شهرستان تفت

شهرستان تفت یکی از شهرستان های استان یزد است. مرکز این شهرستان، شهر تفت است. این شهرستان به دلیل قرار گرفتن در دامنه های شیرکوه از آب و هوایی خنک برخوردار است. شهرستان تفت با وسعت ۵۸۴۶ کیلومتر مربع در فاصلهٔ ۱۰ کیلومتری مرکز استان یزد در مسیر جادهٔ یزد - شیراز قرار دارد. متوسط بارندگی شهرستان در سال ۱۴۱ میلیمتر می باشد. بر اساس جدیدترین تقسیمات کشوری دارای سه بخش، سه شهر و ۱۰ دهستان است. [ ۲] شهرستان تفت دارای ۱۴۴۴ آبادی است که ۳۳۶ روستای آن دارای سکنه و ۱۱۰۸ آبادی خالی از سکنه می باشند.
تفت منطقه ای باستانی با پیشینه ای بلند مدت است. این شهرستان از هر لحاظ با یزد پیوند تاریخی داشته و نامش همیشه با آن، همراه بوده است. متأسفانه در مورد شهرستان تفت سوابق تاریخی موجود، نمی تواند قدمت واقعی آن را معلوم کند. هر چند رد پای تاریخ و ماقبل تاریخ در گوشه به گوشه این شهرستان قابل مشاهده است، از جمله نقاشیهای حک شده بر کوه ارنان در ناحیه پشتکوه که سابقه آن را باستان شناسان حتی به دوازده هزار سال قبل نسبت داده اند، یا اسامی مانند روستای توران پشت که بنیاد آن را به توران دخت ساسانی نسبت داده اند، چنین قدمتی را مسلم می دارد. به هر صورت قدر مسلم این است که ( موقعیت منطقه و کشفیات تاریخی آن نیز همین موضوع را اثبات می نماید ) منطقه عمومی تفت از زمان قبل از اسلام وجود داشته و به تعبیر عبدالحسین آیتی نویسنده کتاب تاریخ یزد ( آتشکده یزدان ) ، یزد بدون تفت هیچگاه وجود نداشته است. [ ۳]
از نظر شرایط اقلیمی و کلیماتولوژی، اقلیم شهرستان تفت نیمه خشک و کوهستانی بوده و دارای چهار فصل مشخص است. آب و هوای شهرستان تفت نیمه بیابانی است، که به دلیل قرار گرفتن در دامنه شیرکوه نسبت به یزد، دارای تابستان های ملایم تر و بارندگی بیشتری است. بیشترین درجه حرارت مرکز شهرستان، در تابستان ۳۶ و کمترین آن در زمستان ۲ - درجه سانتی گراد است. رطوبت در تابستان ۱۵ درصد و در زمستان ۳۰ درصد بوده و میانگین بارش سالیانه آن ۱۰۰/۷ است. [ ۴] شرایط اقلیمی حاکم بر شهرستان تفت به علت وجود عوارض طبیعی گوناگون، متفاوت است. از یک طرف وجود ارتفاعات شیرکوه و از طرف دیگر مجاورت با کویر ابرکوه، شرایط متفاوتی را ایجاد نموده است. هر چند منطقه در قلمرو آب و هوای معتدله گرم فوق مداری قرار گرفته، اما وجود ارتفاعات بالای شیرکوه، بارندگی آن را نسبت به استان کویری یزد در وضعیت کاملاً متفاوتی قرار داده است. شیرکوه و دامنه های آن در روستاهای کوهپایه ای واقع در بخش نیر از مهم ترین حوزه های باران خیز استان است، هر چه از ارتفاعات فاصله بگیریم میزان بارندگی کاهش می یابد، به طوریکه از ارتفاعات تا دامنه ها و از دامنه ها تا کوهپایه ها و سرانجام دشتها میزان بارندگی کمتر گشته و در مجاورت کویرها و کفه های کویری ابرکوه به حداقل می رسد.