شهرستان چیرا

شهرستان چیرا ( به اویغوری: چىرا ناھىیىسى ) و یا شهرستان تسِله ( به چینی: 策勒县، به پین یین: Cèlè Xiàn ) یک شهرستان در چین است که در ولایت ختن واقع شده است. [ ۱]
بین سال های ۱۸۸۳ میلادی و ۱۹۱۳ میلادی، تحت حاکمیت دودمان چینگ، «ولایت ختن» برای اولین بار تاسیس شد. منطقهٔ چیرا در این ولایت قرار داشت.
در سال ۱۹۱۳ میلادی، با تاسیس جمهوری چین ( ۱۹۴۹–۱۹۱۲ ) ، این ولایت منحل شده. ۱۲ شهرستان با هم یکی شده و ولایت کاشغر را تاسیس کردند. ۴ تا از این ۱۲شهرستان، شامل اراضی تشکیل دهندهٔ ولایت ختن امروزی هستند، منجمله شهرستان کرییه که در آن زمان اراضی چیرا را نیز شامل می شد.
در سال ۱۹۲۰ میلادی، ولایت ختن، شامل ۶ شهرستان ختن، کرییه، گوما، لوپ، قره قاش، و کارگیلیک تاسیس شد.
در سال ۱۹۲۹ میلادی، با جدا شدن از شهرستان کرییه، شهرستان چیرا در ولایت ختن تاسیس شد.
در سالهای ۱۹۳۳ و ۱۹۳۴ میلادی، در منطقهٔ کاشغر که در آن زمان شامل ولایت خودمختار قزل سو قرقیز نیز می شد، در طی شورشی علیه حکومت استانی وفادار به جمهوری چین، کشور جدیدی به طول دو سال با نام جمهوری اسلامی ترکستان شرقی اعلام شده بود. در منطقهٔ ختن نیز، کشوری با نام «امارت اسلامی ختن» اعلام شد.
بین سال های ۱۹۳۴ تا ۱۹۳۷ میلادی، منطقهٔ ختن تحت سلطهٔ جنگ سالاران هوئی ( مسلمانان چینی تبار ) بود، در حکومتی که اصطلاحا با نام «دونگانستان» از آن یاد می شود. ( در منابع روسی، هوئی ها را دونگان می نامند )
بین سالهای ۱۹۵۴ و ۱۹۵۶ میلادی، «ولایت خودمختار جنوب سین کیانگ» ( مشابه ولایت خودمختار ایلی قزاق ) با تحت مدیریت داشتن ولایات کاشغر، یارکند، آق سو، ختن، و ولایت خودمختار قزل سو قرقیز ایجاد شد.
در فوریه سال ۲۰۱۶، با جدایی از اراضی تحت مدیریت شهرستان های قره قاش، گوما، و چیرا، شهر قروم قاش/کونیو به عنوان شهر وابسته به بینگتوان و «شهر تابع مستقیم منطقه خودمختار» تاسیس شده، از تابعیت ولایت ختن در آمده، و مستقیما در تابعیت اداری منطقه خودمختار سین کیانگ قرار گرفت. [ ۳] [ ۴] [ ۵]
در ژانویه سال ۲۰۱۸، اراضی جدیدی از شهرستان کرییه جدا شده و ضمیمهٔ شهر قروم قاش شدند. [ ۶]
در دسامبر سال ۲۰۱۹، اراضی جدیدی به مساحت ۱۰۳۹ کیلومتر مربع از شهرستان های قره قاش، گوما، چیرا، و کرییه جدا شده و ضمیمهٔ شهر قروم قاش شدند. [ ۷]