شهابی محمود

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] محمود شهابی، فیلسوف و دانشمند بزرگ در سال 1282ش، در تربت حیدریه، از شهرهای خراسان، در خانواده ای اهل علم متولد شد. در پنج سالگی، بر حسب سنت خاندان های علمی، راه مکتب خانه را پیش گرفت و در مدت شش ماه پس از فراگیری الفبا و هجای کلمات، یک دوره کامل قرآن را فراگرفت. وی، پس از فراگیری مقدمات فارسی و عربی، عازم حوزه علمیه مشهد که استادان بنامی در آن به تدریس و تحقیق اشتغال داشتند، شد؛ استادان مبرزی، مانند آقا بزرگ حکیم، آقا میرزا محمد فرزند آخوند خراسانی، ادیب نیشابوری.
وی، در جلسه درس همه بزرگان یاد شده و برخی دیگر از استادان متخصص و متبحر گمنام که جمعی از خواص و حقیقت جویان از محضر آنان استفاده می کردند، حاضر شد و در تمام حوزه های درسی از شاگردان نکته دان و شاخص بود. در همان زمان که خود به فراگرفتن دروس سطح و خارج و مطالعه و مباحثه و نوشتن تقریرات استادان می پرداخت، به خواهش جمعی از طالبان علم که در مرحله سطح(متوسطه) اشتغال داشتند، منطق و معانی و بیان و اصول و برخی دیگر از علوم درسی، برای آنان تدریس می کرد و شاگردان بسیاری از درس پرمایه ایشان برخوردار می شدند.
در حدود سال 1305ش، درس های اصلی خود را که عبارت از فلسفه عالی و دوره اجتهاد و فقه و اصول و ادبیات عالی بود، در مشهد به پایان رسانید و از چند تن از استادان بزرگ به دریافت اجازه اجتهاد نایل شد و چون شنیده بود که در اصفهان استادان بنامی، خاصه در فلسفه وجود دارند، رهسپار اصفهان گردید، اما پس از برخورد با استادان حوزه آن جا، خود را از حضور در جلسات درس آنها بی نیاز دید؛ فقط با چند تن از افاضل جوان آن جا که مجتهد یا قریب به اجتهاد بودند، جلسات مذاکره و مباحثه برقرار کرد و بیشتر اوقاتش به تدریس فلسفه و علوم منقول صرف می شد.
اقامت وی در اصفهان، تا سال 1308ش، ادامه یافت. در این مدت با مرحوم شیخ محمد گنابادی، معروف به حکیم خراسانی که در فلسفه و علوم ادب و منقول در اصفهان بی همتا و در زهد و قناعت کم نظیر بود و مرحوم سید محمد صادق خاتون آبادی که در منقول، خاصه در علم اصول، بسیار قوی و متبحر بود، ارتباطی بسیار صمیمی داشت.
از اوایل پاییز 1308، تهران را برای اقامت انتخاب کرد و با اصرار روحانیون و دانشگاهیان، حوزه درسی تشکیل داد و به تدریس فقه و اصول و فلسفه اشتغال یافت و در مکتب او، شاگردانی همچون استاد خلیل ملکی و دکتر اصغر وهاب زاده پرورش یافتند. از سال 1310ش که دانشکده معقول و منقول(الهیات) در تهران تأسیس شد، از استاد، برای تدریس در آن جا دعوت به عمل آمد و از همان هنگام، به تدریس در دانشگاه اشتغال پیدا کرد.

دانشنامه آزاد فارسی

شهابی، محمود (تربت حیدریه ۱۲۸۲ـ فرانسه ۱۳۶۵ش)
روحانی دانشور ایرانی و محقق علوم اسلامی. قرآن و مقدمات خواندن و نوشتن را در زادگاهش آموخت و پس از فراگرفتن مقدمات فارسی و عربی، مشهد را برای طی درجات بالاتر برگزید. در مشهد نزد بهترین و بزرگ ترین استادان حوزه تحصیل کرد و در ۱۳۰۵ش، ضمن طی کردن دورۀ عالی فلسفه و منطق و ادبیات، جواز عالی اجتهاد را گرفت. سپس راهی اصفهان شد تا فلسفه را در حوزه های اصفهان کامل کند. در ۱۳۰۸ش، پس از پژوهش فراوان در اصفهان نزد شیخ محمد گنابادی و حاج محمدصادق خاتون آبادی، به تهران رفت و به دانشکده علوم معقول و منقول راه یافت. از ۱۳۱۸ش، برای تدریس در دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران دعوت شد و کرسی قواعد فقه و اصول ، مبانی حقوق مدنی ایران ، به وی واگذار شد. از آن پس تا بازنشستگی در سال های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، مرتباً در دوره های لیسانس، فوق لیسانس و دکتری تدریس کرد و به درجۀ استادی ممتاز دانشگاه نائل شد. محمود شهابی آثار مهمی نوشت که جملگی از منابع درجۀ اول در موضوع خود است. ازجمله دورۀ ۳جلدی ادوار فقه که مرجع مهم دانشگاهی است، تقریرات اصول، ترجمۀ کتاب عظمت محمد، اثر محمداحمد جادالمولی، خردسنج، رهبر خرد (در منطق)، دو رساله وضع الفاظ و قاعدۀ لاضرر، تصحیح التنبیهات و الاشارات شیخ الرئیس ابوعلی سینا، تصحیح لباب الاشارات فخرالدین رازی، منطق، النظرة الدقیقه فی قاعدۀ بسیط الحقیقه، والاسلام و الشیعه فی اساسها التاریخی و کیانها الاعتقادی.

پیشنهاد کاربران

بپرس