شتر قربانی

شُترْقربانی
آیینِ جشن گونۀ قربانی کردن شتر در عید قربان. این آیین که، به استحباب، بر ذمّۀ حاجیان است، در دورۀ قاجاریان همه گیر بود؛ همه ساله شاه شتری پیشکش می کرد. بر این شتر جهاز و زنگ و زنگوله و آینه و طاق شال می بستند، و به زیورآلاتی، چون گردن آویز و گوشواره می آراستند و مردی، آراسته به تاج و جقه و حمایل پادشاهی را با عنوان شاهِ شترقربانی، بر آن سوار می کردند و از میدان فردوسی تا میدان توپخانه به سازودُهُل راه می پیمودند. در محل ادارۀ نظمیه، وزیری ساختگی به ثناگوییِ شاه شترقربانی پیش می آمد. هنوز شاهِ ساختگی بر شتر سوار بود که گزمه ای نیزه در گلوی شتر فرو می برد و با سرنگون شدنِ شتر و شاه شترقربانی، رعایا بر شاه و شتر هجوم می بردند و می کوشیدند هر یک تکه ای از لباس ِ شاه و جهاز شتر به غنیمت برند. هر یک از کدخدایان اصنافی چون کله پز، شماع، نانوا، بقال، قصاب و جگرکی نیز از اجزای شترِ قربانی نصیب می بردند. این آیین با آیینِ جشن گونۀ کوسه برنشین همانندی هایی دارد.