شوشان دخت ( پارسی میانه: 𐭱𐭩𐭱𐭩𐭭𐭲𐭥𐭤𐭲 ) همسر یزدگرد یکم ساسانی و مادر بهرام گور بوده است. او دختر یک رأس جالوت یهودی به نام ربی هونا بود.
او محله یهودی نشین اصفهان را ساخته است. گفته شده که شوشان دخت همچنین شوش و شوشتر را بنیاد گذاشته است که از نظر آثار باستانی به جا مانده از شهر شوش و شوشتر که به هخامنشیان و اشکانیان بر میگردد و نشان دهنده ی وجود شهر هایی در این مناطق اند، این گفته نادرست است. وجود یک شهبانوی یهودی زندگی یهودیان ایرانی را بسیار ارتقا بخشید و در این دوره رأس جالوت یهودی به طور منظم در دربار شاه حضور داشت. برخی از پژوهشگران همچون ارنست هرتسفلد حدس زده اند که آرامگاه استر و مردخای در شهر همدان ممکن است آرامگاه شوشان دخت باشد.
... [مشاهده متن کامل]
در کتاب فارسی میانه شهرستان های ایرانشهر، در بند چهل و هفتم چنین آمده است:
شهرهای شوش و شوشتر را شیشین دخت، همسر یزدگرد پسر شاپور، بنا نهاد که دختر رش گالوت، شاه یهود و همچنین مادر بهرام گور بود.
در بند دهم همین کتاب ( شهرستان های ایرانشهر ) در مورد همین زن آمده است:
شهر خوارزم را نرسه، پسر زن جهود، بنا کرد.
یزدگرد نسبت به یهودیان با احترام و مهربانی رفتار می کرد، و یهودیان او را «کوروشِ نو» خواندند. برخی حتی آورده اند که همسرش، شوشان دخت ( سوسنه ) ، دختر راس جالوت و مادر بهرام و نرسه بود و یزدگرد به درخواست همسرش، یهودیان را در جی اسکان داد.
فرای معتقد است که ازدواج یزدگرد با بطریق یهود امپراتوری، راس جالوت، افسانه است. دریایی می گوید که ماجرای این ازدواچ، چه درست و چه نادرست، نماینگر تسامح و رواداری دینی یزدگرد است. او می افزاید کلمه پهلوی rēš galut همان resh galutha آرامی به معنای «پیشوای اسیران بابل» است. منابع غیر ساسانی نیز از نزدیکی روابط یهودیان و ساسانیان خبر می دهند. این دو اشاره، مربوط به یزدگرد یکم است. به نوشته آیلرز، در آن زمان قصر یهودیان تبعیدی در ماحوزا، یعنی مدائن ( تیسفون ) بود؛ اما بعدها حله بر کران فرات ۶ کیلومتری خرابه های بابل، شهر مرکزی یهودیان عراق شد. نتصر می گوید در هیچ جای تلمود، سخنی از ازدواج یزدگرد و شوشان دخت نیست. نیسنر هم در صحت چنین ازدواجی تردید دارد، ولی معتقد است که این افسانه، پرورانده و قدرت گرفته ذهن یهودیان ساکن اصفهان و دیگر شهرهای ایران باشد.
او محله یهودی نشین اصفهان را ساخته است. گفته شده که شوشان دخت همچنین شوش و شوشتر را بنیاد گذاشته است که از نظر آثار باستانی به جا مانده از شهر شوش و شوشتر که به هخامنشیان و اشکانیان بر میگردد و نشان دهنده ی وجود شهر هایی در این مناطق اند، این گفته نادرست است. وجود یک شهبانوی یهودی زندگی یهودیان ایرانی را بسیار ارتقا بخشید و در این دوره رأس جالوت یهودی به طور منظم در دربار شاه حضور داشت. برخی از پژوهشگران همچون ارنست هرتسفلد حدس زده اند که آرامگاه استر و مردخای در شهر همدان ممکن است آرامگاه شوشان دخت باشد.
... [مشاهده متن کامل]
در کتاب فارسی میانه شهرستان های ایرانشهر، در بند چهل و هفتم چنین آمده است:
شهرهای شوش و شوشتر را شیشین دخت، همسر یزدگرد پسر شاپور، بنا نهاد که دختر رش گالوت، شاه یهود و همچنین مادر بهرام گور بود.
در بند دهم همین کتاب ( شهرستان های ایرانشهر ) در مورد همین زن آمده است:
شهر خوارزم را نرسه، پسر زن جهود، بنا کرد.
یزدگرد نسبت به یهودیان با احترام و مهربانی رفتار می کرد، و یهودیان او را «کوروشِ نو» خواندند. برخی حتی آورده اند که همسرش، شوشان دخت ( سوسنه ) ، دختر راس جالوت و مادر بهرام و نرسه بود و یزدگرد به درخواست همسرش، یهودیان را در جی اسکان داد.
فرای معتقد است که ازدواج یزدگرد با بطریق یهود امپراتوری، راس جالوت، افسانه است. دریایی می گوید که ماجرای این ازدواچ، چه درست و چه نادرست، نماینگر تسامح و رواداری دینی یزدگرد است. او می افزاید کلمه پهلوی rēš galut همان resh galutha آرامی به معنای «پیشوای اسیران بابل» است. منابع غیر ساسانی نیز از نزدیکی روابط یهودیان و ساسانیان خبر می دهند. این دو اشاره، مربوط به یزدگرد یکم است. به نوشته آیلرز، در آن زمان قصر یهودیان تبعیدی در ماحوزا، یعنی مدائن ( تیسفون ) بود؛ اما بعدها حله بر کران فرات ۶ کیلومتری خرابه های بابل، شهر مرکزی یهودیان عراق شد. نتصر می گوید در هیچ جای تلمود، سخنی از ازدواج یزدگرد و شوشان دخت نیست. نیسنر هم در صحت چنین ازدواجی تردید دارد، ولی معتقد است که این افسانه، پرورانده و قدرت گرفته ذهن یهودیان ساکن اصفهان و دیگر شهرهای ایران باشد.
