شهر برقه

[ویکی فقه] بَرْقه ، ناحیه ای با تاریخی کهن در شمال افریقا و امروزه شهر و استانی در کشور لیبی است. بَرقَه، نامی که نویسندگان عرب به شهر مَرج کنونی، و نیز ناحیه ای که این شهر در آن قرار دارد، یعنی سیرنائیک، داده اند.
برقه (یونانی = بارکه ۱) از نخستین ِ شهرهای یونانی است که در منطقه سیرنائیک بنیاد نهاده شد. تاریخ زیستگاهی انسان در این سرزمین ، بنابر آثار مکشوفه دست کم به دوره دوم عصر پارینه سنگی می رسد و دانشمندان برآنند که صحرای سیرنائیک در هزاره ۷ق م حاصلخیز و پرجمعیت بوده است پس از آنکه یونانیان در سده ۷ق م ۴ شهر دیگر را نیز در کنار برقه پدید آوردند، مجموع آنها را پنتاپولیس خواندند و از آنجاست که در برخی آثار اسلامی نام این منطقه ، انطابلس یا بنطابلس آمده است
موقعیت جغرافیایی
شبه جزیره وسیع افریقایی است میان خلیج های بُمبَه و سِرت بزرگ، که مَرمَریک در مشرق آن و صحرای شرقی لیبی در جنوب آن واقع شده است. جغرافی دانان و نویسندگان مسلمان ، برقه را در اقلیم سوم جای می دادند. کوهستان آهکی شمال برقه این منطقه را به جبل الاخضر متصل می گرداند. این شبه جزیره از دو فلات با ارتفاع زیاد و متوسط تشکیل شده است. فلات مرتفع، جبل اخضر (کوهستان سبز) است که با ارتفاعی بین پانصد تا کمی بیش از ششصد متر آغاز می شود و در جنوب به خرابه های سیرِن به ارتفاع ۸۶۸ متر ختم می شود. فلات کم ارتفاع تر، با ارتفاعی بین ۲۵۰تا چهارصد م تر، بر جلگه ساحلی بِنغازی مشرف است و مرج با ارتفاع ۲۸۵ متر در آن قرار گرفته است. این فلات ها با شیب ملایمی به سوی جنوب ادامه می یابند و جای خود را به دشت های آبرفتی پست می دهند و به صورت پلکان هایی به ساحل دریا می رسند.وجود دریا و ارتفاع باعث شده است که شبه جزیره سیرنائیک چون اراضی کویری مجاورش بیابانی نباشد؛ در تابستان درجه دمای آن متوسط و میزان بارندگیش نسبتاً بالاست. به سمت مشرق، از میزان بارندگی کاسته می شود، و به سمت جنوب شرقی و جنوب، این کاهش سرعت می یابد. وادی هایی که در صحرا پیش رفته اند، فقط پس از شدید ترین بارندگی ها دارای آب می شوند. از میان شاخاب های مدیترانه ای، تنها وادی دِرنَه جریان آب دائمی دارد. جبل اخضر هنوز در جنوب مرج و سیرن جنگل های سرو، بلوط، کاج و عرعر و خصوصاً جنگل پست و بوته زاری از درختان مصطکی و زیتون وحشی دارد که مساحت مجموع آن ها بالغ بر ۰۰۰، ۱۱۰ هکتار می شود. در ۵۵ کیلومتری جنوب شرقی بنغازی و شصت کیلومتری جنوب دِرنَه، صحرا با مراتع ناچیز و خاک های سبک شروع می شود.
معرفی سیرنائیک
سیرنائیک همراه با پنج شهری که در فاصله قرن های هفتم و پنجم ق. م بنیاد گذارده شده، تنها تحت الحمایه افریقایی یونانیان بود. از آن میان سیرِن، با بندرش آپولونیا (مَرسا سوسَه) که در موضع مناسبی در دل جبل اخضر جای گرفته، قبل از همه به وجود آمده بود، و شهرهای دیگر عبارت بود از: برقه (مَرج)، اوهِسپریدیس (بنغازی) و تُشیرا (تکره)؛ سیرنائیک (بَرقه) سپس به مصر دوره بطالِسه منضم شد؛ و این مصادف با زمانی است که شهرهای پتولمائیس (دِرنه) ایجاد می شد.
ناآرامی ها وتحولات
...