شرایط خصوصی اشکال

[ویکی فقه] شرایط خصوصی اشکال، یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای شرایط اختصاصیِ انتاج در هر یک از اشکال اربعه قیاس اقترانی است.
اشکال اربعه قیاس اقترانی به لحاظ اینکه مقدمات آنها حملیه باشد یا شرطیه، به اقترانی حملی و شرطی منقسم می شود. و به لحاظ اینکه مقدمات آنها از قضایای مطلقه باشد یا موجّهه، به اَشکال مطلقات و مختلطات منقسم می شود. انتاج اَشکال اربعه مشروط به شرایطی است که برخی از آنها میان همه اَشکال مشترک است که از آنها تحت عنوان «شرایط عمومی اشکال» یاد می شود، و برخی دیگر، شرایط اختصاصی است که برای هر شکل متفاوت از شکل دیگر است. شرایط خصوصی هر یک از اشکال چهارگانه به حسب کمّ، کیف و جهت، ذیل شرایط انتاج هر شکل آمده است. از سوی دیگر، این شرایط به لحاظ کمّ، کیف و جهت، به شرایط کمّی، کیفی و جهتی تقسیم می شود. شرایط جهتی به اَشکال مختلطات اختصاص دارد که قضایای تشکیل دهنده قیاس در آن اَشکال، از نوع قضایای موجّهه است، و اما شرایط کمّی و کیفی، بین اَشکال مختلطات و مطلقات مشترک است.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.• خوانساری، محمد، منطق صوری.• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان.• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.• مظفر، محمدرضا، المنطق.
۱. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۱۹۳-۲۴۸.
...