شرح الشواهد الشعریه فی امات الکتب النحویه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] شرح الشواهد الشعریة فی أمات الکتب النحویة (کتاب). « شرح الشواهد الشعریة فی أمات الکتب النحویة»، اثر محمد محمد حسن شرّاب است که به زبان عربی برای چهار هزار شاهد شعری در علم نحو و در ۳ جلد نوشته شده است.
مؤلف، شواهد شعری را از کتب مختلف استخراج نموده و آنها را شرح کرده است. در واقع کتاب حاضر معجمی است برای شواهد شعری متداول در کتب نحو و شروح آنها که از کتاب سیبویه آغاز نموده است.مؤلف، چون دیده است طلاب علوم دینی دسترسی به معاجم قدیمی ندارند و نمی توانند به سهولت از آن ها استفاده کنند، تصمیم به جمع آوری چنین معجمی نموده است تا بیشتر قابل استفاده طلاب و مراجعین قرار گیرد.

[ویکی فقه] شرح الشواهد الشعریه فی امات الکتب النحویه (کتاب). « شرح الشواهد الشعریة فی أمات الکتب النحویة»، اثر محمد محمد حسن شرّاب است که به زبان عربی برای چهار هزار شاهد شعری در علم نحو و در ۳ جلد نوشته شده است.
مؤلف، شواهد شعری را از کتب مختلف استخراج نموده و آنها را شرح کرده است. در واقع کتاب حاضر معجمی است برای شواهد شعری متداول در کتب نحو و شروح آنها که از کتاب سیبویه آغاز نموده است.مؤلف، چون دیده است طلاب علوم دینی دسترسی به معاجم قدیمی ندارند و نمی توانند به سهولت از آن ها استفاده کنند، تصمیم به جمع آوری چنین معجمی نموده است تا بیشتر قابل استفاده طلاب و مراجعین قرار گیرد.
ساختار
مؤلف در این کتاب از ۹۰۰ شاعر و شاعره، شواهد شعری را ذکر نموده است که شامل ۱۴ هزار شاهدِ شعری است. وی مطالب کتاب را بر اساس قوافی اشعار ترتیب بندی کرده است.قبل از مؤلف، دو شخص دیگر به این عمل( جمع شواهد شعری) اقدام نموده اند؛ اولی، آقای عبدالسلام محمد هارون در کتابی به نام« معجم شواهد العربیة » که در آن شواهد نحوی و شواهد عروضی و علوم بلاغت را ذکر کرده است؛ منتهی فقط به قوافی شواهد و مصادر هر شاهد بسنده کرده است.کتاب دوم از حنا جمیل حداد است به نام« معجم شواهد النحو الشعریة ».
گزارش محتوا
مؤلف در این اثر همه شواهدی را که در جمیع کتب نحو قدیمی بوده، مورد استفاده قرار داده است. همچنین شواهد کتاب جدیدی در عصر کنونی به نام« جامع الدروس العربیة » از شیخ مصطفی غلایینی را نیز بر کتاب افزوده؛ زیرا اولا این اثر توسط استاد وی، سعید افغانی ، زیاد مورد توجه و تأکید واقع می شده است؛ ثانیا کتاب مزبور، با روشی برخوردار از اصالت و معاصرت، همراه با فهم عمیق مدلول نص و شاهد، جامع موضوعات عربی، است.شاهد شعری را در صورتی که شاعر آن معلوم بوده به شاعرش منتسب نموده است و در بسیاری از موارد در صورتی که معنای شاهد مورد نظر جز با توجه به قبل یا بعد آن فهمیده نمی شده، ابیات قبل و بعد را به آن ضمیمه کرده تا از سیاق کلام، معنای آن فهمیده شود و در بسیاری از موارد نیز مطلع قصیده ای را که شاهد جزء آن بوده، ذکر نموده است.مصدر نحوی ای که به بیت استشهاد نموده، ذکر کرده و اگر مصادر متعدد بوده، همه یا بیشتر آنها را ذکر کرده است.اگر معنای بیتی، دشوار به نظر می رسیده، به شرح آن پرداخته است.آن موضعی را که نحویون به آن در شعر خود استشهاد نموده اند، ذکر کرده و در صورتی که در یک بیت دو شاهد بوده، گاه هر دو را نشان داده و گاه به یکی از آنها اکتفا نموده است. همچنین به اعراب گذاری آن قسمت از ابیات که نیاز می دیده، اقدام کرده است.اگر شاهدی محل اختلاف بین نحویین بوده، خود نیز رأی خود را ابراز کرده و همان را برگزیده یا یکی از آراء را بر بقیه ترجیح داده است.وی بین رأی نحوی و ذوق ادبی، ممزوج کرده و در بعضی از موارد، ذوق ادبی را بر صنعت نحوی ترجیح داده است.گاه تحت تأثیر مضمون یک بیت، واقع شده و عبرت تاریخی را از آن استنباط نموده است.
وضعیت کتاب
...

پیشنهاد کاربران

بپرس