شطح

مترادف شطح: طامات، کفرگویی

لغت نامه دهخدا

شطح. [ ش ِطْ طَ ] ( ع اِ )کلمه ای که بدان بزغاله یک ساله را می رانند و زجر می کنند. ( ناظم الاطباء ) ( منتهی الارب ) ( آنندراج ).
شطح. [ ش َ طَ ] ( ع اِ ) سرریز دیگ. ( یادداشت مؤلف ).
شطح. [ ش َ ] ( ع اِ ) کلمه ای که بدان بزغاله یکساله را رانند و زجر کنند. ( فرهنگ فارسی معین ). رجوع به شِطَّح شود. || ( از ع ، اِ ) ( اصطلاح عرفان ) آنچه صوفیان گاه وجد و حال بیرون از شرع گویند. ( یادداشت مؤلف ). عبارت است از کلام فراخ گفتن بی التفات و مبالات چنانکه بعضی بندگان هنگام غلبه حال و سکر و غلبات گفته اند، فلا قبول لها و لارد؛ لایؤخذ و لایؤاخذ. چنانکه ابن عربی گفته : انا اصغر من ربی سنتین. و بایزید گفته : سبحانی ما اعظم شأنی. و منصور حلاج گوید: انا الحق. و وجه عدم قبول آن است که غیر انبیاء کسی معصوم نیست. شاید که در باطل افتاده باشند. و وجه عدم رد آن است که از اهل معرفت صادر شده شاید نظر آنان بر معنیی باشد که دیگران از آن محجوبند، پس رد کردن آن رد حق باشد. پس اسلم آن است که : لاقبول و لارد، لاضطراب الطرفین. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ) :
طامات و شطح در ره آهنگ چنگ نه
تسبیح و طیلسان به می و میگسار بخش.
حافظ.
خیز تا خرقه صوفی به خرابات بریم
شطح و طامات به بازار خرافات بریم.
حافظ.
رجوع به شطحات و شطحیة و شطحیات شود.

فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱ - کلمه ای که بدان بزغاله یکساله را رانند و زجر کنند . ۲ - بیان امور و رموز و عباراتی که وصف حال و شدت وجد را کند . ظاهرا از آن بوی خودپسندی و ادعا و خلاف شرع استشمام شود .
سر ریز دیگ

فرهنگ معین

(شَ ) [ ع . ] (اِ. ) حرف ها و سخن های به ظاهر کفرآمیزی که عارف از شدت وجد و حال بر زبان می راند.

دانشنامه آزاد فارسی

شَطْح
(در لغت به معنی حرکت شدید سنگ آسیا) در اصطلاح عرفان، سخنانی که در حالت وجد و بی خودی گفته می شود. شطح گویی، از علایم نقصانِ صوفی است و دربارۀ مشایخ بزرگی چون بایزید و حلّاج به نقصانِ سیر در منازل گذشته تفسیر شده است. از این رو، از شیوخ متمکّنی چون جنید و ابن عربی هیچ شطحی گزارش نشده است. از سویی دیگر، صوفیان معتقدند که اگرچه شطح و شطّاحی در شریعت حرام، و گویندۀ شماری از شطحیاتِ کفرآمیز، مرتد و واجب الاعدام است، و چون این سخنان در حالت غلبۀ وجد و بی خودی بر زبان می آید و متکلّم در آن حالت عقل را، که شرط عامّ تکلیف است، فاقد است، نمی توان او را مکلّف پنداشت و بنابه احکام شریعت، کافر خواند. به هر روی، کسانی چون روزبهان بقلی به جمع و شرح شطحیات پرداخته اند و برای هر شطحی، معنی یا تفسیری متشرّعانه جست وجو یا پیشنهاد کرده اند.
wikijoo: شطح

پیشنهاد کاربران

گُنده تر از دهان سخن گفتن، گنده گویی
لطفاشطح اصلاح شودبه شکل لا نعبد الله الا الله
خیز تا خرقه ی صوفی به خرابات بریم ، شطح وطامات به بازار خرافات بریم , حافظ
شطح shath , آنچه شخص به شطاحی بر زبان آرد ، کلماتی که عاری از ادب است وبه هتاکی و گستاخی وبی ملاحظه گی در گفتار به زبان رانده شود ، اما علما وزاهدان برخی کلمات اهل طریقت وصوفیه وبعضا عرفا را شطح می دانند،
... [مشاهده متن کامل]
واین ازجهت دیدگاه ومنظر است که کلام گاه به ظاهر کفر است مانند جمله عربی ؛ لا نعبد الله الی الله، یعنی خدا را بجز خدا عبادت نمی کند ، که به ظاهر کفر آمیز است مگر برای آنکه بدان رسیده یا تواند که به عمق آن برسد

شطح همان شتاب دور طاحنه یا طاحونه که آسیاب است و در عرفان پوشالی کفر گویی عارف نما بدیگ کوچکی که از فشار بار وارده سر ریز شده میدانند که اصلا قابل قبول نیست و عوام فریبی می باشدزیرا هیج یک از اولیا و انبیا آن را قبول ندارند

بپرس