[ویکی نور] شرح القصیدة النونیة، اثر محمد خلیل هراس، به زبان عربی. قصایدی که قافیه آنها به حرف نون ختم می شود؛ همچون قصیده طولانی ابن قیم جوزی، به قصیده نونیه مشهورند، این قصیده به نام "الکافیة الشافیة فی الانتصار للفرقة الناجیة" در بیان عقاید سلفی است و به اثبات صفات الهی می پردازد.
آثار ابن قیم، همانند آثار استادش ابن تیمیه، به واسطه مخالفت علمای اسلام با عقاید و افکار ایشان به مدت طولانی مطرود و متروک بود، تا این که بعد از گذشت چند قرن توسط محمد بن عبدالوهاب احیاء شدند، و از آن زمان قصیده نونیه ابن قیم نیز کرارا به چاپ رسیده و بر آن شرح های مختلفی نگاشته شده است. از جمله این شروح، شرح محمد خلیل هراس است، که در سال 1406ق در بیروت به طبع رسیده و شرحی متوسط بر این قصیده است.
در نام این قصیده شیخ بکر ابوزید در "ابن قیم جوزی زندگی و آثار او" می گوید: نام این قصیده "الکافیة الشافیة فی الانتصار للفرقة الناجیة" است، مؤید آن این که خود ابن قیم در مقدمه به آن اشاره کرده، همچنین در کتاب دیگر او به نام "اجتماع الجیوش الإسلامیة" این قصیده را به همین نام آورده است. صفدی، ابن تغری، سیوطی و آلوسی هم به این نام آورده اند، ابن رجب القصیدة النونیة فی السنة را به آن اضافه کرده است و این قصیده به "النونیه" نیز شهرت یافته است.
تعداد ابیات این قصیده را بعضی سه هزار بیت گفته اند که به نظر ابوزید صحیح نیست، و تعداد آن تا شش هزار بیت می رسد، مؤید آن ابن تغری بردی شاگرد صفدی در "المنهل الصافی" است، که آن را 5949 بیت دانسته است.
ابن قیم در خطبه ی قصیده، مقابله با مخالفین و معاندین صفات الهی و دفاع از عقاید سلفی را انگیزه تنظیم این قصیده بیان کرده است. در عقیده به صفات الهی سه گروه معطله، مشبهه و موحدان بوجود آمد، ابن قیم بزعم خود، به عنوان موحد در صدد اثبات صفات عالی خداوند است. و به کمک براهین و دلایل، با منکرین صفات و مشبهین و گروه های دیگر از فرق ضاله در نظر او؛ چون وجودیه و جهمیه و معتزله و رافضه و حرویه و کلابیه و مرجئه و مجبره و غیر ایشان محاجه می نماید. بدین وسیله فرقه ناجیه را در بین فرق اسلامی معرفی می کند، به همین دلیل کتاب خود را "الکافیة الشافیة فی الانتصار للفرقة الناجیة" نامیده است.
آثار ابن قیم، همانند آثار استادش ابن تیمیه، به واسطه مخالفت علمای اسلام با عقاید و افکار ایشان به مدت طولانی مطرود و متروک بود، تا این که بعد از گذشت چند قرن توسط محمد بن عبدالوهاب احیاء شدند، و از آن زمان قصیده نونیه ابن قیم نیز کرارا به چاپ رسیده و بر آن شرح های مختلفی نگاشته شده است. از جمله این شروح، شرح محمد خلیل هراس است، که در سال 1406ق در بیروت به طبع رسیده و شرحی متوسط بر این قصیده است.
در نام این قصیده شیخ بکر ابوزید در "ابن قیم جوزی زندگی و آثار او" می گوید: نام این قصیده "الکافیة الشافیة فی الانتصار للفرقة الناجیة" است، مؤید آن این که خود ابن قیم در مقدمه به آن اشاره کرده، همچنین در کتاب دیگر او به نام "اجتماع الجیوش الإسلامیة" این قصیده را به همین نام آورده است. صفدی، ابن تغری، سیوطی و آلوسی هم به این نام آورده اند، ابن رجب القصیدة النونیة فی السنة را به آن اضافه کرده است و این قصیده به "النونیه" نیز شهرت یافته است.
تعداد ابیات این قصیده را بعضی سه هزار بیت گفته اند که به نظر ابوزید صحیح نیست، و تعداد آن تا شش هزار بیت می رسد، مؤید آن ابن تغری بردی شاگرد صفدی در "المنهل الصافی" است، که آن را 5949 بیت دانسته است.
ابن قیم در خطبه ی قصیده، مقابله با مخالفین و معاندین صفات الهی و دفاع از عقاید سلفی را انگیزه تنظیم این قصیده بیان کرده است. در عقیده به صفات الهی سه گروه معطله، مشبهه و موحدان بوجود آمد، ابن قیم بزعم خود، به عنوان موحد در صدد اثبات صفات عالی خداوند است. و به کمک براهین و دلایل، با منکرین صفات و مشبهین و گروه های دیگر از فرق ضاله در نظر او؛ چون وجودیه و جهمیه و معتزله و رافضه و حرویه و کلابیه و مرجئه و مجبره و غیر ایشان محاجه می نماید. بدین وسیله فرقه ناجیه را در بین فرق اسلامی معرفی می کند، به همین دلیل کتاب خود را "الکافیة الشافیة فی الانتصار للفرقة الناجیة" نامیده است.
wikinoor: شرح_القصیدة_النونیة