )
«. . . ولتکبروا الله علی ما هدکم ولعلکم تشکرون» ( . . . و خدا را به پاس آنکه شما را هدایت نموده تکبیر گویید و بزرگ شمارید، و شاید سپاس گزارید )
«. . . وکن من الشکرین» ( ( خدای ) : ای موسی، من تو را به ( اداء ) رسالت ها و پیام هایم و به سخن گفتنم ( با تو ) بر سایر مردم برگزیدم، پس آنچه به تو دادم برگیر و از سپاسگزاران باش )
