شهرستان جُوِیْن به مرکزیت شهر نقاب یکی از شهرستان های غرب استان خراسان رضوی می باشد. وجود کارخانه های صنعتی بزرگی مانند کارخانه موتورهای الکتریکی جوین ( جمکو ) ، کارخانه پارس فولاد جوین، کارخانه قند جوین، کارخانه گچ سبزوار، کارخانه خوراک دام جوین و کارگاه های بزرگ و کوچک گوناگون در شهرک صنعتی فعال جوین و . . این شهرستان را به قطب صنعتی غرب استان خراسان رضوی تبدیل کرده است. به علاوه این شهرستان یک قطب کشاورزی نیز هست و چغندر قند، گندم و مخصوصاً پسته از تولیدات مهم آن است. دهستان زرین بخش عطاملک شهرستان جوین، قطب تولید پسته غرب استان خراسان رضوی است. عبور راه آهن سراسری کشور ( تهران - مشهد ) و وجود سه ایستگاه راه آهن، مخصوصاً ایستگاه راه آهن نقاب ( ازمهم ترین ایستگاه های راه آهن شمال شرق ایران ) ، موقعیت ارتباطی مهمی به جوین داده است. این شهرستان در سال ۱۳۸۶ از شهرستان سبزوار جدا و مستقل شده است.
... [مشاهده متن کامل]
شهرستان جوین، به مرکزیت شهر نقاب یکی از شهرستان های غرب استان خراسان رضوی است که مشتمل بر دو بخش مرکزی و عطاملک می باشد. این شهرستان با مساحتی در حدود ۱۶۵۶٫۰۵ کیلومتر مربع، و با ارتفاع متوسط ۱٬۱۰۰ متر از سطح دریا، در دامنهٔ شمالی رشته کوه جغتای و دامنهٔ جنوبی رشته کوه های آلاداغ و شاه جهان، و در محدودهٔ تقریبی ۲۵ٰ°۳۶ تا۵۰ٰ°۳۶ عرض شمالی و ۱۲ٰ°۵۷ تا ۵۳ٰ°۵۷ طول شرقی قرار دارد و از شمال با شهرستان اسفراین، از شرق با شهرستان خوشاب، از جنوب با شهرستان سبزوار و شهرستان داورزن و از غرب با شهرستان جغتای، همجوار است.
جوین یا گویان، از دیدگاه جغرافیای تاریخی: ولایت، سرزمین یا دشت وسیعی که دو شهرستان جغتای و جوین امروزی را شامل می شود. در معجم البلدان یاقوت حموی مرزهای این ولایت وسیع، از بسطام تا نیشابور بوده و در سمت جنوب، به بیهق؛ و در سمت شمال، به جاجرم می رسیده است. حیات تاریخی جوین به دورهٔ اشکانیان می رسد اعتمادالسلطنه تاریخ بنای گویان را دورهٔ پارتیان ( اشکانیان ) و بانی آن را گودرز ( یکی از پادشاهان سلسلهٔ اشکانی ) معرفی نموده است. در دورهٔ اسلامی و به ویژه از دورهٔ طاهریان تا اواخر حکومت خوارزمشاهیان یعنی اوایل سدهٔ سوم هجری تا اوایل سدهٔ هفتم هجری، ولایت جوین به مرکزیت آزادوار از ولایت های ربع نیشابور خراسان بود. ولایت جوین در دوران استیلای مغولان بر ایران در سدهٔ هفتم هجری، تا پایان حکومت صفویان ( اوایل سدهٔ دوازدهم هجری ) ، به مرکزیت فریومد یکی از ولایات خراسان بزرگ بود. مرکزیت ولایت، در دورهٔ افشاریان، به آق قلعه منتقل شد و تا پایان حکومت محمدشاه قاجار مرکز ولایت بود. در زمان حاکمیت سلیمان خان قلیچی ( حاکم این منطقه ) ، مرکز حاکمیت، از آق قلعه به قلعهٔ قارضی ( جغتای ( شهر ) کنونی ) منتقل گردید دوران مرکزیت قلعهٔ قارضی از اواخر دورهٔ حکومت محمدشاه قاجار تا اوایل حکومت ناصرالدین شاه قاجار ( تقریبا میان سال های ۱۲۲۰ تا ۱۲۲۸ ه. ش ) بوده است. در همین سال ها قدرت خاندان قلیچی تنزل یافت و حاکمیت آنان بر منطقه، خاتمه یافت و براساس تدابیر حکومت مرکزی، منطقهٔ جوین، چند سالی به تابعیت بجنورد درآمد. پس از آن ادارهٔ منطقهٔ جوین به یکی از کاندیداهای والی خراسان واگذار شد و او به خاطر موقعیت و ارتباطی که با سبزوار داشت، ولایت جوین را به قلمرو حاکمیتی سبزوار ضمیمه نمود و تقریباً از حدود سال های ۱۲۳۰ شمسی بود که سرزمین جوین، به عنوان یکی از مناطق یا بخش های تابعه ولایت سبزوار معرفی شد. در این دوران ( اوایل دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار تا سال ۱۳۷۵ ه. ش ) ، جغتای مرکز بخش جوین بود و پنج دهستان نقاب، آزادوار، خسروشیر، کهنه و براکوه؛ دهستان های این بخش را تشکیل می دادند. در سال ۱۳۷۵، نقاب از دهستان، به بخش ارتقاء یافت و از همان سال به عنوان مرکز بخش جوین دارای بخشداری شد. از این زمان بود که منطقه جوین از نظر تقسیمات کشوری، به دو بخش جدا از یکدیگر تقسیم گردید و تا سال ۱۳۸۶ شمسی، این منطقه در قالب دو بخش جغتای و جوین در تابعیت شهرستان سبزوار بود. و سرانجام طی مصوبهٔ دولت در سال ۱۳۸۶، بخش های جوین و جغتای، به دو شهرستان مستقل ارتقاء یافتند. اما گرچه منطقهٔ گویان یا جوین بزرگ از نظر تقسیمات کشوری به دو شهرستان جغتای و جوین، تفکیک شده است اما مردم این منطقه دارای اشتراکات تاریخی و فرهنگی در هم تنیده و کهن هستند که یادآور سرزمینی یگانه به نام سرزمین گویان یا ولایت جوین است.
