راونیر یا ( راونیچ، راونیز ) ، مرکز ولایت ارغیان ربع نیشابور خراسان بزرگ؛ در منابع مختلف آن را راونیر ذکر کرده اند و به عنوان قصبه یا شهر مرکزی این ولایت، یاد شده است. مرکز ناحیه ارغیان طبق متون تاریخی تا حمله مغولان قصبه راونیز بوده است. دانشوران بسیاری از این ولایت برخاسته اند که در منابع مختلف تاریخی و رجالی، از آنها یاد شده است. ولایت ارغیان را در جغرافیای امروز، به بخش بام و صفی آباد شهرستان اسفراین استان خراسان رضوی ایران و حدی از نواحی پیرامون آن، مطابقت داده اند.
... [مشاهده متن کامل]
ارغیان؛ از ولایت های ربع نیشابور خراسان ؛ نام این ولایت در معجم البلدان یاقوت حموی، الانساب سمعانی و اللباب ابن اثیر به صورت أَرْغِیان آمده است. همچنین نام این ولایت، در منابع مربوط به دوره تاریخی پس از قرن هشتم هجری، همراه با نام نقاط دیگر این ناحیه، همچون «بام و ارغیان»، «جهان و ارغیان» و «جهان ارغیان» به چشم می خورد.
عبدالغافر فارسی در کتاب «السیاق» اسفنج، بان و راونیر نام می برد که از قرای ارغیان اند.
ابوسعد سمعانی ( ۶۱۶–۵۶۲ هـ ) می نویسد:
ارغیان ناحیه ای از نواحی نیشابور می باشد که مشتمل بر چندین قریه مانند سبنج، بان، راونیر که روستاهای آن به دلیل جماعتی از اهل علم که به آنجا نسبت می دهند شناخته شده است.
شمس الدین دمشقی در کتاب «نخبه الدهر فی عجائب البر و البحر» آورده است: «از شهرهای نیشابور، شهرستان را می توان نام برد که از بناهای عبدالله پسر طاهر است … دیگر سرزمین های با خزر بالین و غیان است که سرزمین غیان را چنان که سمعانی گفته است ارغیان نیز می خوانند، همه این سرزمینها بسیار پرفایده و حاصلخیزند» ( دمشقی، ۱۳۵۶، ص ۳۵۰ )
یاقوت حموی در کتابش معجم البلدان می نویسد:
ارغیان کوره ای از نواحی نیشابور و مشتمل بر هفتاد یک قریه که قصبه آن راونیر است.
حال باتوجه به گزارش هایی که به صورت پراکنده از لابلای منابع مختلف جمع آوری گشت، می توان چنین استنباط کرد که ارغیان تا حمله مغول یکی از ولایت های معروف که تابع نیشابور بوده و از لحاظ موقعیت در جنوب قوچان قرارداشته و حدود ۷۱ قریه را شامل می شده است. از این تعداد روستای ذکرشده مهم ترین روستاهای آن که به دلیل داشتن مشاهیر و رجال شهرت عام داشته اند؛ بان، اسفنج و راونیر می باشد و قصبه ارغیان طبق گفته مورخین راونیر ( راونیج یا راونیز ) نام داشته است و این ولایت کاملاً از جاجرم و اسفراین جدا بوده است.
... [مشاهده متن کامل]
ارغیان؛ از ولایت های ربع نیشابور خراسان ؛ نام این ولایت در معجم البلدان یاقوت حموی، الانساب سمعانی و اللباب ابن اثیر به صورت أَرْغِیان آمده است. همچنین نام این ولایت، در منابع مربوط به دوره تاریخی پس از قرن هشتم هجری، همراه با نام نقاط دیگر این ناحیه، همچون «بام و ارغیان»، «جهان و ارغیان» و «جهان ارغیان» به چشم می خورد.
عبدالغافر فارسی در کتاب «السیاق» اسفنج، بان و راونیر نام می برد که از قرای ارغیان اند.
ابوسعد سمعانی ( ۶۱۶–۵۶۲ هـ ) می نویسد:
ارغیان ناحیه ای از نواحی نیشابور می باشد که مشتمل بر چندین قریه مانند سبنج، بان، راونیر که روستاهای آن به دلیل جماعتی از اهل علم که به آنجا نسبت می دهند شناخته شده است.
شمس الدین دمشقی در کتاب «نخبه الدهر فی عجائب البر و البحر» آورده است: «از شهرهای نیشابور، شهرستان را می توان نام برد که از بناهای عبدالله پسر طاهر است … دیگر سرزمین های با خزر بالین و غیان است که سرزمین غیان را چنان که سمعانی گفته است ارغیان نیز می خوانند، همه این سرزمینها بسیار پرفایده و حاصلخیزند» ( دمشقی، ۱۳۵۶، ص ۳۵۰ )
یاقوت حموی در کتابش معجم البلدان می نویسد:
ارغیان کوره ای از نواحی نیشابور و مشتمل بر هفتاد یک قریه که قصبه آن راونیر است.
حال باتوجه به گزارش هایی که به صورت پراکنده از لابلای منابع مختلف جمع آوری گشت، می توان چنین استنباط کرد که ارغیان تا حمله مغول یکی از ولایت های معروف که تابع نیشابور بوده و از لحاظ موقعیت در جنوب قوچان قرارداشته و حدود ۷۱ قریه را شامل می شده است. از این تعداد روستای ذکرشده مهم ترین روستاهای آن که به دلیل داشتن مشاهیر و رجال شهرت عام داشته اند؛ بان، اسفنج و راونیر می باشد و قصبه ارغیان طبق گفته مورخین راونیر ( راونیج یا راونیز ) نام داشته است و این ولایت کاملاً از جاجرم و اسفراین جدا بوده است.
