شهرستان نی ریز شهرستانی در استان فارس و دومین شهرستان پهناور استان بعد از شهرستان لارستان است. مرکز این شهرستان، شهر نی ریز است. . [ ۲]
شهرستان نی ریز تا کنون چندین بار تجزیه شده است. در تاریخ ۱۰ مهر ۹۸ نیز با تجزیه بخش آباده طشک، شهرستان بختگان تشکیل شد و به دنبال آن جمعیت ۳۲٬۲۲۴ نفر شهرستان بختگان از ۱۱۳٬۲۹۱ نفر شهرستان نی ریز کم شد ( طبق سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵ ) و به ۸۱٬۰۶۷ کاهش پیدا کرد. در گذشته نیز دهستان چاهک از بخش مشکان شهرستان نی ریز جدا گردید و به استان یزد ملحق گردید.
شهرستان نی ریز از شهرستانهای شرقی استان فارس است که از شمال به استان یزد و از شمال شرقی به شهرستان شهربابک در استان کرمان و از سمت مشرق به شهرستان سیرجان در استان کرمان، از جنوب شرقی به شهرستان حاجی آباد در استان هرمزگان، از جنوب به شهرستان داراب، از جنوب غرب به شهرستان استهبان و از غرب به شهرستان بختگان محدود می شود.
این شهرستان با مرکزیت شهر نی ریز، دارای ۱۰۶۵۰ کیلومتر مربع وسعت و فاصله آن تا شیراز ۲۲۲ کیلومتر است. میانگین ارتفاع آن از سطح دریا ۱۶۰۵ متر می باشد.
با توجه به نگاشته های الواح گلی تخت جمشید، این شهرستان بنام «نای ذی» یعنی «کارگاه اسلحه سازی» معروف بوده، بنابراین می توان آن را از شهرستانهای قدیمی و کهن استان برشمرد. آب و هوای آن معتدل و گرم می باشد و در شمال غربی آن دریاچه بختگان واقع شده است. و، چشمه برنج زار، دشت لاله های واژگون مشکان و برکه احمدشاه ونیز باغهای انجیر و انار از چشم اندازهای گردشگری این منطقه است.
سوغات شهرستان، انجیر، بادام، انار، پسته، حلوی ارده و زعفران است.
درکنار چشم اندازهای تاریخی و طبیعی شهرستان وجود دانشمندانی چون فضل بن حاتم نیریزی و خوشنویسانی چون میرزا احمد نیریزی، محمد شفیع نیریزی و ساکت نیریزی بر زیور آن افزوده است.
مسجد جامع کبیر
از مساجد قدیمی است که سبک معماری ایوان آن به شیوه معماری دوران ساسانی می باشد. این مسجد دارای محرابی با گچبری های بسیار با ارزش است. در این مسجد در دوره های عضدالدوله دیلیمی، سلجوقی و خوارزمشاهی مرمتهایی صورت گرفته است. به عقیده برخی مورخین این مسجد قبل از ورود اسلام به ایران از آتشکده های مهم زرتشتیان بوده است.
قلعه اس. پی. آر ( S. P. R )
از قلعه های نظامی نیروهای انگلیسی و هندی در جنگ جهانی اول است که از سنگ و ساروج ساخته شده است. در وسط آن حیاط و در اطراف آن حجره و اتاقهای متعدد واقع شده و در چهارگوش آن چهار برج جهت نگهبانی وجود دارد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفشهرستان نی ریز تا کنون چندین بار تجزیه شده است. در تاریخ ۱۰ مهر ۹۸ نیز با تجزیه بخش آباده طشک، شهرستان بختگان تشکیل شد و به دنبال آن جمعیت ۳۲٬۲۲۴ نفر شهرستان بختگان از ۱۱۳٬۲۹۱ نفر شهرستان نی ریز کم شد ( طبق سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵ ) و به ۸۱٬۰۶۷ کاهش پیدا کرد. در گذشته نیز دهستان چاهک از بخش مشکان شهرستان نی ریز جدا گردید و به استان یزد ملحق گردید.
شهرستان نی ریز از شهرستانهای شرقی استان فارس است که از شمال به استان یزد و از شمال شرقی به شهرستان شهربابک در استان کرمان و از سمت مشرق به شهرستان سیرجان در استان کرمان، از جنوب شرقی به شهرستان حاجی آباد در استان هرمزگان، از جنوب به شهرستان داراب، از جنوب غرب به شهرستان استهبان و از غرب به شهرستان بختگان محدود می شود.
این شهرستان با مرکزیت شهر نی ریز، دارای ۱۰۶۵۰ کیلومتر مربع وسعت و فاصله آن تا شیراز ۲۲۲ کیلومتر است. میانگین ارتفاع آن از سطح دریا ۱۶۰۵ متر می باشد.
با توجه به نگاشته های الواح گلی تخت جمشید، این شهرستان بنام «نای ذی» یعنی «کارگاه اسلحه سازی» معروف بوده، بنابراین می توان آن را از شهرستانهای قدیمی و کهن استان برشمرد. آب و هوای آن معتدل و گرم می باشد و در شمال غربی آن دریاچه بختگان واقع شده است. و، چشمه برنج زار، دشت لاله های واژگون مشکان و برکه احمدشاه ونیز باغهای انجیر و انار از چشم اندازهای گردشگری این منطقه است.
سوغات شهرستان، انجیر، بادام، انار، پسته، حلوی ارده و زعفران است.
درکنار چشم اندازهای تاریخی و طبیعی شهرستان وجود دانشمندانی چون فضل بن حاتم نیریزی و خوشنویسانی چون میرزا احمد نیریزی، محمد شفیع نیریزی و ساکت نیریزی بر زیور آن افزوده است.
مسجد جامع کبیر
از مساجد قدیمی است که سبک معماری ایوان آن به شیوه معماری دوران ساسانی می باشد. این مسجد دارای محرابی با گچبری های بسیار با ارزش است. در این مسجد در دوره های عضدالدوله دیلیمی، سلجوقی و خوارزمشاهی مرمتهایی صورت گرفته است. به عقیده برخی مورخین این مسجد قبل از ورود اسلام به ایران از آتشکده های مهم زرتشتیان بوده است.
قلعه اس. پی. آر ( S. P. R )
از قلعه های نظامی نیروهای انگلیسی و هندی در جنگ جهانی اول است که از سنگ و ساروج ساخته شده است. در وسط آن حیاط و در اطراف آن حجره و اتاقهای متعدد واقع شده و در چهارگوش آن چهار برج جهت نگهبانی وجود دارد.
wiki: شهرستان نی ریز