... [مشاهده متن کامل]
شهرستان جوین، به مرکزیت شهر نقاب یکی از شهرستان های غرب استان خراسان رضوی است که مشتمل بر دو بخش مرکزی و عطاملک می باشد. این شهرستان با مساحتی در حدود ۱۶۵۶٫۰۵ کیلومتر مربع، و با ارتفاع متوسط ۱٬۱۰۰ متر از سطح دریا، در دامنهٔ شمالی رشته کوه جغتای و دامنهٔ جنوبی رشته کوه های آلاداغ و شاه جهان، و در محدودهٔ تقریبی ۲۵ٰ°۳۶ تا۵۰ٰ°۳۶ عرض شمالی و ۱۲ٰ°۵۷ تا ۵۳ٰ°۵۷ طول شرقی قرار دارد و از شمال با شهرستان اسفراین، از شرق با شهرستان خوشاب، از جنوب با شهرستان سبزوار و شهرستان داورزن و از غرب با شهرستان جغتای، همجوار است.
جوین یا گویان، از دیدگاه جغرافیای تاریخی: ولایت، سرزمین یا دشت وسیعی که دو شهرستان جغتای و جوین امروزی را شامل می شود. در معجم البلدان یاقوت حموی مرزهای این ولایت وسیع، از بسطام تا نیشابور بوده و در سمت جنوب، به بیهق؛ و در سمت شمال، به جاجرم می رسیده است. حیات تاریخی جوین به دورهٔ اشکانیان می رسد اعتمادالسلطنه تاریخ بنای گویان را دورهٔ پارتیان ( اشکانیان ) و بانی آن را گودرز ( یکی از پادشاهان سلسلهٔ اشکانی ) معرفی نموده است. در دورهٔ اسلامی و به ویژه از دورهٔ طاهریان تا اواخر حکومت خوارزمشاهیان یعنی اوایل سدهٔ سوم هجری تا اوایل سدهٔ هفتم هجری، ولایت جوین به مرکزیت آزادوار از ولایت های ربع نیشابور خراسان بود. ولایت جوین در دوران استیلای مغولان بر ایران در سدهٔ هفتم هجری، تا پایان حکومت صفویان ( اوایل سدهٔ دوازدهم هجری ) ، به مرکزیت فریومد یکی از ولایات خراسان بزرگ بود. مرکزیت ولایت، در دورهٔ افشاریان، به آق قلعه منتقل شد و تا پایان حکومت محمدشاه قاجار مرکز ولایت بود. در زمان حاکمیت سلیمان خان قلیچی ( حاکم این منطقه ) ، مرکز حاکمیت، از آق قلعه به قلعهٔ قارضی ( جغتای ( شهر ) کنونی ) منتقل گردید دوران مرکزیت قلعهٔ قارضی از اواخر دورهٔ حکومت محمدشاه قاجار تا اوایل حکومت ناصرالدین شاه قاجار ( تقریبا میان سال های ۱۲۲۰ تا ۱۲۲۸ ه. ش ) بوده است. در همین سال ها قدرت خاندان قلیچی تنزل یافت و حاکمیت آنان بر منطقه، خاتمه یافت و براساس تدابیر حکومت مرکزی، منطقهٔ جوین، چند سالی به تابعیت بجنورد درآمد. پس از آن ادارهٔ منطقهٔ جوین به یکی از کاندیداهای والی خراسان واگذار شد و او به خاطر موقعیت و ارتباطی که با سبزوار داشت، ولایت جوین را به قلمرو حاکمیتی سبزوار ضمیمه نمود و تقریباً از حدود سال های ۱۲۳۰ شمسی بود که سرزمین جوین، به عنوان یکی از مناطق یا بخش های تابعه ولایت سبزوار معرفی شد. در این دوران ( اوایل دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار تا سال ۱۳۷۵ ه. ش ) ، جغتای مرکز بخش جوین بود و پنج دهستان نقاب، آزادوار، خسروشیر، کهنه و براکوه؛ دهستان های این بخش را تشکیل می دادند. در سال ۱۳۷۵، نقاب از دهستان، به بخش ارتقاء یافت و از همان سال به عنوان مرکز بخش جوین دارای بخشداری شد. از این زمان بود که منطقه جوین از نظر تقسیمات کشوری، به دو بخش جدا از یکدیگر تقسیم گردید و تا سال ۱۳۸۶ شمسی، این منطقه در قالب دو بخش جغتای و جوین در تابعیت شهرستان سبزوار بود. و سرانجام طی مصوبهٔ دولت در سال ۱۳۸۶، بخش های جوین و جغتای، به دو شهرستان مستقل ارتقاء یافتند. اما گرچه منطقهٔ گویان یا جوین بزرگ از نظر تقسیمات کشوری به دو شهرستان جغتای و جوین، تفکیک شده است اما مردم این منطقه دارای اشتراکات تاریخی و فرهنگی در هم تنیده و کهن هستند که یادآور سرزمینی یگانه به نام سرزمین گویان یا ولایت جوین است.
