شهر تاریخی مالین

اصطخری و ابن حوقل ، مالن ( یامالان ) باخرز ( کواخرز ) را در مقابل مالن هرات نوشته اند ( ابن حوقل، ص ۴۳۳؛ اصطخری، ص ۲۵۶ ) . در قرن سوم، یعقوبی هم ولایت باخرز را از کوره های نیشابور ضبط کرده است ( ص ۲۷۸ ) .
در قرن چهارم، مقدسی می نویسد:
«باخرز شهر حُبوب و مویز است و از آن پوشاک پارچه دوخته صادر می شود و مرکز آن مالناست که آباد می باشد ( ص ۳۱۹ ) .
اصطخری جغرافیدان قرن چهارم مینویسد:
بوژگان و مالن و چند ناحیه دیگر از محدوده گسترده نشابور ( نیشابور ) شمرده می شد و بوزگان تا مالن یک مرحله فاصله داشت ( ۱۳۴۰ ش ، ص ۲۰۵، ۲۲۳ ) . ]
به نوشته یاقوت حموی ، باخرز ۱۶۸ قریه داشت و مرکز آن قصبه مالینبود ( ج ۱، ص ۴۵۸ ) .
حمدالله مستوفی درباره ولایت باخرز چنین نوشته است:
«باخرز ولایتی است از اقلیم چهارم و ولایتی بسیار دارد و معتبر است و از مجموع مواضع، باغات انگور و میوه فراوان باشد، بتخصیص قصبه مالان، مالین که جای عظیم و پرنزهت است و خربزه بلند از جمیع خراسان مشهوراست  »
( ص ۱۵۳ ) . در ۸۱۷، لسترنج می نویسد
ظاهراً شهر مالین ( مالن یا مالان ) شهرساسانی ـ اسلامی است. ( لسترنج ، ص ۳۸۲ ) .