بنای شهرهای نو و گسترش و تجدید بنای شهرهای کهن در زمان ساسانیان باعث کثرت و فزونی شهرها در ایران زمین گردید. به تقریب، اکثر شاهان ساسانی به احداث شهرهای نو پرداختند. شهرهایی که توسط فرمانروایان بنیاد یافته یا احیاء می شدند، طبق سنت معمول با نام شاهان همراه بودند و واژه هایی که به آنها افزوده می شد که اغلب حامل شادی، شکوه و عظمت، نیک بختی و پیروزی فرمانروا یا مفاهیم مشابه آنها بود. [ ۱]
نام اغلب این شهرها در روایات ایرانی و عرب و کتاب های تاریخی ثبت گردیده است. بیشتر این کتاب ها ترجمه و برگردان خداینامک های دوران ساسانی می باشند. از منابع دیگر رساله ای به زبان پارسی میانه، به نام شهرستان های ایران است. این رساله شامل اسم و شرح ساختن عده ای از شهرهای بزرگ توسط فرمانروایان ایران از قدیم ترین ایام تا زمان ساسانیان می باشد که در آن پایه گذاری بیش از ۲۶ شهر به فرمانروایان ساسانیان نسبت داده شده است. همچنین کتیبه شاپور یکم در نقش رستم که فهرست شهرهایی که در قلمرو شاهنشاه بوده، یاد شده است. مورخان رومی و ارمنی نیز در کتاب های خود از شهرهای آن دوره نام برده اند. سکه های ساسانی نیز از مدارک گران قدری می باشد که در شناسایی نام شهرهای ساسانی موثراند. در پشت این سکه ها مخصوصاً از زمان بهرام چهارم، نام شهری که سکه در آن ضرب شده، نقش گردیده است و این روش تا پایان عهد ساسانیان ادامه می یابد که نام شهرها در پشت سکه های خسرو پرویز از سایر فرمانروایان بیشتر و چشم گیرتر است. [ ۲]
در بین شاهان ساسانی یکی از نشانه های بهتر پادشاهی کردن هر شاهنشاه، توجه وی به آبادانی شهر ها و ساختن شهرهای تازه است. به همین دلیل هر یک از شاهنشاهان آن سلسله می کوشیدند شهرهایی را پی افکند یا شهرهای کهن را نوسازی کند. [ ۳] در این دوره شهرسازی ساسانیان در هم جا کم و بیش یکسان بود. آنان بر این باور بودند که جهان چهار بخش دارد و شهرها باید طوری ساخته شوند که به چار سوی جهان گشوده شوند. [ ۴] اصلی این دولت در شهر بسته شده است. به همین دلیل شهر پایه نهادهای اجتماعی، اقتصادی، بازرگانی و سیاسی دولت ساسانی بود. پادشاهان ساسانی به تدریج شهرهای خودیار را تسخیر کرده و به ساختن شهرهای جدید همت گماشتند. شهرهای بسیاری به نام پادشاهان ساخته شد. مسلماً روند احداث شهر توسط پادشاهان همواره آهنگ ثابت و یک نواختی نداشته اند. در دوره هایی که پادشاهان قدرتمند بر کشور حاکم می شدند، تعداد زیادی شهر احداث می شد و در زمانی که قدرت به نسبت پادشاهان ضعیف می شد، جریان شهرسازی کند می گردید. [ ۵]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفنام اغلب این شهرها در روایات ایرانی و عرب و کتاب های تاریخی ثبت گردیده است. بیشتر این کتاب ها ترجمه و برگردان خداینامک های دوران ساسانی می باشند. از منابع دیگر رساله ای به زبان پارسی میانه، به نام شهرستان های ایران است. این رساله شامل اسم و شرح ساختن عده ای از شهرهای بزرگ توسط فرمانروایان ایران از قدیم ترین ایام تا زمان ساسانیان می باشد که در آن پایه گذاری بیش از ۲۶ شهر به فرمانروایان ساسانیان نسبت داده شده است. همچنین کتیبه شاپور یکم در نقش رستم که فهرست شهرهایی که در قلمرو شاهنشاه بوده، یاد شده است. مورخان رومی و ارمنی نیز در کتاب های خود از شهرهای آن دوره نام برده اند. سکه های ساسانی نیز از مدارک گران قدری می باشد که در شناسایی نام شهرهای ساسانی موثراند. در پشت این سکه ها مخصوصاً از زمان بهرام چهارم، نام شهری که سکه در آن ضرب شده، نقش گردیده است و این روش تا پایان عهد ساسانیان ادامه می یابد که نام شهرها در پشت سکه های خسرو پرویز از سایر فرمانروایان بیشتر و چشم گیرتر است. [ ۲]
در بین شاهان ساسانی یکی از نشانه های بهتر پادشاهی کردن هر شاهنشاه، توجه وی به آبادانی شهر ها و ساختن شهرهای تازه است. به همین دلیل هر یک از شاهنشاهان آن سلسله می کوشیدند شهرهایی را پی افکند یا شهرهای کهن را نوسازی کند. [ ۳] در این دوره شهرسازی ساسانیان در هم جا کم و بیش یکسان بود. آنان بر این باور بودند که جهان چهار بخش دارد و شهرها باید طوری ساخته شوند که به چار سوی جهان گشوده شوند. [ ۴] اصلی این دولت در شهر بسته شده است. به همین دلیل شهر پایه نهادهای اجتماعی، اقتصادی، بازرگانی و سیاسی دولت ساسانی بود. پادشاهان ساسانی به تدریج شهرهای خودیار را تسخیر کرده و به ساختن شهرهای جدید همت گماشتند. شهرهای بسیاری به نام پادشاهان ساخته شد. مسلماً روند احداث شهر توسط پادشاهان همواره آهنگ ثابت و یک نواختی نداشته اند. در دوره هایی که پادشاهان قدرتمند بر کشور حاکم می شدند، تعداد زیادی شهر احداث می شد و در زمانی که قدرت به نسبت پادشاهان ضعیف می شد، جریان شهرسازی کند می گردید. [ ۵]
wiki: شهرهای ساسانی