شهرستانی، ابوالفتح محمد (خراسان ۴۷۹/۴۶۷ـ ۵۴۸ق)
متکلم اشعری، فقیه، مفسر، و فرقه شناس ایرانی. مقدمات علوم را در زادگاهش شهرستان، روستایی در خراسان، فراگرفت و سپس تحصیلاتش را در نظامیۀ نیشابور و جرجانیۀ خوارزم ادامه داد. در ۵۱۰ق به حج رفت و در بازگشت سه سال در بغداد اقامت کرد. پس از آن برای استفاده از کتابخانه های مرو بدان سامان رفت و از ملازمان سلطان سنجر سلجوقی شد. سرانجام پس از ۵۳۶ق به زادگاه خویش بازگشت و به نگارش تفسیر قرآن پرداخت. شهرستانی نزد استادان بسیاری همچون ابونصرعبدالرحیم قشیری، علی بن احمد مدینی، احمد خوافی، سلمان بن ناصر انصاری و دیگران تلمذ کرد. از آثارش: الملل و النحل؛ نهایة الاقدام در علم کلام؛ مصارعة الفلاسفة ؛ علم واجب؛ اثبات واجب؛ مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار در تفسیر قرآن.
متکلم اشعری، فقیه، مفسر، و فرقه شناس ایرانی. مقدمات علوم را در زادگاهش شهرستان، روستایی در خراسان، فراگرفت و سپس تحصیلاتش را در نظامیۀ نیشابور و جرجانیۀ خوارزم ادامه داد. در ۵۱۰ق به حج رفت و در بازگشت سه سال در بغداد اقامت کرد. پس از آن برای استفاده از کتابخانه های مرو بدان سامان رفت و از ملازمان سلطان سنجر سلجوقی شد. سرانجام پس از ۵۳۶ق به زادگاه خویش بازگشت و به نگارش تفسیر قرآن پرداخت. شهرستانی نزد استادان بسیاری همچون ابونصرعبدالرحیم قشیری، علی بن احمد مدینی، احمد خوافی، سلمان بن ناصر انصاری و دیگران تلمذ کرد. از آثارش: الملل و النحل؛ نهایة الاقدام در علم کلام؛ مصارعة الفلاسفة ؛ علم واجب؛ اثبات واجب؛ مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار در تفسیر قرآن.