شورش خوست (۱۹۲۴–۱۹۲۵). شورش خوست ( به انگلیسی: Khost rebellion ) ، [ ۱۰] که بنام قیام ۱۹۲۴ منگل، [ ب] [ ۱۹] سرکشی خوست[ پ] [ ۲۰] یا سرکشی منگل[ ت] [ ۴] نیز یاد می گردد، قیامی بود بر علیه اصلاحات شاه امان الله خان در جهت غربی سازی و مدرن سازی افغانستان. این قیام در ولایت جنوبی افغانستان آغاز گردیده و از مارس ۱۹۲۴ میلادی تا ژانویه ۱۹۲۵ میلادی ادامه یافت. نخست قبیله منگل جنگ را آغاز نمودند و سپس قبیله های سلیمان خیل، علی خیل، زازی، زدران و احمدزی به آن ها پیوستند. بعد از کشته شدن در حدود ۱۴٬۰۰۰ افغان، این قیام بالاخره در جنوری ۱۹۲۵ سرکوب گردید.
این نخستین جنگی بود که قوای هوائی افغان در آن اشتراک کردند. [ ۱۷]
شهر خوست قبل از ۱۹۴۲ دو بار شورش کرده بود: شورش اولی در سال های ۱۸۵۶ تا ۱۸۵۷ رخ داد و در این شورش قبیله های خوست وال و وزیری علیه حکومت دوست محمدخان مبارزه کردند. [ ۲۱] شورش دومی در ۱۹۱۲ میلادی به وقوع پیوست و در این شورش قبیله های منگل، زدران و غلجایی در مقابل «غارت گری و زورگویی» حاکم محلی مبارزه نمودند و جهان داد خان با حکومت حبیب الله خان به مخالفت برخاست. [ ۲۲]
عواملی فراوانی در عقب شورش ۱۹۲۴ نهفته بود، شامل اصلاحات غرب گرایانه از سوی شاه افغانستان امان الله خان، [ ۱۰] وی قانونی را تحت عنوان «نظام نامه» در ۱۹۲۳ میلادی ترویج نمود که در آن آزادی بیشتری به زنان داده شد و به دولت این اجازه را داد تا برخی مسائل دیگر که به عنوان مشکلات خانوادگی پنداشته می شد و پیش از آن از سوی بزرگان دینی حل می گردید را تنظیم نماید، [ ۳] قانونی جدید تصویب شد که در آن رفت و آمد قبیله های شرقی به اطراف خط دیورند محدود می گردید وضع محدودیت ها برای داشتن چند زن به طور هم زمان، لغو ازدواج زیر سن، وضع مالیات بر دارایی، اعمال «گستاخانه، بی باکانه و فریب کارانه» ولسوال ها، حاکمان و افسران نظامی، رشوه خواری وزراء، قضات و مأمورین، نادیده گرفتن التماس های «نیازمندان»، افزایش مالیات گمرکی، خدمت اجباری عسکری و سایر مقرراتی که به هدف «اختتام بخشیدن به درگیری و خشونت» وضع شده بودند. [ ۱۳]
آن گونه که تاریخ نگار معاصر افغانستان فیض محمد کاتب بیان می کند، علت مستقیم این شورش در نزاعی نهفته بود که یک مرد از قبیله منگل ادعا نمود با زنی از دوران کودکی نامزد است. برخی دشمنان این مرد به نزد والی ولایت شرقی بنام امرالدین و قاضی حکومت عبدالله که مشهور به ملای لنگ یا پیر لنگ بود[ ۲۳] رفتند و با ادعای آن مرد مخالفت نمودند. امرالدین با دریافت رضایت نامزد ادعای این مرد را باطل دانست، با این حال، ملا عبدالله که رشوه دریافت کرده بود بیان کرد که این خانم هنوز نامزد وی است و شکایت نمود که باطل کردن این ادعا شریعت را نقض می کند، اما شکایت وی نادیده گرفته شد و این کار ملا را تحریک کرد تا شورش را راه اندازد. [ ۱۳]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاین نخستین جنگی بود که قوای هوائی افغان در آن اشتراک کردند. [ ۱۷]
شهر خوست قبل از ۱۹۴۲ دو بار شورش کرده بود: شورش اولی در سال های ۱۸۵۶ تا ۱۸۵۷ رخ داد و در این شورش قبیله های خوست وال و وزیری علیه حکومت دوست محمدخان مبارزه کردند. [ ۲۱] شورش دومی در ۱۹۱۲ میلادی به وقوع پیوست و در این شورش قبیله های منگل، زدران و غلجایی در مقابل «غارت گری و زورگویی» حاکم محلی مبارزه نمودند و جهان داد خان با حکومت حبیب الله خان به مخالفت برخاست. [ ۲۲]
عواملی فراوانی در عقب شورش ۱۹۲۴ نهفته بود، شامل اصلاحات غرب گرایانه از سوی شاه افغانستان امان الله خان، [ ۱۰] وی قانونی را تحت عنوان «نظام نامه» در ۱۹۲۳ میلادی ترویج نمود که در آن آزادی بیشتری به زنان داده شد و به دولت این اجازه را داد تا برخی مسائل دیگر که به عنوان مشکلات خانوادگی پنداشته می شد و پیش از آن از سوی بزرگان دینی حل می گردید را تنظیم نماید، [ ۳] قانونی جدید تصویب شد که در آن رفت و آمد قبیله های شرقی به اطراف خط دیورند محدود می گردید وضع محدودیت ها برای داشتن چند زن به طور هم زمان، لغو ازدواج زیر سن، وضع مالیات بر دارایی، اعمال «گستاخانه، بی باکانه و فریب کارانه» ولسوال ها، حاکمان و افسران نظامی، رشوه خواری وزراء، قضات و مأمورین، نادیده گرفتن التماس های «نیازمندان»، افزایش مالیات گمرکی، خدمت اجباری عسکری و سایر مقرراتی که به هدف «اختتام بخشیدن به درگیری و خشونت» وضع شده بودند. [ ۱۳]
آن گونه که تاریخ نگار معاصر افغانستان فیض محمد کاتب بیان می کند، علت مستقیم این شورش در نزاعی نهفته بود که یک مرد از قبیله منگل ادعا نمود با زنی از دوران کودکی نامزد است. برخی دشمنان این مرد به نزد والی ولایت شرقی بنام امرالدین و قاضی حکومت عبدالله که مشهور به ملای لنگ یا پیر لنگ بود[ ۲۳] رفتند و با ادعای آن مرد مخالفت نمودند. امرالدین با دریافت رضایت نامزد ادعای این مرد را باطل دانست، با این حال، ملا عبدالله که رشوه دریافت کرده بود بیان کرد که این خانم هنوز نامزد وی است و شکایت نمود که باطل کردن این ادعا شریعت را نقض می کند، اما شکایت وی نادیده گرفته شد و این کار ملا را تحریک کرد تا شورش را راه اندازد. [ ۱۳]
wiki: شورش خوست (۱۹۲۴–۱۹۲۵)