شعر دیگر

دانشنامه آزاد فارسی

از جریان های اصلی اما در حاشیه ی شعر معاصر فارسی. شاعران شعر دیگر با تاثیرات فکری و زیبایی شناختی مستقیم و غیرمستقیم از عرفان ایرانی و از شاعرانی چون محمد مقدم، هوشنگ_ایرانی، شین پرتو، تندر_کیا و بعدتر ازاحمدرضا احمدی، در اواخر دهه ی ۱۳۴۰ هم زمان با همراهی، از شعر موج_نو و شعر حجم غالبا به صورت غیر رسمی و نامشهود انشعاب کردند. در همین دوره دو شماره ی جُنگی از شعرهای شاعران "موج نو" زیر نظر بهرام اردبیلی و پرویز اسلام­پور منتشر شد. این جنگ که "شعر دیگر" نام داشت، در سال های ۱۳۴۷ و ۱۳۴۹ علاوه بر نیما، آتشی، سپانلو، نوری علاء و احمدرضا احمدی (بنیان گذار موج نو) به تندر کیا، فریدون_رهنما، هوشنگ ایرانی، سیروس_آتابای و بهمن_فرسی نیز پرداخته بود. در همین دو شماره آثاری از شاعرانی چاپ شد که بعدها به شاعران شعر دیگر معروف شدند. یعنی از بیژن_الهی، بهرام اردبیلی، حمید عرفان، هوشنگ چالنگی، هوتن نجات، محمود شجاعی، ایرج شهیدی زاده و.... این شاعران با این که در سال ۱۳۴۸ بیانیه ی شعر حجم را امضا کردند و منتسب به آن جریان و از اطرافیان یدالله_رویایی به حساب آمدند، اما کم کم تعدادی شان با رویایی زاویه پیدا کردند و برخی هم امضاشان را پس گرفتند.
این جریان به خاطر این که مانیفستی از طرف هیچ کدام از شاعرانش ارائه نشد و همچنین پیرو روحیه ی انزواطلبی و نوعی روحیه ی عارف مسلکانه ی برخی شاعرانش (از جمله الهی و اردبیلی) که موثرترین افراد جریان نیز بودند، تا نزدیک سه دهه ذیل و در سایه ی جریان شعر موج نو و خاصه شعر حجم شناخته می شد. در دهه ی ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰ با انتشار آثار بیژن الهی و پژوهش های داریوش اسدی کیارس، شاعران این جریان دوباره مورد توجه قرار گرفتند و شعر دیگر نامش به عنوان جریان ادبی مهمی مطرح شد.
مهم ترین چهره ی این جریان بیژن الهی بود. او چند زبان خارجی می دانست و درباره ی عرفان ایرانی نیز پژوهش کرده بود. از این رو و از جهات دیگر مورد وثوق باقی شاعران شعر دیگر (خاصه اسلامپور و اردبیلی) قرار گرفت.
از ویژگی های مهم شعر شاعران این جریان باید به چند مورد اشاره کرد: نخست پرهیز از تصویرگرایی یا تصویرگرایی مرسوم شعر سنتی. دوم رهایی از تمهیدات بلاغی متداول شعر سنتی. سوم سادگی و ایجاز زبانی. چهارم معلق بودن معنا و نهایتا تجریدی بودنش.
طی دهه های ۱۳۵۰ تا اواسط دهه ی ۱۳۸۰ مجموعا کمتر از ده کتاب (اعم از شعر و ترجمه ی شعر) از شاعران شعر دیگر منتشر شد، در حالی که بعد از این تاریخ با رویکرد مجدد برخی پژوهشگران و بازشناسی این جریان، به یک مرتبه از اکثر شاعران این جریان کتاب هایی چاپ و نشر یافت که در این میان نیز نقش بیژن الهی و بعد از او هوشنگ چالنگی (که در شمار شاعران شعر ناب نیز به شمار می آید) در تعدد آثار منتشرشده شان از باقی بسیار پررنگ تر است.
مجید فروتن و هوشنگ آزادی ور از دیگر شاعران این جریان هستند.

پیشنهاد کاربران

بپرس