شهر باجگیران

[ویکی فقه] شهرباجگیران (جمعیت طبق سرشماری ۱۳۶۵، ۸۵۴ تن). مرکز بخش، در ارتفاع ۱۶۲۰ متری از سطح دریا در شمال غربی کوه سَمْخُل (مرتفعترین قله ۲۶۰، ۲ متر) واقع است.
دره های کوه سَمْخُل دارای مرغزار و جنگل است و در ۷۸ کیلومتری شمال شهر قوچان و دو کیلومتری جنوب مرز ایران و جمهوری ترکمنستان قرار دارد. گاهی دمای آن در تابستان به ۳۵ درجه و در زمستان ۱۲ درجه زیر صفر می رسد. میانگین بارش سالیانه آن ۲۴۰ میلیمتراست.
احداث کننده شهر باجگیران
در دوره قاجاریه این شهر به همت حاج علی اوغازی احداث شد که محل زمستانی کُردهای کوم کیلانلو بود در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۰۸ زمین لرزه ای شمال شرقی ایران و ترکمنستان را لرزاند که براثر آن خانه های باجگیران آسیب دید.
بنابر نوشته ییت در ۱۳۱۱ و ۱۳۱۲ گمرک خانه ایران در حدود سه کیلومتری باجگیران قرار داشت، و ایرانیان از مال التجاره های صادراتی و وارداتی باج می گرفتند. این شهر تا پیش از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷/محرم ۱۳۳۶ در روسیه بارکدءِ مهم خراسان شمرده می شد. در ۱۳۲۹ جه جو (جوجو) خان کرد فرزند الله وردی بک، سردسته شورشیان درگزی شهر باجگیران را محاصره، گمرک را تصرف و گندم و جوانبارهای دولتی را بین مردم تقسیم کرد.