→ جنگ های شاه عباس یکم
و • ب • ن
جنگ های شاه عباس دوم ←
شورش غریب شاه گیلانی یکی از قیام های عصر صفویه است که در سال ۱۰۳۸هجری، در آغاز زمامداری شاه صفی ( ۱۰۵۲–۱۰۳۸ ه. ق ) در ایالت گیلان به وقوع پیوست و به قیام «غریب شاه» یا «عادل شاه» معروف شده است. قیامی که با قساوت و سفاکی شاه صفی در قتل عام گیلانیان و زجر کش کردن غریب شاه به پایان رسید. این قیام با الهام از تعلیمات پیرشمس گل گیلوایی، پیشوای معنوی غریب شاه در گیلان آغاز شد و تا لاهیجان و مازندران گسترده شد. رهبران قیام بازماندگان سلسله های محلی گیلان و مازندران بودند که حق ارث و میراث خود برای سرزمین های اجدادی شان که در دوره صفویه تحت پادشاهی شاه عباس غصب شده بود را دوباره طلب می کردند. بنا بر نوشته وقایع نگاران، تاریخ گیلان عبدالفتاح فومنی، خلاصه السیر خواجوی اصفهانی، تاریخ خاندان مرعشی مازندران میرتیمور مرعشی، عده کشته شدگان به هشت هزار نفر رسید. از لحاظ خارجی هم ایران بی ثباتی را تجربه کرد. خسرو پاشا به سوی بغداد لشکر کشید و ازبکان مرزهای شرقی صفویان را تهدید کردند.
... [مشاهده متن کامل]
هر چند طرّاحان اولیه این قیام تعدادی از اعیان و بزرگان ناراضی محلی بودند، لیکن به سرعت دامنه آن گسترده شد و بسیاری از مردم شهرها و روستاهای گیلان در مخالفت با دولت مرکزی، با قیام همراه شدند.
اعیان و بزرگان به قصد دستیابی به قدرت دودمانی و محلی، و مردم فرودست مناطق گیلان ضد نظام اقتصادی موجود و بهره کشی های عمال دولت از آنان، از فرصت پیش آمده بهره جستند و قیامی گسترده را ترتیب دادند.
در دوره های تاریخی پیش از صفویه، در گیلان سلاطین کوچکی به استقلال حکومت می کرده اند که در عصر صفویه، اعقاب آن ها در گوشه و کنار آن، روزگار می گذراندند. مقارن ظهور شاه اسماعیل صفوی، چند حاکم محلی در منطقه گیلان حکومت می کردند که شاه اسماعیل در ادامه جنگ های خود با ملوک الطوایف داخلی موفق شد ایالت گیلان را به تصرف درآورد. ایالت گیلان در خلال دوره صفویه، بارها دستخوش شورش و قیام ضد دولت مرکزی شد که با واکنش نیروهای نظامی صفویه مواجه گردید. حکام محلی گیلان هر بار به قصد حکمروایی مستقل، از اطاعت دولت صفویه سر باز می زدند که این امر دخالت قزلباشان در امور گیلان را به دنبال داشت، تا اینکه با شورش خان احمدخان گیلانی درآخرین سال های سده دهم هجری قمری، شاه عباس توانست با شکست و فراری دادن او و برانداختن حکومت محلی گیلان، آن ایالت را به «خاصه» تبدیل کند و اداره آن را به دست وزیر اعزامی واگذار نماید.
و • ب • ن
جنگ های شاه عباس دوم ←
شورش غریب شاه گیلانی یکی از قیام های عصر صفویه است که در سال ۱۰۳۸هجری، در آغاز زمامداری شاه صفی ( ۱۰۵۲–۱۰۳۸ ه. ق ) در ایالت گیلان به وقوع پیوست و به قیام «غریب شاه» یا «عادل شاه» معروف شده است. قیامی که با قساوت و سفاکی شاه صفی در قتل عام گیلانیان و زجر کش کردن غریب شاه به پایان رسید. این قیام با الهام از تعلیمات پیرشمس گل گیلوایی، پیشوای معنوی غریب شاه در گیلان آغاز شد و تا لاهیجان و مازندران گسترده شد. رهبران قیام بازماندگان سلسله های محلی گیلان و مازندران بودند که حق ارث و میراث خود برای سرزمین های اجدادی شان که در دوره صفویه تحت پادشاهی شاه عباس غصب شده بود را دوباره طلب می کردند. بنا بر نوشته وقایع نگاران، تاریخ گیلان عبدالفتاح فومنی، خلاصه السیر خواجوی اصفهانی، تاریخ خاندان مرعشی مازندران میرتیمور مرعشی، عده کشته شدگان به هشت هزار نفر رسید. از لحاظ خارجی هم ایران بی ثباتی را تجربه کرد. خسرو پاشا به سوی بغداد لشکر کشید و ازبکان مرزهای شرقی صفویان را تهدید کردند.
... [مشاهده متن کامل]
هر چند طرّاحان اولیه این قیام تعدادی از اعیان و بزرگان ناراضی محلی بودند، لیکن به سرعت دامنه آن گسترده شد و بسیاری از مردم شهرها و روستاهای گیلان در مخالفت با دولت مرکزی، با قیام همراه شدند.
اعیان و بزرگان به قصد دستیابی به قدرت دودمانی و محلی، و مردم فرودست مناطق گیلان ضد نظام اقتصادی موجود و بهره کشی های عمال دولت از آنان، از فرصت پیش آمده بهره جستند و قیامی گسترده را ترتیب دادند.
در دوره های تاریخی پیش از صفویه، در گیلان سلاطین کوچکی به استقلال حکومت می کرده اند که در عصر صفویه، اعقاب آن ها در گوشه و کنار آن، روزگار می گذراندند. مقارن ظهور شاه اسماعیل صفوی، چند حاکم محلی در منطقه گیلان حکومت می کردند که شاه اسماعیل در ادامه جنگ های خود با ملوک الطوایف داخلی موفق شد ایالت گیلان را به تصرف درآورد. ایالت گیلان در خلال دوره صفویه، بارها دستخوش شورش و قیام ضد دولت مرکزی شد که با واکنش نیروهای نظامی صفویه مواجه گردید. حکام محلی گیلان هر بار به قصد حکمروایی مستقل، از اطاعت دولت صفویه سر باز می زدند که این امر دخالت قزلباشان در امور گیلان را به دنبال داشت، تا اینکه با شورش خان احمدخان گیلانی درآخرین سال های سده دهم هجری قمری، شاه عباس توانست با شکست و فراری دادن او و برانداختن حکومت محلی گیلان، آن ایالت را به «خاصه» تبدیل کند و اداره آن را به دست وزیر اعزامی واگذار نماید.
