[ویکی فقه] یکی از دستورات و توصیه های اخلاقی و اجتماعی اسلام، همفکری و مشورت در امور فردی و اجتماعی است. در آیات قرآن و روایات اسلامی نیز به آن توصیه شده و برای مشورت، آثار و برکاتی بیان شده است. برای مشاور ویژگی هایی بیان شده همچنین برای هر یک از مشورت دهنده و مشاور وظائفی تعیین شده که به آنها اشاره خواهیم نمود.
مشورت و واژه های مترادف آن از ماده شور و در لغت از شار، «شارالعسل» به معنای بیرون آوردن عسل ناب از کندو گرفته شده است و در اصطلاح برخورداری از هم فکری در کارها و رای تخصصی خردمندان برای انتخاب اصلح است. زیرا مشاوره موجب رهنمون شدن به سوی بهترین اندیشه و محکم ترین نظر و دور ماندن از خودپسندی و خودرایی است که گاه شکست های جبران ناپذیر را درپی دارد.
مشورت پیامبر
پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) با وجود وحی، برخورداری از عصمت و قوای کامل عقلانی، بر اساس تعالیم قرآن کریم، همواره در تمام امور به جز احکام شرعی با یاران خویش رایزنی می کرد و بهترین راه را بر می گزید. بدان سبب که مسلمانان نیز به این سنت روی آورده در زندگی شیوه خردمندان را در پیش گیرند تا از فرو غلطیدن در دام استبداد و خود رایی که سرانجامش سقوط و تباهی است،امیرمؤمنان (علیه السّلام) فرمود: هرکس استبداد رای ورزد، هلاک می شود. بپرهیزند.
مشورت در قرآن و سیره
تاکید قرآن و سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بر مشورت ما را به دو نکته رهنمون می سازد: ۱) اهمیت مشورت و شورا را به مسلمانان یادآوری نموده و روحیه مشورت را در عرصه های مختلف جامعه اسلامی، ایجاد و تقویت کند. زیرا فقدان این خصیصه، پایانی جز تباهی نخواهد داشت. پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در این باره می فرماید: «هرگاه زمامدارانتان خودسر، توانگرانتان بخیل و امورتان بر مشورت برگزار نشد، زیر زمین برای شما بهتر از روی زمین خواهد بود». ۲) مسلمانان، حتی آن ها که از اندیشه و قوای عقلانی برتر برخوردارند، به مشورت نیازمندند و باید این سیره را پس از آن حضرت به کار گیرند و از نتایج مطلوب آن برخوردار شوند و زندگی را براساس آن بنیان نهند. رایزنی با مردم و توجه به دیدگاه های آنان نه تنها موجب دوری از استبداد می گردد، بلکه بهره گیری از توانایی ها و کسب آرا و اندیشه های متقن را در پی دارد. پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در تعیین فرمانداران و استانداران، واگذاری مدیریت و حکومت بخشی از مناطق تحت اداره خویش و یا اعزام افراد برای تبلیغ با اصحاب مشورت می کرد.
← مشورت های پیامبر
...
مشورت و واژه های مترادف آن از ماده شور و در لغت از شار، «شارالعسل» به معنای بیرون آوردن عسل ناب از کندو گرفته شده است و در اصطلاح برخورداری از هم فکری در کارها و رای تخصصی خردمندان برای انتخاب اصلح است. زیرا مشاوره موجب رهنمون شدن به سوی بهترین اندیشه و محکم ترین نظر و دور ماندن از خودپسندی و خودرایی است که گاه شکست های جبران ناپذیر را درپی دارد.
مشورت پیامبر
پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) با وجود وحی، برخورداری از عصمت و قوای کامل عقلانی، بر اساس تعالیم قرآن کریم، همواره در تمام امور به جز احکام شرعی با یاران خویش رایزنی می کرد و بهترین راه را بر می گزید. بدان سبب که مسلمانان نیز به این سنت روی آورده در زندگی شیوه خردمندان را در پیش گیرند تا از فرو غلطیدن در دام استبداد و خود رایی که سرانجامش سقوط و تباهی است،امیرمؤمنان (علیه السّلام) فرمود: هرکس استبداد رای ورزد، هلاک می شود. بپرهیزند.
مشورت در قرآن و سیره
تاکید قرآن و سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) بر مشورت ما را به دو نکته رهنمون می سازد: ۱) اهمیت مشورت و شورا را به مسلمانان یادآوری نموده و روحیه مشورت را در عرصه های مختلف جامعه اسلامی، ایجاد و تقویت کند. زیرا فقدان این خصیصه، پایانی جز تباهی نخواهد داشت. پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در این باره می فرماید: «هرگاه زمامدارانتان خودسر، توانگرانتان بخیل و امورتان بر مشورت برگزار نشد، زیر زمین برای شما بهتر از روی زمین خواهد بود». ۲) مسلمانان، حتی آن ها که از اندیشه و قوای عقلانی برتر برخوردارند، به مشورت نیازمندند و باید این سیره را پس از آن حضرت به کار گیرند و از نتایج مطلوب آن برخوردار شوند و زندگی را براساس آن بنیان نهند. رایزنی با مردم و توجه به دیدگاه های آنان نه تنها موجب دوری از استبداد می گردد، بلکه بهره گیری از توانایی ها و کسب آرا و اندیشه های متقن را در پی دارد. پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) در تعیین فرمانداران و استانداران، واگذاری مدیریت و حکومت بخشی از مناطق تحت اداره خویش و یا اعزام افراد برای تبلیغ با اصحاب مشورت می کرد.
← مشورت های پیامبر
...
wikifeqh: مشورت_در_اسلام