[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از دانشنامه جهان اسلام است
حَدَث، شهری قدیمی که ویرانه های آن در ترکیه در شمال دریای مرمره، در سنجق قدیمی مرعش، در استان کنونی استانبول است. این شهر در منطقه عواصم و در کناره علیای آق سو، در جلگه ای در ارتفاع هزارمتری دامنه کوههای توروس واقع بود و به سبب واقع شدن در مرز متصرفات عربی و روم شرقی، اهمیت داشت. قلعه شهر بر فراز تپه احیدب ساخته شده بود.
در شمال غربی حدث، گذرگاه کوه نورِ حق یا «درب الحدث» صحنه جنگهای متعدد بود و از مرعش تا البستان را محافظت می کرد. رومیان حدث را آداتا می نامیدند. در دوره اسلامی که مسلمانان در برابر رومیان در این شهر دچار مشکلات فراوان شدند، آنجا را «درب حدث» نامیدند. به روایتی دیگر در جریان فتح این شهر زمانی که مسلمانان با نوجوانی در شهر مواجه شدند که به همراه سربازانش با ایشان جنگید و پیروز شد، این شهر را حدث نامیدند و در زمان امویان نام آن را به «درب السلامة» تغییر دادند.
این شهر را به علت داشتن خاک سرخ، حدث حمراء نیز خوانده اند. در دوران تسلط ارمنیان، این شهر کینوک یا دربند کینوک نامیده می شد و کردها به آن الهان/الهت می گفتند.
در قرن سوم، ابن خرداذبه نوشته است که حدث دومین ثغر شام، پس از مرعش است. به نوشته ابن رسته، حدث از شهرهای ولایت جزیره است ولی ثغور نامیده می شود. در قرن چهارم، جیهانی حدث را از ثغور جزیره آورده که تا مرعش و حصن منصور، هر کدام یک روز فاصله داشته است. اصطخری حدث را از ثغور شام ضبط کرده و مطالب کوتاهی نیز درباره آبادانی، کشت و زرع، انواع میوه ها و آب فراوان آنجا نوشته است. ابن حوقل به برخی از درگیری های مسلمانان با رومیان و ویرانی این شهر اشاره کرده است. در حدودالعالم به آبادانی، کشت و زرع بسیار و آبهای فراوان حدث اشاره و این شهر از ثغور جزیره محسوب شده است. در قرن پنجم، بکری نوشته که حدث از کوره های جزیره است و ثَغْر نامیده می شود. در قرن ششم، ادریسی در کتاب نزهه المشتاق فی اختراق الآفاق، حدث و مرعش را دو شهر یک اندازه و نزدیک به هم معرفی کرده و در کتاب اُنْس المُهَج و رَوْض الفَرَج مسافت میان حصن منصور و حدث را یک مرحله قید کرده است. در قرن هفتم، یاقوت حموی، اطلاعات بسیار مفید و مفصّلی از شهر حدث و قلعه آن در کوه احیدب آورده و در قرن هشتم، ابوالفداء فقط به سخنان جغرافی دانان قبل از یاقوت حموی بسنده کرده و نوشته که حدث در دوازده میلی مَخَاضَة العلوی است که در ساحل رود اصلی جیحان واقع شده است.
در زمان خلافت عمر، این شهر را حبیب بن مَسْلَمه فرستاده سردار عَیاض بن غَنْمَ، تصرف کرد و از آن پس این شهر پیوسته میان مسلمانان و رومیان و ارمنیان دست بدست و ویران می شد و مردم آنجا یا کوچانده می شدند یا به قتل می رسیدند.
در اغتشاشات دوران مروان بن محمد اموی، رومیان با استفاده از فرصت بر مسلمانان تاختند و بناهای شهر را ویران کردند و مردم آنجا به اطراف گریختند. در دوران عباسی، حدث صحنه درگیری های مسلمانان و رومیان بود. در 161/778، رومیان اهالی حدث را قتل عام کردند و غنایم زیادی بدست آوردند. در 162/779 حسن بن قحطبه، سردار عباسی در انتقام جویی از آنان چنان بر رومیان سخت گرفت که او را الشتین یا التین لقب دادند و تصویرش را در کلیساها نقش کردند. حسن پس از بازگشت به پایتخت با خلیفه المهدی درباره بنای مجدد شهر حدث گفتگو کرد و خلیفه نیز در 168 شهر را از نو بنا نهاد و آن را مهدیه یا محمدیه نامید.
در دوره خلافت موسی الهادی، محمد بن ابراهیم به ولایت جزیره و قنسرین برگزیده شد و چهارهزار نگهبان حدث را در شهر سکنا داد و از مردم مَلَطیه، سُمَیساط، شِمشاط، کَیسوم، دُلوک و رَعبان نیز دوهزار تن را به آنجا بُرد. اما سستی بناها و تاخت و تاز رومیان سبب پراکنده شدن ساکنان گردید. خلیفه سپاهی را برای اعزام به شهر آماده کرد ولی پیش از آن درگذشت.
