شست وشوی مغزی (brainwashing)
اصطلاحی مجازی و استعاری در روان شناسی و سیاست. کوششی همه جانبه برای نابودکردن باورها و دلبستگی های پیشین فرد و جایگزین کردن ایدئولوژی و باوری تازه به جای آن. در شست وشوی مغزی معمولاً فرد را از آشنایان و منابع اطلاعاتی قدیمش جدا می کنند و با اعمال روش های پیگیر سختگیرانه نوعی اطاعت محض و باورهای جدید در او به وجود می آورند. برخی از این روش ها عبارت اند از فشارهای شدید اجتماعی و پاداش ها و مزایای بسیار برای همکاری؛ مجازات های جسمانی و روانی برای عدم همکاری، ازجمله منزوی کردن فرد از اجتماع، محروم کردن او از غذا و خواب و پوشاک، و سرانجام زندانی کردن و شکنجه که همواره بر شدت آن افزوده می شود. البته نتایج این اعمال همواره مثبت نیست و گاه فردی که شخصیت گذشته خود را فراموش کرده و به انسانی تازه بدل شده، می تواند با بازگشت و برخورد با گذشته خود و با روش روان شناسی اعماق دوباره به حالت قبلی خود بازگردد. شست وشوی مغزی عموماً در رژیم های توتالیتر، ازجمله کمونیستی و فاشیستی، و نیز در برخی فرقه های مذهبی افراط گرا به کار گرفته می شود.
اصطلاحی مجازی و استعاری در روان شناسی و سیاست. کوششی همه جانبه برای نابودکردن باورها و دلبستگی های پیشین فرد و جایگزین کردن ایدئولوژی و باوری تازه به جای آن. در شست وشوی مغزی معمولاً فرد را از آشنایان و منابع اطلاعاتی قدیمش جدا می کنند و با اعمال روش های پیگیر سختگیرانه نوعی اطاعت محض و باورهای جدید در او به وجود می آورند. برخی از این روش ها عبارت اند از فشارهای شدید اجتماعی و پاداش ها و مزایای بسیار برای همکاری؛ مجازات های جسمانی و روانی برای عدم همکاری، ازجمله منزوی کردن فرد از اجتماع، محروم کردن او از غذا و خواب و پوشاک، و سرانجام زندانی کردن و شکنجه که همواره بر شدت آن افزوده می شود. البته نتایج این اعمال همواره مثبت نیست و گاه فردی که شخصیت گذشته خود را فراموش کرده و به انسانی تازه بدل شده، می تواند با بازگشت و برخورد با گذشته خود و با روش روان شناسی اعماق دوباره به حالت قبلی خود بازگردد. شست وشوی مغزی عموماً در رژیم های توتالیتر، ازجمله کمونیستی و فاشیستی، و نیز در برخی فرقه های مذهبی افراط گرا به کار گرفته می شود.
wikijoo: شست_وشوی_مغزی