شهرستان اوج

شهرستان آوج. شهرستان آوج یکی از شهرستان های استان قزوین[ ۱] و به مرکزیت شهر آوج است. این شهرستان در سال ۱۳۹۱ از شهرستان بوئین زهرا جدا شد و مستقل گردید. این شهرستان با مساحت ۲۷۷۶ کیلومتر مربع در طول جغرافیایی ۰۶ و ۴۹ تا ۴۵َ و ۴۹ درجهٔ شرقی و عرض جغرافیایی ۲۵َ و ۳۵ تا ۴۷َ و ۳۵ درجهٔ شمالی قرار دارد. [ ۲]
شهر آوج ودر ۱۱۰ کیلومتری جادهٔ قزوین به همدان و در منطقه ای کوهستانی واقع شده است که این امر باعث گردیده که دارای تابستان های بسیار خنک و زمستان های پر برفی باشد. جمعیت ساکن در این شهرستان در حدود ۴۵ هزار نفر است.
این شهرستان از شمال با شهرستان تاکستان، از شرق با شهرستان بوئین زهرا، از سمت غرب با استان زنجان و از سمت جنوب با استان همدان، و استان مرکزی همسایه است.
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری این شهرستان دارای ۲ شهر، ۲ بخش و ۵ دهستان است.
• شهرستان آوج
• بخش مرکزی
• دهستان حصار ولیعصر
• دهستان خرقان غربی
• دهستان کلنجین
• دهستان خرقان شرقی
• دهستان آبگرم
شهرها: آوج و آبگرم
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان آوج در سال ۱۳۹۵ برابر با ۴۳٬۷۹۸ نفر بوده است. [ ۳] مردم این شهرستان به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می کنند. [ ۴] از غذاها و سوغات های محلی آوج می توان به قاتوق آشو و لواشک انواع آلوها نام برد محصول اصلی باغ ها شهرستان آوج نیز گردو است. [ نیازمند منبع]
از سیر و تحول تاریخی آوج که به آن خرقان گفته می شود، اطلاعات دقیق و معتبری در دست نیست لیکن در مورد منطقه روایات متعددی وجود دارد که برخی از آن ها قدمت این ناحیه را به دوران ماد می رساند. طی درگیری هایی که بین آشوری ها و مادها به وجود آمد عده زیادی از مادها کشته شدند ولی مادها دست از مقابله برنداشتند و در بازگشت راه را بر قوای آشور در منطقه کوهستانی میان قزوین و همدان بستند ولی مادها از آشوری ها ضرات شدیدی خوردند که محل کوهستانی درگیری این دو قوم در کوهستان های آوج بوده است. [ ۵]
خرقان ناحیه ای بین قزوین و همدان و ری بوده است در کتب تاریخی که از فتح ناحیهٔ همدان و قزوین در موقع حملهٔ اعراب به ایران یاد می کنند به اسامی نقاطی چون دشتبی، قاقازان و خرقان برخورد می کنیم که نشان می دهد این نواحی قبل از حملهٔ اعراب به ایران دارای موقعیت ممتازی بوده اند. [ ۶]