حَدَث، شهری قدیمی که ویرانه های آن در ترکیه در شمال دریای مرمره، در سنجق قدیمی مرعش، در استان کنونی استانبول است. این شهر در منطقه عواصم و در کناره علیای آق سو، در جلگه ای در ارتفاع هزارمتری دامنه کوههای توروس واقع بود و به سبب واقع شدن در مرز متصرفات عربی و روم شرقی، اهمیت داشت. قلعه شهر بر فراز تپه احیدب ساخته شده بود.
در شمال غربی حدث، گذرگاه کوه نورِ حق یا «درب الحدث» صحنه جنگهای متعدد بود و از مرعش تا البستان را محافظت می کرد. رومیان حدث را آداتا می نامیدند. در دوره اسلامی که مسلمانان در برابر رومیان در این شهر دچار مشکلات فراوان شدند، آنجا را «درب حدث» نامیدند. به روایتی دیگر در جریان فتح این شهر زمانی که مسلمانان با نوجوانی در شهر مواجه شدند که به همراه سربازانش با ایشان جنگید و پیروز شد، این شهر را حدث نامیدند و در زمان امویان نام آن را به «درب السلامة» تغییر دادند.
این شهر را به علت داشتن خاک سرخ، حدث حمراء نیز خوانده اند. در دوران تسلط ارمنیان، این شهر کینوک یا دربند کینوک نامیده می شد و کردها به آن الهان/الهت می گفتند.
در قرن سوم، ابن خرداذبه نوشته است که حدث دومین ثغر شام، پس از مرعش است. به نوشته ابن رسته، حدث از شهرهای ولایت جزیره است ولی ثغور نامیده می شود. در قرن چهارم، جیهانی حدث را از ثغور جزیره آورده که تا مرعش و حصن منصور، هر کدام یک روز فاصله داشته است. اصطخری حدث را از ثغور شام ضبط کرده و مطالب کوتاهی نیز درباره آبادانی، کشت و زرع، انواع میوه ها و آب فراوان آنجا نوشته است. ابن حوقل به برخی از درگیری های مسلمانان با رومیان و ویرانی این شهر اشاره کرده است. در حدودالعالم به آبادانی، کشت و زرع بسیار و آبهای فراوان حدث اشاره و این شهر از ثغور جزیره محسوب شده است. در قرن پنجم، بکری نوشته که حدث از کوره های جزیره است و ثَغْر نامیده می شود. در قرن ششم، ادریسی در کتاب نزهه المشتاق فی اختراق الآفاق، حدث و مرعش را دو شهر یک اندازه و نزدیک به هم معرفی کرده و در کتاب اُنْس المُهَج و رَوْض الفَرَج مسافت میان حصن منصور و حدث را یک مرحله قید کرده است. در قرن هفتم، یاقوت حموی، اطلاعات بسیار مفید و مفصّلی از شهر حدث و قلعه آن در کوه احیدب آورده و در قرن هشتم، ابوالفداء فقط به سخنان جغرافی دانان قبل از یاقوت حموی بسنده کرده و نوشته که حدث در دوازده میلی مَخَاضَة العلوی است که در ساحل رود اصلی جیحان واقع شده است.
در زمان خلافت عمر، این شهر را حبیب بن مَسْلَمه فرستاده سردار عَیاض بن غَنْمَ، تصرف کرد و از آن پس این شهر پیوسته میان مسلمانان و رومیان و ارمنیان دست بدست و ویران می شد و مردم آنجا یا کوچانده می شدند یا به قتل می رسیدند.
در اغتشاشات دوران مروان بن محمد اموی، رومیان با استفاده از فرصت بر مسلمانان تاختند و بناهای شهر را ویران کردند و مردم آنجا به اطراف گریختند. در دوران عباسی، حدث صحنه درگیری های مسلمانان و رومیان بود. در 161/778، رومیان اهالی حدث را قتل عام کردند و غنایم زیادی بدست آوردند. در 162/779 حسن بن قحطبه، سردار عباسی در انتقام جویی از آنان چنان بر رومیان سخت گرفت که او را الشتین یا التین لقب دادند و تصویرش را در کلیساها نقش کردند. حسن پس از بازگشت به پایتخت با خلیفه المهدی درباره بنای مجدد شهر حدث گفتگو کرد و خلیفه نیز در 168 شهر را از نو بنا نهاد و آن را مهدیه یا محمدیه نامید.
در دوره خلافت موسی الهادی، محمد بن ابراهیم به ولایت جزیره و قنسرین برگزیده شد و چهارهزار نگهبان حدث را در شهر سکنا داد و از مردم مَلَطیه، سُمَیساط، شِمشاط، کَیسوم، دُلوک و رَعبان نیز دوهزار تن را به آنجا بُرد. اما سستی بناها و تاخت و تاز رومیان سبب پراکنده شدن ساکنان گردید. خلیفه سپاهی را برای اعزام به شهر آماده کرد ولی پیش از آن درگذشت.
wikiahlb: شهر_تاریخی_حدث