شرح حدیث راس الجالوت

[ویکی نور] شرح حدیث رأس الجالوت، تالیف ملا عبد الصاحب محمد بن احمد نراقی(م1297ق) است.
از آنجایی که بعضی از روایات از فهم عموم مردم بالاتر بوده و در بردارنده ی اسراری است که فهم آن نیاز به آشنایی با بعضی از علوم عقلی و نقلی دارد، مرحوم عبد الصاحب نراقی که دارای احاطه ی وسیع و عمیق به این علوم بوده، شرح مختصری بر مناظره ی امام رضا(ع) و بزرگترین عالم یهودی معاصر وی به نام رأس الجالوت نوشته است. وی با استناد به آیات قرآن کریم و احادیث اهل بیت(ع) و بیان نکات ادبی و مباحث دقیق منطقی و فلسفی نکات مبهم و رمز گونه ی این روایت ارزشمند را تفسیر و تبیین نموده است.
مأمون عباسی در مجلسی که بین امام رضا(ع) و علمای سایر ملل؛ مثل جاثلیق، رأس الجالوت و دیگران تشکیل داده بود، سعی داشت که مراتب علمی امام را تضعیف نماید؛ ولی بر خلاف نظر وی امام به سؤالات و شبهات یکایک آنان پاسخ داد، به گونه ای که به سبب استدلال ها و جواب های متین ایشان، این عالم یهودی تسلیم حق شد و در همان جلسه به دین مقدس اسلام گروید.
علاوه بر مؤلف بزرگانی؛ همچون قاضی محمد سعید بن محمد مفید قمی(م1104ق.) در کتاب الفوائد الرضویه، میرزا ابو القاسم گیلانی قمی(م 1231 ق.)، شیخ احمد بن زین الدین احسائی(م 1243 ق.)، شیخ محمد بن محمد حسین مشهدی طوی(م 1257 ق.)، ملا محمد مهدی نراقی(م 1209 ق.) و امام خمینی حدیث را شرح زده اند.(ذ70/16/، 340، اعیان الشیعه 591/2، مستدرکات اعیان الشیعه 83/3).
این کتاب به منزله ی مکمل شرح جد مؤلف، مولی مهدی نراقی است که در آخر مشکلات العلوم وی و انوار التوحید چاپ شده است.(ذ422/2/، 199/13P).